اثر حافظه در باتری

اثر حافظه (memory effect) یا اثر باتری (battery effect)، اثر باتری تنبل (lazy battery effect) یا حافظه باتری (battery memory) یک اثر مشاهده شده در باتری‌های نیکل-کادمیوم (nickel cadmium) و نیکل-هیدرید فلز (nickel–metal hydride) قابل شارژ است که باعث می‌شود این باتری‌ها شارژ کم‌تری نگه دارند.

اثر حافظه توضیح دهنده یک وضعیت بسیار خاص است که در آن برخی از باتری‌های NiCd و NiMH اگر بار‌ها پس از این که تنها بخشی شارژ خود را تخلیه کردند به صورت کامل شارژ شوند، به تدریج بیشینه ظرفیت انرژی خود را از دست می‌دهند. به نظر می‌رسد که باتری به خاطر می‌سپارد که ظرفیت آن کوچک‌تر است. منشاء این اثر تغییرات در ویژگی‌های مواد فعال پیل است که کم‌تر استفاده شده‌اند.


اصطلاح اثر حافظه معمولا تقریبا در هر شرایطی به کار می‌رود که در آن به نظر می‌رسد یک باتری شارژ کم‌تر از حد انتظار را در خود نگه می‌دارد. این موارد به احتمال زیاد با توجه به سن باتری و میزان استفاده از آن، منجر به تغییرات غیر قابل برگشت در پیل با توجه به اتصال کوتاه داخلی، از دست دادن الکترولیت، و یا معکوس شدن پیل می‌شود.

اثر حافظه واقعی باتری

به طور خاص، عبارت "حافظه" از کاربرد‌های هوافضایی نیکل-کادمیوم آمده است که در آن پیل‌ها توسط کنترل کامپیوتری دقیق بار‌ها و بار‌ها به ۲۵ درصد از ظرفیت موجود خود تخلیه و پس از آن بدون شارژ اضافی تا ظرفیت ۱۰۰ شارژ می‌شدند. این رژیم سیکل تکراری طولانی مدت، بدون انجام بیش از حد شارژ منجر به از دست دادن ظرفیت فراتر از ۲۵ درصد نقطه تخلیه شد. به همین دلیل یک پدیده حافظه‌ای متولد شد که در آن باتری‌های نیکل-کادمیومی اگر بار‌ها و بار‌ها تا یک سطح خاصی از ظرفیت تخلیه شوند، ظرفیت خود را از دست می‌دهند.

 

اگر هر یک از شرایط زیر برقرار شود، حافظه واقعی نمی‌تواند وجود داشته باشد:

باتری به شارژ بیش از حد برسد؛
میزان تخلیه در هر سیکل به یک اندازه، به اضافه یا منهای ۳ درصد، نباشد؛
تخلیه به کم‌تر از ۱.۰ ولت در هر پیل باشد.