ساختار بوشینگها و مانیتورینگ آنها
سرویس آموزش و آزمون برق نیوز: اصولا بوشینگها به صورتهای مختلف ساخته میشود، نوع اول بسیار قدیمی وبصورت خمرهای ساخته میشد بدین صورت که مقرهای بزرگ وتوخالی که درعرض بزرگ بوده، سیم یا لید خروجی از سیم پیچها پس از عبور از بام ترانس وبه کمک یک آداپتور فلزی که مقره خمرهای روی آن نصب میگردد. از درون این مقره عبور نموده وازنوک آن خارج میشود در بالای مقره به وسیله پیچ واتصالات مسی روی لید استفاده شده واز یک حوزینگ مسی واورینگ، چفت وبست گردیده بطوریکه روغن ترانسفورماتور وروغن داخل مقره با هم در ارتباط میباشند این نوع بوشینگها از رده خارج بوده ودیگر تولید نمیشود وفاقد تست خازنی بوده اند.
نوع دیگر بوشینگها ازنوع لید خشک میباشد در این حالت لید یا مفتول مسی یا آلو مینیمی در داخل مقره بلند قرار داشته واز دوسر آن خارج شده است در قسمت فوقانی دارای پیچ ومهره بوده که برای اتصابل به شبکه ودر قسمت تحتانی که داخل ترانس قرار میگیرد نیز اتصالاتی وجود دارد تا سر خروجی سیم پیچها به آن وصل گردد. لوله مسی یا آلومینیمی داخل مقره عایق کاری شده ومقره پر از روغن عایق میشود تکنولوژی ساخت این بوشینگ به گونهای است که همیشه پر از روغن بوده وارتباطی باروغن ترانسفورماتور ندارد.
نوع بعدی از بوشینگها مانند بوشینگ قبلی است با این تفاوت که در این بوشینگ از لوله آلومینیمی استفاده شده است. این لوله که حدود سه اینچ قطر دارد به اندازه طول مقره مقداری یبیشتر میباشد که ابتدا با مواد اسیدی شسته و سپس سیقل داده و از دوسر رزوه دار میشود. برای عایق بندی روی دستگاه قرار داده وروی آن کاغذ عایقی پیچانده میشود این کاغذ که از نوع مخصوص وبا کیفیت عایقی بالا میباشد دارای یک لایه نازک آلومینیم است. تعداد دور عایق قبلا محاسبه شده وبا حالت تخم مرغی در طول بوشینگ شکل داده میشود. پس از عایق بندی به این قسمت اکتیو پارت میگویند وبرای رطوبت زدایی آن را در کوره تحت وکیوم قرار میدهند تا اکتیو پارت کاملا خشک گردد. با توجه به اینکه کاغذ عایقی دارای یک لایه آلومینیمی نازک میباشد بوزیکه پس از عایق پیچی لوله آلومینیم عایق پیچی شده دارای یک ظرفیت خازنی ناشی از لایههای آلومینیومی نازک خواهد شد این عمل پیچاندن کاغذ عایق دارای محاسبات مربوط به خودکه ازحوصله این بحث خارج میباشد.
اکتیو پارت را داخل یک مقره که از پیش ساخته شده قرار میدهند و به کمک متعلقات از دو طرف مقره پیچ نموده تا هیچ گون راه نفوذی نداشته باشد سپس آن را وکیوم نموده تا هوای موجود درآن تخلیه گردد بعد عمل تزریق روغن را انجام داده ومقداری گاز نیتروژن جهت عدم ارتباط روغن با هوا در سطح فوقانی روغن نیز فرار میدهند البته نشان دهنده میزان روغن نیز در قسمت بالای بوشینگ نصب میگردد.
چون این بوشینگها دارای لوله آلومینیمی تو خالی هستند در هنگام نصب روی ترانسفورماتور سر خروجی سیم پیچ را از داخل آن عبور میدهند ودر قسمت بالای آن به کمک اتصالت محکم میشود طول لید را تقریبا برابر لوله آلومینیمی در نظر میگیرند تا پس از عبور از لوله و متصل به نوک بوشینگ حالت شل بودن نداشته باشد، زیرا در هنگاه اتصال کوتاه بر اثر تکان شدید این امکان وجود دارد که لید بریده شود.
مقدمات ارائه شده در رابطه با ساختار بوشینگها به منظور آشنایی با قسمتهای اصلی داخل بوشینگ واهمیت آنها بوده است، زیرا عدم اطلاع از اکتیوپارت بوشینگ در هنگام بهره برداری ودر صورت بروز اشکال داخلی احتمال حادثه جبران ناپذیر وجو ودارد چه بسا تاکنون حوادث زیادی روی بوشینگها به دلایل مختلف صورت گرفته که ناشی از طراحی اولیه، بهره برداری وتعمیرات یا حمل ونقل نامناسب بوده است.
متاسفانه اکثر حوادث بوشینگها منجر به انفجار شده است که در بعضی مواقع توام با آتش سوزی ترانسفور ماتور نیز بوده وخسارت زیادی به دنبال داشته است البته به این موضوع باید توجه نمود که مهمترین، گرانترین واصلیترین تجهیز ایستگاههای برق ترانسفورماتور آن میباشد وخروج آن از مدارمساوی باخاموشی به مشترکین واین موضوع زمانی که ایستگاه فقط یک ترانسفورماتور داشته باشد یا اینکه ترانسفورماتورهای مجاور آن نیز پر بار باشند مدتها خاموشی را به در پی خواهد داشت.
چنانچه در قسمتهای بالا گفته شد کاغذ عایقی که دور لوله آلمینیمی پیچیده میشود دارای یک لایه نازک ازجنس آلومینیم است و این کاغذعایق با لایههای آلومینیمی طرفین خود یک خازن را تشکیل میدهند که چنانچه هر دولایه را یک خازن بنامیم در مجموع تعدادی خازن سری بدست خواهند آمد که اگر اولین سرخازن خود لوله وآخرین دور کاغذ عایقی را سر دوم خازن در نظربگیریم یک خازن با ظر فیت با مشخص بدست میآید.
برای دسترسی به ظرفیت خازن فوق در هنگام ساخت بوشینگ یک قطعه فلزی کوچک رسانا که حالت فلکسیبل نیز داشته است به آخرین لایه ورقه آلومینیمی جوش داده و ان را از طرق یک سوراخ متصل به فلنج به بیرون بوشینگ هدایت مینمایندکه به ان نقطه تپ تست میگویند و در آن نقطه میتوانند ظرفیت خازنی یوشینگ را اندازه گیری کنند البته پس از پر شدن بوشینگ از روغن و آغشته شدن کاغذعایقی به روغن عایق، خاصیت عایقی بالاتر رفته ودر محل تپ تست آزمایش تانژانت دلتا نیز صورت میگیرد.
پس ازبهره برداری از ترانسفور ماتور واستفاده آن درشبکه، معمولا آزمایشات دورهای روی آنها صورت میگیرد و معمولا ظزفیت خازنی بوشینگها ومقدارتانژانت دلتا هر بوشینگ اندازه گیری وبا سوابق کارخانهای آن مقایسه میگردد چنانچه تفاوت وتغییرات محسوسی مشاهده شود بوشینگ تحت نظارت بیشتری قرار خواهد گرفت وزمان تست مجدد آن کوتاهتر خواهد شد.
همانطوریکه گفته شد محفظه بوشینگ پر از روغن عایق است واگر به هر دلیلی درون بوشینگ اشکالی بوجود آید مثلا تخلیه جزئی صورت گیرد مطمئنا به تدریج تولید گازخواهدشد ودرقسمتهای پایین یا بالای بوشینگ در محل اتصال مقره به فلنج به دلیل فشار پشت روغن نشتی ایجاد خواهد شد وروغن از محفظه بوشینگ به بیرون خواهد ریخت وباعث کاهش سطح روغن آن خواهد شد. به منظور حصول اطمینان از وضعیت داخل بوشینگ باید تست تانژانت دلتا وظر فیت عایقی خصوصا روی بوشینگ معیوب انجام شود.
در یکی ازشرکتهای برق بوشینگ فشارقوی ۲۳۰کیلولت مربوط به یکی از ترانسفورماتورهای مهم نشتی روغن پیدا میکند بطوریکه بوشینگ با کمبود روغن مواجه میگردد، تکنسینهای تعمیرات بوسیله چسب نشتی روغن را گرفته ودر چندین مرحله از خروج روغن ممانعت میکنند واز طرف دیگر کمبود روغن را با تزریق روغن عایق جبران میکنند غافل از اینکه اشکال اساسی چیزی دیگری است تا یکروزدرشرایط بارداری ترانسفورماتور، بوشینگ معیوب منفجر شده وعلیرغم عملکرد صحیح سیستمهای حفاظتی ترانس دچار آتشسوزی شده وخسارت زیادی به سایر متعلقات ترانس وارد آمد.
در یکی ازکشورهای خارجی شرکتی خصوصی به نام bonanza دارای یک شبکه خصوصی انتقال وتوزیع بوده است وتعدادی از روستاها ومحلههای اطراف خود را تامین میکند بوشینگهای مربوط به ترانسفورماتورهای فشار قوی در پستهای برق این شرکت با سطح ولتاژ۲۳۰و۱۳۲و۶۶و۱۹کیلولت به تناوب دچار مشکل میشوند وعلاوه بر ایجاد خاموشی، خسارت ببار آورده وکارمندان تعمیرات را به زحمت میاندازند پس از بررسیها و دریافت نقطه نظرات کارشناسان به این نتیجه میرسند که باید ازیک سیستم مانیتورینگ استفاده کنند on line moitoring (omi) تا بدینوسیله همیشه وضعیت داخی بوشینگها را تحت کنترل خود درآورند وقبل از هرگونه حادثه پیش بینی لازم را بعمل آورند.
کلیه بوشینگ های نصب شده روی ترانسفورماتورها را از طریق نقطه تپ تست به کمک یک software پردازش مینمایند مقدار ظرفیت خازنی، تانژانت دلتا وولتاژبرای هر بوشینگ تعریف شده وبا اندازه گیری لحظهای ومقایسه آنها با مقدیر ثابت، وضعیت داخلی بوشینگها تحت کنترل قرار میگیرد. این نرم افزار میتواند آلارم وحتی فرمان تریپ نیز صادر نماید وترانسفورماتور را از خطر انفجار بوشینگ نجات دهد.
منبع: سایت تخصصی ترانسفورماتور
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «برق نیوز» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.