پارامترهای مهم در انتخاب سرج ارستر (SPD)
برقگیر حفاظتی یا SPD (مخفف کلمات surge protective device) به تجهیزی گفته میشود که در ساختمان خود حداقل از یک عنصر غیر خطی بهره برده و از آن به منظور محدود کردن اضافه ولتاژ گذرا و منحرف کردن اضافه جریان گذرا استفاده شود. یکی از پارامترهای مهم انتخاب SPD، انتخاب کلاس آن است که مستقیما بر روی قیمت آن نیز موثر خواهد بود.
یکی از پارامترهای مهم انتخاب سرج ارستر (SPD)، انتخاب کلاس آن است که مستقیما بر روی قیمت آن نیز موثر خواهد بود. باید دقت شود منظور از کلاس در SPDها، همان "کلاس تست ضربه / Impulse test class" است. در واقع SPDها بر اساس استاندارد IEC در ۳ کلاس مختلف تست می‌شوند: تست کلاس I، تست کلاس II و تست کلاس III.
بر روی کاور یک SPD ممکن است کلاس‌های آن با نماد‌هایی نظیر T۲، T۱ و T۳ نمایش داده شوند. دقت بفرمایید که ممکن است یک SPD در دو یا حتی ۳ کلاس مختلف تست شده باشد. در استاندارد‌های پایه آمریکای شمالی نظیر IEEE و ANSI به جای نامگذاری فوق از CAT A. , CAT B. , CAT C. برای طبقه بندی تست‌ها استفاده میشود. در استاندارد آلمان نیز برای نامگذاری تست‌ها بر خلاف IEC از حروف A.، B. , C. , D. استفاده میشود.
- تست کلاس I.
به منظور ارزیابی یک SPD برای عبور بخشی از ضربه جریان صاعقه می‌باشد. پیشنهاد میشود از برقگیر یا SPD که تست کلاس I. را پاس کرده باشد و برای موقعیت‌هایی که ریسک عبور مستقیم جریان صاعقه وجود دارد استفاده شود نظیر خطوط برق و دیتایی که از بیرون ساختمانی که مجهز به سیستم حفاظت صاعقه خارجی است، وارد آن میشود (برقگیر باید درست در نقطه ورود نصب شود).
- در تست‌های کلاس II و III عبور جریان‌های محدودتری از SPD ارزیابی میشود.
لذا پیشنهاد میشود از SPDهای کلاس II و III برای موقعیت‌هایی که احتمال عبور جریان‌های کوچکتری از صاعقه وجود دارد استفاده گردد. مثلا در تابلوی توزیع پایین دست یک SPD کلاس I.
- تست کلاس I.
به منظور ارزیابی یک SPD برای عبور بخشی از ضربه جریان صاعقه می‌باشد. پیشنهاد میشود از برقگیر یا SPD که تست کلاس I. را پاس کرده باشد و برای موقعیت‌هایی که ریسک عبور مستقیم جریان صاعقه وجود دارد استفاده شود نظیر خطوط برق و دیتایی که از بیرون ساختمانی که مجهز به سیستم حفاظت صاعقه خارجی است، وارد آن میشود (برقگیر باید درست در نقطه ورود نصب شود).
- در تست‌های کلاس II و III عبور جریان‌های محدودتری از SPD ارزیابی میشود.
لذا پیشنهاد میشود از SPDهای کلاس II و III برای موقعیت‌هایی که احتمال عبور جریان‌های کوچکتری از صاعقه وجود دارد استفاده گردد. مثلا در تابلوی توزیع پایین دست یک SPD کلاس I.
برای جمع بندی باید اضافه کنم برقگیر‌های کلاس I. تحمل جریان‌های پر انرژی صاعقه را دارند و بهتر است در بالادست مدارات تغذیه یک تاسیسات نصب شوند، ولی در مقابل این برقگیر‌ها ولتاژ را در مقادیر بزرگتری محدود می‌کنند که ممکن است برای تجهیزات برقی به خصوص تجهیزات حساس الکترونیکی یا تجهیزات برقی خانگی مناسب نباشد. لذا با وجود نصب یک برقگیر کلاس I. هر چند ضربه صاعقه ضعیف‌تر میشود، ولی همچنان امکان سوختن تجهیزات حساس وجود دارد.
در مقابل برقگیر‌های کلاس II و III تحمل جریان‌های کوچکتری از صاعقه را دارند لذا چنانچه در موقعیت‌هایی نصب گردند که امکان عبور جریان بزرگی از صاعقه از آن‌ها وجود داشته باشد، به احتمال زیاد خواهند سوخت و لذا توانایی حفاظت از تاسیسات متصل به خود را نخواهند داشت. در مقایسه با برقگیر کلاس I. این برقگیر‌ها توانایی محدود کردن ولتاژ را در مقادیر نسبتا پایینی دارند به گونه‌ای که اضافه ولتاژ خروجی از یک برقگیر کلاس II و به ویژه کلاس III از ولتاژ قابل تحمل تجهیزات حساس کمتر خواهد بود.
- برای حفاظت یک تجهیز مهم و حساس توصیه میشود یک SPD مناسب با کلاس تست III در فاصله حداکثر ۱۰ متری از آن نصب شود.
- در صورتیکه در یک فیدر برق یا دیتا از تعدادی SPD با کلاس‌های مختلف تست استفاده شده است حتما باید از هماهنگی Coordination بین آن‌ها اطمینان حاصل نمایید. در صورتیکه برقگیر کلاس III یا II زودتر از برقگیر کلاس I. عمل کند، حتما خواهد سوخت و در نتیجه توانایی حفاظت از تجهیرات را نخواهد داشت.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «برق نیوز» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.