اجزا و نحوه عملکرد آسانسور

سرویس آموزش و آزمون برق نیوز: آسانسور شامل مدار فرمان، موتور، ترمز، سیستم درب بازکن اتوماتیک، سیستم روزیون، سیم بکسل و تراول کابل می‌باشد. در ادامه این اجزا و نحوه عملکرد آن‌ها بیان میشود.

مدار فرمان:
مدار فرمان آسانسور از ۳ قسمت تشکیل شده:
۱- مدار قدرت (۳۸۰ولت)
۲- مدارفرمان ۹۰ تا ۲۲۰ ولت
۳- مدار فرمان ولتاژ پایین (بین ۵ ولت تا ۳۰ ولت)

مدار ۳۸۰ ولت وظیفه به حرکت در آوردن موتور آسانسور را به عهده دارد. این مدار بسته به نوع آسانسور (قدیمی ۱ سرعته) ۲ عدد کنتاکتور، (جدید ۲ سرعته) ۴ کنتاکتور و یا نوع جدید آن که دارای کنترل دور موتور می‌باشد از ۲ یا ۳ کنتاکتور استفاده می‌کند. در برخی از آسانسور‌های قدیمی با درب اتوماتیک موتور درب نیز که به موتور سر درب معروف شده از ولتاژ ۳۸۰ استفاده میکند.

مدار ۹۰ تا ۲۲۰ ولت وظیفه فعال کردن کنتاکتور‌ها، چراغ‌های داخل کابین، فن داخل کابین، سیستم درب بازکن اتوماتیک (کمان درب بازکن)، ترمز آسانسور و ... را به عهده دارد.

مدار ۵ تا ۳۰ ولت که مدار اصلی را تشکیل می‌دهد، شامل مدار‌های شناسایی، شستی‌های داخل کابین و شستی‌های طبقات، مدارات اعلان طبقات (صوتی و یا تصویری) و سیستم‌های ایمنی و... می‌باشد.

موتور آسانسور:

موتور الکتریکی ۳ فاز یک یا دو سرعته. قدرت از ۳.۵ کیلو وات به بالا و یا موتور‌های dc که درحال حاضر زیاد کار آیی ندارند.
لازم به ذکر موتور آسانسور فقط وزن نفرات را حمل می‌کند. به این شکل که یک سیم بکسل را از یک طرف به تعدادی وزنه چدنی و از طرف دیگر به کابین می‌بندند. وزن کابین را با وزنه‌های چدنی برابر میگیرند و در طبقات میانی لول میکنند.

ترمز آسانسور:

سیستم ترمز که از یک سیم پیچ، هسته فلزی متحرک، بازو و لنت ترمز (مخصوص ماشین‌های سنگین) تشکیل شده است، روی موتور نصب شده است. در آسانسور ترمز همیشه در گیر می‌باشد یعنی زمانی ترمز آزاد است که آسانسور در حال حرکت است. ولتاژ کار ترمز و نوع ولتاژ بسیار متغیر است و روی پلاک ترمز نوشته شده است. ولتاژ ac یا dc از ۶۰ ولت تا ۳۸۰ ولت که نوع ۱۸۰ dc آن بسیار متداول می‌باشد.

سیستم درب بازکن اتوماتیک:

این سیستم به ۲ شکل در آسانسور‌ها وجود دارد:
۱- درب‌های معمولی (لولایی)
۲- درب‌های اتوماتیک (کشویی، تلسکوپی و ...)
در نوع اول یک دستگاه کوچک فلزی با سیم پیچ و هسته متحرک که روی کابین نصب می‌شود وظیفه باز کردن درب را بر عهده دارد. به این شکل که در حال حرکت ولتاژی به سیم پیچ آن اعمال میشود که بازوی متحرک کمان درب را جمع نگاه میدارد و مانع از برخورد آن با بازو‌های قفل درب میشود. پس از رسیدن آسانسور به طبقه مورد نظر ولتاژ اعمال شده برداشته می‌شود که باعث خوردن بازو به دستگیره قفل درب شده درب باز می‌گردد. ولتاژ کار کمان معمولا ۲۲۰ ولت ac می‌باشد که با یک مدار ساده دیودی پس از تحریک، نیم سیکل می‌شود تا از سوختن سیم پیچ در دراز مدت جلوگیری کند.

در آسانسور‌های با درب اتوماتیک وظیفه باز و بستن درب به عهده یک موتور الکتریکی می‌باشد. این موتور در سیستم‌های جدید ۲۴ ولت dc می‌باشد، ولی در سیستم‌های قدیمی از موتور‌های ۳ فاز ۱۱۰ یا ۳۸۰ استفاده می‌شد.

سیستم روزیون:

این سیستم که مربوط به تعمیر کار یا سرویس کار می‌باشد کمک می‌کند که حین تعمیرات، شستی‌های داخل و بیرون از کار افتاده و فقط از روی کابین قابل کنترل باشد. در سیستم روزیون ۲ شستی، وظیفه حرکت را بر عهده دارند یکی جهت بالا و دیگری پایین. در این سیستم آسانسور با سرعت کم حرکت می‌کند تا تعمیر کار امنیت بیشتری داشته باشد. در روی نمایشگر (r) یا (out of service) دیده می‌شود.

جهت تعمیرات داخل چاهک، سنسورها، تعویض سیم کشی، آچار کشی ریل وزنه، ریل کابین و ... کاربرد دارد.

سیم بکسل:

تعداد سیم بکسل‌ها بسته به نوع، قطر، وزن کابین از ۲یا ۳ یا ۴ یا ۵ و یا بالاتر استفاده می‌شود. استفاده از تعداد بیشتر به علت ایجاد اصطکاک بیشتر بین سیم بکسل و فلکه موتور می‌باشد تا باعث سر خوردگی سیم‌ها و در نتیجه خوردگی فلکه نشود. ضریب ایمنی به کار رفته در آسانسور ۲۵ برابر بیشتر از نیاز آسانسور می‌باشد. جنس سیم‌ها فولادی با مغزی کنفی می‌باشد. قطر آن معمولا ۹،۱۱ و ۱۳ میلیمتر میباشد.

تراول کابل:

کابلی که از یک سو به تابلو فرمان و از طرف دیگر به زیر کابین متصل است و دایم با آسانسور به بالا و پایین رفته و وظیفه ارتباط بین کابین و مدار کنترل را دارد. کمتر شدن این کابل در طراحی باعث صرفه جویی در هزینه نصب می‌شود، ولی به این نکته باید توجه کرد که کمتر شدن از ۱۲ رشته باعث سبکی کابل و در نتیجه گره خوردن آن می‌شود. این کابل به تعداد ۴-۸-۱۲-۱۶-۲۰ و ۲۴ رشته در بازار موجود است. درون آن رشته‌ای از نخ نایلونی بسیار محکم وجود دارد که باعث استقامت کابل و طول عمر آن می‌شود.

 

منبع: ایکهربا