نصب پنکه سقفی به همراه نقشه سیم کشی

سرویس آموزش و آزمون برق نیوز، موتور پنکه‌های سقفی از نوع آسنکرون با خازن راه انداز می‌باشد؛ که با برق ۲۲۰ ولت شهری کار می‌کند. این پنکه‌ها دارای سرعت‌های مختلفی هستند که با یک کلید گردان می‌توان سرعت آن‌ها را تنظیم کرد.

نقشه زیر، روش سیم کشی و سربندی پنکه سقفی را نشان می‌دهد.


معمولاً اگر پنکه‌ای را نو خریداری کنید. خیلی نیازی به وارد شدن به مباحث فنی نیست. زیرا در پشت موتور پنکه یک ترمینال قرار داده شده است که فقط باید نول و فاز را به آن وصل کنید؛ که البته نول به صورت مستقیم به پنکه می‌رود، ولی سیم فاز اول به کلید گردان می‌رود و بعد از آنجا به پنکه وصل می‌شود.

از موتور پنکه سه سیم خارج می‌شود. به رنگ‌های مشکی برای نول. قرمز برای فاز. زرد یا سبز برای یکی از پایه‌های خازن. این خازن به خازن راه انداز معروف است.


روش عملکرد کلید پنکه سقفی:

تصویر یک کلید گردان پنکه سقفی را در پایین مشاهده می‌کنید.
مدار داخلی این کلید به شرح زیر است.



زمانی که کلید گردان روی حالت ۱ قرار میگیرد، حداکثر مقاومت با موتور پنکه سری می‌شود، و این باعث میشود که کمترین ولتاژ به پنکه برسد، پس موتور با کمترین سرعت شروع به چرخش می‌کند. زمانی که کلید گردان در حالت ۲ قرار می‌گیرد. مقاومت اول از مدار خارج می‌شود و این باعث می‌شود که ولتاژ بیشتری به موتور پنکه برسد و سرعت موتور بیشتر خواهد شد؛ و هر چقدر که کلید گردان را در جهت عقربه‌های ساعت می‌چرخانیم مقاومت‌های بیشتری از سر راه سیم فاز کنار می‌روند و ولتاژ بیشتری به موتور پنکه میرسد. در حالت FULL دیگر هیچ مقاومتی در مسیر وجود ندارد و حداکثر ولتاژ به موتور پنکه میرسد. این حالت مثل زمانی ست که ما یک کلید یک پل معمولی را به جای کلید گردان پنکه سقفی نصب کرده باشیم؛ و در این حالت پنکه سقفی با حداکثر سرعت می‌چرخد.


چند نکته در نصب پنکه سقفی:

همیشه سعی کنید یک میلگرد را به تیر آهن‌های سقف جوش داده و سپس پایه پنکه سقفی را به آن مهار کنید. چون پنکه یکسره در حال تکان خوردن است و همیشه فشار زیادی از طریق هوا به آن وارد می‌شود.

اگر به مرور زمان سرعت پنکه شما کم شده است، به احتمال خیلی زیاد خازنی که در پشت موتور آن قرار دارد، ضعیف شده که باید با یک خازن مشابه تعویض گردد.
نکته: اگر رنگ سیم‌هایی که از موتور پنکه خارج می‌شود، با آن چیزی که در بالا توضیح داده شد، تفاوت دارد. به این صورت عمل کنید. به دلخواه به یکی از سیم‌ها فاز وصل کنید؛ و دو سیم دیگر را به پایه‌های خازن و نول وصل کنید. اگر درست زده باشید که پنکه شروع به کار می‌کند، ولی اگر اشتباه بود سیم فاز را جابه جا کنید و برای دو سیم دیگر مانند قبل عمل کنید. در نهایت با سه بار آزمون و خطا می‌توانید سیم‌ها را پیدا کنید.

نکته: اگر پنکه شما برعکس می‌چرخد، یعنی به جای اینکه هوا را به سمت پایین بفرستد، به سمت بالا می‌فرستد. کافی است جای پایه‌های خازن را عوض کنید.
نکته: در بعضی از پنکه‌های جدید، برای این کار یک کلید کوچک در پشت موتور پنکه تعبیه شده که از طریق آن می‌توانید جهت وزش باد را برعکس کنید.

شما می‌توانید به جای کلید گردان پنکه سقفی از کلید دیمر هم استفاده کنید؛ که نصب آن راحت‌تر است. البته کلید‌های دیمری که برای پنکه‌های سقفی استفاده میشود، با دیمر‌های معمولی متفاوت است. حتماً قبل از خرید این مورد را از فروشنده سوال کنید.

 

منبع: آموزش برق ساختمان و سیستم های حفاطتی