قطع کنندهی نشتی زمین چیست؟
مشاهدهی هرگونه نشتی جریان در وسایل برقی به سبب وجود آسیبهایی در عایق مدار الکتریکی است که در درون آنها تعبیه شده است. چنین آسیبهایی باید به درستی شناسایی شوند و از ادامهی نشتی جریان جلوگیری به عمل آید، چرا که در غیر این صورت بروز آسیبهایی از جمله شوک الکتریکی به هنگام تماس با وسایل برقی اجتناب ناپذیر خواهد بود. قطع کنندهی نشتی زمین این کار را به شکل دقیق و موثری انجام میدهد. این بدان معناست که این سیستم محل نشتی جریان زمین را شناسایی میکند و با باز کردن سوئیچ اتصال مرتبط، منبع تغذیه را خاموش میکند.
سرویس آموزش و آزمون برق نیوز، مشاهدهی هرگونه نشتی جریان در وسایل برقی به سبب وجود آسیبهایی در عایق مدار الکتریکی است که در درون آنها تعبیه شده است. چنین آسیبهایی باید به درستی شناسایی شوند و از ادامهی نشتی جریان جلوگیری به عمل آید، چرا که در غیر این صورت بروز آسیبهایی از جمله شوک الکتریکی به هنگام تماس با وسایل برقی اجتناب ناپذیر خواهد بود. قطع کنندهی نشتی زمین این کار را به شکل دقیق و موثری انجام میدهد. این بدان معناست که این سیستم محل نشتی جریان زمین را شناسایی میکند و با باز کردن سوئیچ اتصال مرتبط، منبع تغذیه را خاموش میکند.

به طور کلی دو نوع قطع کنندهی نشتی زمین وجود دارد: ELCB جریان و ELCB ولتاژ.
قطع کنندهی ولتاژ نشتی زمین:
اساس کار ELCB ولتاژ بسیار ساده است. یک ترمینال از رله سیم پیچی شده به بدنهی فلزی وسیلهی برقی متصل میشود تا از دستگاه در برابر نشتی ولتاژ زمین محافظت کند و یک ترمینال دیگر به طور مستقیم در تماس با زمین قرار میگیرد. در صورت بروز هرگونه خرابی در عایق وسیلهی برقی و یا تماس هر جریان الکتریکی و یا موجود زندهای با سطح آن، یک اختلاف ولتاژ میان ترمینال متصل به بدنهی وسیلهی فلزی و ترمینال متصل به زمین به وجود میآید که سبب ایجاد جریان در رله میشود.

اگر اختلاف ولتاژ ایجاد شده از یک حد مشخص بیشتر باشد، سبب تولید جریانی میشود که میتواند قطع کنندهی نشتی زمین را فعال کرده و منبع تغذیهی دستگاه را غیر فعال کند. یکی از ویژگیهای این دسته از قطع کنندههای نشتی زمین این است که آنها میتوانند تنها از یک وسیلهی برقی، که در واقع به آن متصل هستند، محافظت کنند. این دستگاه نمیتواند نشتی جریان را در سایر ادوات نصب شده در سیستم شناسایی کند و از نشتی جریان در آنها جلوگیری کند.
ELCB جریان یا RCCB و یا قطع کنندهی جریان پس ماند:
مکانیزم عملکرد قطع کنندهی جریان نشتی زمین نیز مانند قطع کنندهی ولتاژ نشتی زمین بسیار ساده است، اما تئوری عملکرد این دو مدار بسیار متفاوت با یکدیگر میباشد به گونهای که قطع کنندهی جریان پس ماند بسیار حساستر از ELCB میباشد. به طور کلی، ELCBها دو نوع هستند، اما عموما ELCBهایی که بر اساس ولتاژ عمل میکنن، به اختصار تحت عنوان ELCB و ELCBهایی که بر اساس جریان عمل میکنند، تحت عنوان RCD و یا RCCB معروف هستند.
در اینجا یک هستهی CT از هر دو سیم فاز و نول تغذیه میشود.

ELCB جریان پس ماند تک فاز: قطبیت سیمهای فاز و نول بر روی هسته به گونهای انتخاب شده اند که در حالت عادی mmf یک سیم پیچ مخالف با mmf سیم پیچ دیگر باشد. این بدان سبب است که در حالت عادی یعنی زمانی که هیچ گونه نشتی جریان وجود ندارد، جریان از طریق سیم فاز وارد سیستم میشود و از طریق سیم نول از آن خارج خواهد شد. از آنجایی که هر دو جریان همسو هستند، mmf برایند حاصل از این دو جریان نیز صفر خواهد بود. سیم پیچ رله در چنین سیستمی در اتصال با سیم پیچ سومی است که بر روی هستهی CT به عنوان عامل ثانویه قرار گرفته است. پایانههای این سیم پیچ به سیستم رله متصل هستند. در حالت عادی که هیچ گونه نشتی جریان در مدار وجود ندارد، هیچ گونه جریانی نیز در سیم پیچ سوم وجود نخواهد داشت، چرا که شدت جریانهای فاز و نول با یکدیگر برابر هستند. در صورت بروز هرگونه نشتی زمین در تجهیزات برقی، بخشی از جریان فاز به جای بازگشت در مدار، از طریق مسیر نشت به زمین منتقل میشود. در چنین شرایط شدت جریان فازی که از RCCB عبور میکند با شدت جریان نول عبوری از آن برابر نخواهد بود.
ELCB جریان و یا قطع کنندهی جریان پس ماند سه فاز: زمانی که این تفاوت جریان از یک مقدار معینی تجاوز کند، جریان در سومین سیم پیچ ثانویهی هسته به اندازهی کافی بالا میرود تا بتواند رله الکترومغناطیسی متصل به آن را فعال کند.

این رله میتواند سبب فعال شدن سیستم قطع کنندهی نشتی زمین شود و منبع تغذیهی مدار وسیلهی برقی تحت حفاظت خود را قطع میکند. قطع کنندهی جریان پس ماند در بسیاری از مواقع تحت عنوان دستگاه جریان پس ماند (RCD) نیز شناخته میشود. این نام بیشتر در زمانی که این دستگاه به همراه قطع کنندهی مدار متصل به RCCB بررسی میشود، تحت این نام شناخته میشود. این بدان معناست که تمام بخشهای یک RCCB به جز بخش قطع کنندهی مدار تحت نام RCD شناخته میشود.

به طور کلی دو نوع قطع کنندهی نشتی زمین وجود دارد: ELCB جریان و ELCB ولتاژ.
قطع کنندهی ولتاژ نشتی زمین:
اساس کار ELCB ولتاژ بسیار ساده است. یک ترمینال از رله سیم پیچی شده به بدنهی فلزی وسیلهی برقی متصل میشود تا از دستگاه در برابر نشتی ولتاژ زمین محافظت کند و یک ترمینال دیگر به طور مستقیم در تماس با زمین قرار میگیرد. در صورت بروز هرگونه خرابی در عایق وسیلهی برقی و یا تماس هر جریان الکتریکی و یا موجود زندهای با سطح آن، یک اختلاف ولتاژ میان ترمینال متصل به بدنهی وسیلهی فلزی و ترمینال متصل به زمین به وجود میآید که سبب ایجاد جریان در رله میشود.

اگر اختلاف ولتاژ ایجاد شده از یک حد مشخص بیشتر باشد، سبب تولید جریانی میشود که میتواند قطع کنندهی نشتی زمین را فعال کرده و منبع تغذیهی دستگاه را غیر فعال کند. یکی از ویژگیهای این دسته از قطع کنندههای نشتی زمین این است که آنها میتوانند تنها از یک وسیلهی برقی، که در واقع به آن متصل هستند، محافظت کنند. این دستگاه نمیتواند نشتی جریان را در سایر ادوات نصب شده در سیستم شناسایی کند و از نشتی جریان در آنها جلوگیری کند.
ELCB جریان یا RCCB و یا قطع کنندهی جریان پس ماند:
مکانیزم عملکرد قطع کنندهی جریان نشتی زمین نیز مانند قطع کنندهی ولتاژ نشتی زمین بسیار ساده است، اما تئوری عملکرد این دو مدار بسیار متفاوت با یکدیگر میباشد به گونهای که قطع کنندهی جریان پس ماند بسیار حساستر از ELCB میباشد. به طور کلی، ELCBها دو نوع هستند، اما عموما ELCBهایی که بر اساس ولتاژ عمل میکنن، به اختصار تحت عنوان ELCB و ELCBهایی که بر اساس جریان عمل میکنند، تحت عنوان RCD و یا RCCB معروف هستند.
در اینجا یک هستهی CT از هر دو سیم فاز و نول تغذیه میشود.

ELCB جریان پس ماند تک فاز: قطبیت سیمهای فاز و نول بر روی هسته به گونهای انتخاب شده اند که در حالت عادی mmf یک سیم پیچ مخالف با mmf سیم پیچ دیگر باشد. این بدان سبب است که در حالت عادی یعنی زمانی که هیچ گونه نشتی جریان وجود ندارد، جریان از طریق سیم فاز وارد سیستم میشود و از طریق سیم نول از آن خارج خواهد شد. از آنجایی که هر دو جریان همسو هستند، mmf برایند حاصل از این دو جریان نیز صفر خواهد بود. سیم پیچ رله در چنین سیستمی در اتصال با سیم پیچ سومی است که بر روی هستهی CT به عنوان عامل ثانویه قرار گرفته است. پایانههای این سیم پیچ به سیستم رله متصل هستند. در حالت عادی که هیچ گونه نشتی جریان در مدار وجود ندارد، هیچ گونه جریانی نیز در سیم پیچ سوم وجود نخواهد داشت، چرا که شدت جریانهای فاز و نول با یکدیگر برابر هستند. در صورت بروز هرگونه نشتی زمین در تجهیزات برقی، بخشی از جریان فاز به جای بازگشت در مدار، از طریق مسیر نشت به زمین منتقل میشود. در چنین شرایط شدت جریان فازی که از RCCB عبور میکند با شدت جریان نول عبوری از آن برابر نخواهد بود.
ELCB جریان و یا قطع کنندهی جریان پس ماند سه فاز: زمانی که این تفاوت جریان از یک مقدار معینی تجاوز کند، جریان در سومین سیم پیچ ثانویهی هسته به اندازهی کافی بالا میرود تا بتواند رله الکترومغناطیسی متصل به آن را فعال کند.

این رله میتواند سبب فعال شدن سیستم قطع کنندهی نشتی زمین شود و منبع تغذیهی مدار وسیلهی برقی تحت حفاظت خود را قطع میکند. قطع کنندهی جریان پس ماند در بسیاری از مواقع تحت عنوان دستگاه جریان پس ماند (RCD) نیز شناخته میشود. این نام بیشتر در زمانی که این دستگاه به همراه قطع کنندهی مدار متصل به RCCB بررسی میشود، تحت این نام شناخته میشود. این بدان معناست که تمام بخشهای یک RCCB به جز بخش قطع کنندهی مدار تحت نام RCD شناخته میشود.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «برق نیوز» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.