دلایل دو فاز شدن برق تک فاز

سرویس آموزش و آزمون برق نیوز، در مورد دو فاز شدن برق تک فاز دو موضوع وجود دارد دو فاز شدن حقیقی یا غیر حقیقی که توضیح می‌دهم.

در مورد دو فاز شدن حقیقی یعنی اینکه به جای اینکه به مصرف کننده تک فاز ۲۲۰ ولت اعمال شود ۳۸۰ ولت اعمال شود در ۲۲۰ ما یک سیم نول و فاز داریم، ولی در ۳۸۰ ولت دو سیم فاز داریم.

نکته:برای جلوگیری از آسیب رسیدن از وسایل منزل در برابر دو فاز شدن حقیقی از ترانس محافظ مرغوب استفاده کنید.

در مورد دو فاز شدن غیر حقیقی ما فاز داریم، اما نول به گونه‌ای قطع شده است و اثر فاز بر روی نول قطع شده به ما یک فاز غیر حقیقی را نشان می‌دهد که توضیح خواهم داد.

در شکل زیر شما مشاهده می‌کنید که دو سیم از کنار یکدیگر عبور کرده اند و جریان از داخل سیم l۱ عبور می‌کند جریان عبوری باعث ایجاد فلوی مغناطیسی خواهد شد که بر روی سیم l۲ اثر خواهد گذاشت. در مورد قطع شدن سیم نول اثر فلوی مغناطیسی فاز را نشان خواهد داد.

در کل فلوی مغناطیسی در تمامی سیم‌های حامل جریان وجود دارد و مربوط به علم فیزیک است فرمول‌های مختلفی برای محاسبه آن وجود دارد.

برای تست قطعی نول و مشاهده دو فاز غیر حقیقی یک کابل آیفون ۴ رشته تلفن پیدا کنید که به جایی متصل نباشد به یک سر کابل و یکی از رشته‌ها سیم‌ها فاز را وصل کنید در سر دیگر کابل مشاهده خواهید کرد تمامی رشته سیم‌ها دارای فاز هستند.

مواردی که در برق منزل دو فاز غیر حقیقی رخ می‌دهد.

۱-جابجا وصل شدن در کنتور برق و تابلو فیوز

یکی از مواردی که امکان دارد رخ دهد متصل کردن جا به جا سیم نول و فاز در منازلی است که در منزل خود تابلو فیوز دارند. شاید برقکار شما سیم‌ها را متصل کرده باشد و در زمانی که کسی قصد گرفتن انشعاب از کنتور شما به هر دلیلی مانند جوشکاری را داشته بعد از اتصال سیم‌ها آن‌ها را برعکس متصل کرده باشد.

با وصل کردن بر عکس سیم نول و فاز شما یک چیز عجیب را مشاهده خواهید کرد در تابلو فیوز خود می‌بینید که زمانی که فیوز‌ها بالا می‌باشد دو سر آن فازمتر را نشان نمی‌دهد و برعکس زمانی که فیوز‌ها پایین می‌باشد خروجی همه آن‌ها فاز را نشان می‌دهد. به غیر از سیمی که به فیوز اصلی متصل شده است. (سیم اصلی که باید فاز باشد، ولی نول است اکنون برای همین نشان نمی‌دهد)

خب راه حل این مورد که مشخصه باید سیم نول و فاز را در کنتور برق بر عکس کنید در مواردی امکان دارد یکی از فیوز‌های شما خراب شده باشد و باید تعویض گردد توسط فاز متر فیوز‌ها را تست و سپس تعویض کنید.



تصویر بالا را مشاهده کنید اگر فاز ونول درست باشد شینه آبی رنگ باید باید فاز را نشان ندهد و فیوز‌ها هم همه از سمت ورودی خود فاز داشته باشند و فیوز‌هایی که بالا زده شده اند باید در خروجی فاز داشته باشند.

اگر فاز و نول بر عکس متصل شده باشند شینه آبی رنگ فاز را نشان خواهد داد و فیوز‌ها در سمت ورودی خود نول دارند و آن‌هایی که بالا زده شده اند در خروجی نول را نشان خواهند داد، اما آن‌هایی که پایین هستنددر خروجی فاز غیر حقیقی را نشان خواهند داد.

نکته بسیار مهم: اولین کار و مهترین کار در تابلو فیوز اطمینان از این است که سیم نول و فاز اصلی که از کنتور آمده است متصل باشد توسط لامپ تست از وصل بودن فاز و نول مطمئن شوید.


۲-متصل کردن جا به جا در کلید‌ها

سیم کنتور و تابلو فیوز به درستی خط بندی شده است، ولی هنگام اتصال سیم‌ها به کلید دو پل، تک پل، تبدیل سیم فاز و نول بر عکس متصل شده است.

در زمان قطع بودن کلید شما در مصرف کننده روشنایی لامپ مهتابی یا ... دو فاز غیر حقیقی را مشاهده خواهید کرد.

۳-متصل شدن جا به جا در سنسور‌ها

سنسور‌های مختلف که ورودی فاز و نول می‌گیرند هم مانند کلید‌ها عمل می‌کنند با این تفاوت که هوشمند و اتومات هستند.


۴-قطع شدن سیم نول

در صورتی که موارد بالا اتصال کلید‌ها و سنسور‌ها، اتصال فاز و نول درست باشد و باز هم فاز غیر حقیقی یا همون دو فاز را مشاهده کنیم سیم نول قطع شده است.

این مورد در اثر دریل کاری و آسیب دیدن سیم نول، ضعیف بودن سیم‌ها و قطع شدن سیم از داخل، اتصال نادرست سیم‌ها هنگام انشعاب گیری، اتصال بخاری برقی یا دستگاه جوش به پریز ضعیف و ... رخ دهد راه حل هم دنبال کردن خط قطع شده پیدا کردن آن و اتصال دوباره می‌باشد.

مثلا در منازل قدیمی ساز این اتفاق در جعبه تقسیم‌های برق بسیار رخ می‌دهد.

شما اول از همه باید موارد بالا را چک کنید و از قطع شدن نول مطمئن شوید سپس ببینید نزدیکترین کلید و پریز به نول قطع شده کدام است. آن‌ها را هم یک به یک تست کنید تا به سیم قطع شده برسید.

نکته: سیم کشی شما از نوع مهندسی می‌باشد یا بازاری؟ بین این دو تفاوت می‌باشد در مهندسی خط‌ها همه بصورت مجزا متصل می‌شود برای کولر‌ها خط جدا، روشنایی اتاق‌ها جدا، پریز‌های اتاق‌ها جدا، پریز‌های حال جدا، روشنایی حال جدا و ... متصل می‌شوند، ولی در بازاری امکان دارد پریز و روشنایی اتاق به یک فیوز و حال و پذیرایی هم بدین شکل و کولر هم به طور مشترک به یکی از خط‌های فار متصل باشد.

تصویر زیر قطع شدن سیم در اثر دریل کاری را نشان می‌دهد.


از مهمترین موارد‌ی که باعث دو فاز شدن می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

۱_کشیدن بار ناگهانی از سیم کشی ضعیف

۲_ اتصال کولر گازی به سیم‌های ضعیف

۳_ اتصال بخاری برقی

۴_اتصال دستگاه جوش

۵_قطع شدن نول کل شبکه

۶_ خراب شدن فیوز

۷_ضعیف بودن اتصال سیم‌ها

۸_باز کردن لوستر‌های توسط مستاجر قبلی؟

دلیل این مورد در سیم کشی منازلی می‌باشد که فاز و نول از سقف عبور داده شده اند.

۹_ فعالیت ساختمانی طبقات دیگر

۱۰_ کشیده شدن پریز‌ها و در رفتن از داخل پریز (سیم نول)

۱۱_ قطع شدن ترمینال نول از داخل کنتور یا آب شدن ترمینال و سیم

 

منبع: برق با ما