فازمتر و انواع آن

سرویس آموزش‌های تخصصی برق نیوز: فازمتر‌ها قدیمی‌ترین و پراستفاده‌ترین ابزاری هستند که عموماً ظاهری شبیه به پیچ گوشتی دارند که هم کاربرد عمومی و هم صنعتی دارد؛ برای تشخیص وجود یا عدم وجود ولتاژ الکتریکی و همین‌طور تشخیص سیم فاز و نول مورد استفاده قرار می‌گیرند.
حال اگر سیمی که نُک فازمتر به آن وصل می‌شود، فاز باشد لامپ نئون روشن می‌شود و در صورتی که لامپ نئون روشن نشود می‌توان موارد زیر را نتیجه گرفت:

• اتصال به سیم نول صورت گرفته
• شبکه برق قطع است
• به دلیل شوک‌های جریانی مقاومت داخل فازمتر سوخته باشد

باید توجه کرد این نوع فازمتر‌ها برای برق فشار ضعیف کاربرد دارند و نمی‌توان برای تعیین فاز برق فشار قوی از این نوع فازمتر‌ها استفاده کرد؛ روی بدنه عایق فازمتر نیز معمولا مشخصات و محدوده کاری فازمتر نوشته شده است که در این مورد ولتاژی بین ۴۰۰ تا ۷۰۰ ولت است.
کاربرد اصلی فازمتر‌ها برای تست کردن وجود جریان برق یا همان ولتاژ الکتریکی است.

انواع فازمتر
فازمتر چراغ‌دار
با سابقه‌ترین انواع فازمتر، فازمتر چراغ دار است. ساختار فازمتر‌های چراغ‌دار به این صورت است که از یک میله، یک چراغ کوچک و یک مقاومت تشکیل شده است. وقتی که شما سر فازمتر را به پریز متصل می‌کنید با قرار دادن دستتان در قسمت فلزی انتهایی آن اختلاف پتانسیلی ایجاد می‌شود که منجر به روشن شدن چراغ می‌شود، اما اگر سیم مورد نظر نول باشد، اختلاف پتانسیلی بوجود نخواهد آمد و در نتیجه جریانی هم برقرار نشده و لامپ روشن نخواهد شد. نکته مهم این است که باید مراقب بود این فازمتر در جای مرطوب و خیس نباشد، زیرا درصورتی که آب به داخل محفظه وارد شود، ممکن است در حین استفاده به کاربر شوک وارد کند.
فازمتر دو سر
در این مدل اگرچه به فازمتر به شکل یک پیچ گوشتی است، اما به دلیل داشتن یک سیم در قسمت انتهایی دو سر تماسه نامیده می‌شود. در این نوع فازمتر، برخلاف مدل معمولی از بدن انسان به عنوان عبور دهنده جریان ولتاژ به زمین استفاده نمی‌شود، بلکه همان سیم انتهایی به عنوان نول به زمین وصل شده و جریان را عبور خواهد داد. از این مدل معمولاً در مدار‌های مستقیم و برای قطعات الکتریکی اتومبیل استفاده می‌شود. این مدل فازمتر قابلیت تشخیص از ۱۲ هزار ولت تا ۲ هزار ولت فشار قوی را دارد و خطر برق گرفتگی با آن بسیار کم است.
فازمتر غیر تماسی
این مدل از جدیدترین مدل‌های فازمتر محسوب می‌شود که از بدن انسان ویا سیم در عبور جریان استفاده نمی‌کند بلکه از میدان الکتریکی حول یک سیم و تغییرات آن برای تشخیص سیم فاز استفاده می‌کند بنابراین نیازی به لخت کردن سیم نیست و از امنیت بالایی بررخوردار است. استفاده از آن برای سیم‌های روکار یا حتی سیم‌هایی که درعمق زیادی از دیوار قرار نگرفته اند می‌تواند مناسب باشد، برای سیم‌هایی با روکش‌های بسیار ضخیمی نمی‌توان از این نوع فازمتر غیرتماسی استفاده کرد.
فازمتر مولتی کالر
این نوع از فازمتر چراغ فازمتر‌های پیشرفته امروزی از نوع لامپ نئون با شدت نور بالا و با قابلیت تعویض است که به راحتی در روشنایی قابل تشخیص است.

فازمتر الکترونیکی (فازمتر دیجیتال)
فازمتر‌های دیجیتال تفاوت زیادی با دیگر مدل‌های این ابزار دارند، این وسیله الکترونیکی می‌باشد و میزان ولتاژ و اندوکتانس را بر روی صفحه نمایش کوچکی قابل نمایش است.

فازمتر القائی (حرفه‌ای)
فازمتر‌های القائی یکی از انواع دیجیتال این وسیله، اما از نوع حرفه‌ای هستند که علاوه بر تشخیص فاز و نول، قابلیت اندازه‌گیری و تست ولتاژ AC و DC را هم دارند. با استفاده از این ابزار می‌توانید میزان مقاومت الکتریکی و فرکانس سیم یا قطعه را مورد بررسی قرار دهید.