کلید محافظ جان

سرویس آموزش‌های تخصصی برق نیوز: برای محفاظت از جان افراد در مقابل خطر برق گرفتگی و جلوگیری از خطرات جریان نشتی از کلید‌های حفاظت از خطر برق گرفتگی یا محافظ جان استفاده می‌شود. این کلید‌ها که براساس سطح حساسیت به دو نوع خانگی و صنعتی تقسیم می‌شوند، علاوه بر حفاظت افراد در مقابل تماس مستقیم و یا غیر مستقیم برق، با جلوگیری از نشتی جریان در حفاظت دستگاه‌ها و تجهیزات صنعتی نیز موثر می‌باشند. سطح حساسیت کلید‌ها تا ۳۰ میلی آمپر به عنوان حفاظت از جان و حساسیت بیشتر از ۳۰ میلی آمپر به عنوان حفاظت از تجهیزات صنعتی استفاده می‌شود.

اساس کار کلید‌های محافظ جان بر اساس مقایسه جریان ورودی با جریان خروجی کلید می‌باشد در صورتی که جریان نشتی در مدار بیشتر از حساسیت کلید باشد کلید عمل کرده و جریان ورودی و در نتیجه مدار را قطع می‌کند.

جلوگیری از بروز آتش سوزی در اثر وجود جریان نشتی از مزایای استفاده از کلید‌های محافظ جان می‌باشد. باتوجه به اینکه حتی یک جریان ۵ آمپری می‌توان باعث ایجاد آتش سوزی شود، این کلید با تشخیص جریان نشتی و قطع جریان ورودی، مانع از بروز آتش سوزی می‌شود. باید خاطر نشان کرد که کلید‌های محافظ جان در اتصال فاز به بدنه کاربرد دارد و این کلید در برابر تماس مستقیم با برق محفاظ مطمئنی نخواهد بود.

این وسیله دارای سه دسته سیم پیچی بر روی یک هسته آهنی می‌باشد تا زمانی که شار مغناطیسی برآیند در داخل هسته صفر است ولتاژی در سیم پیچ سوم وجود نخواهد داشت، ولی بعد از اتصالی بدنه در بار مقداری از جریان به صورت جریان نشتی وارد زمین می‌شود و برآیند جریان داخل هسته صفر نخواهد شد که این تغییرات شار در سیم پیچ سوم ولتاژی القای می‌کند و در این صورت کلید محافظ جان عمل کرده وسیستم را قطع می‌کند.

انواع کلید‌های محافظ جان

• محافظ جان RCD) Residual-Current Device)
• محافظت کامل از افراد و تجهیزات RCCB) Residual-Current Circuit Breaker)

کلید محافظ جان RCD
کلید محافظ جان RCD دائم برتفاضل جریان مدار نظارت دارد و در صورت بروز نشتی جریان، مدار را قطع می‌کند. سرعت عملکرد بالا از ویژگی‌های این کلید می‌باشد.

کلید محافظ و قطع کننده مدار RCCB
این کلید‌ها در ۳ تیپ A, AC و B با ولتاژ کاری ۲۰۰-۴۰۰ ولت و رنج جریان نشتی ۰.۰۱، ۰.۰۳، ۰.۱، ۰.۳ و ۰.۵ آمپر می‌باشند. تیپ A دارای امکان تشخیص شکل موج AC و DC پالسی، تیپ AC برای شکل موج AC و تیپ B قادر به تشخیص شکل موج AC و DC پالسی تا فرکانس ۱ mhz است. عملکرد RCCB براساس تیپ‌های مختلف باعث ایجاد محدودیت‌هایی است که اگر هیچ شکل موج استانداردی توسط مدار بار‌ها ایجاد نشود، کلید محافظ جان عملکرد را تضمین نمی‌کند.