سافت استارتر

سرویس آموزش و آزمون برق نیوز :سافت استارتر همانطور که از نامش پیداست تجهیزی جهت اندازه گیری الکتروموتور‌ها بصورت نرم و تدریجی می‌باشد. حتما در خیابان ماشین‌هایی را که در هنگام Take off دیده اید و فشار زیادی که به لاستیک‌ها و موتور وارد می‌شود را احساس کرده اید؛ چنانچه موتور را مستقیم شبکه برق وصل کنیم شرایط راه اندازی شبیه Take off اتومبیل دارد و با این عمل عمر مفید موتور و اتصالات و کوپلینگ‌های مکانیکی و بار کاهش پیدا می‌کند. حالا در راه اندازی مستقیم، الکتروموتور‌ها هم به شبکه برق فشار می‌آورد و هم به لحاظ مکانیکی به و اجزای چرخنده فشار می‌آورد و استهلاک آن‌ها را بالا می‌برد، لذا از سافت استارتر استفاده می‌شود.

اگر در هنگام راه اندازی موتور از راه اندازی مستقیم استفاده شود، الکتروموتور جریان معادل ۵ تا ۱۰ برابر جریان نامی را در لحظه اندازی از شبکه می‌کشد و حرکت آنی موتور به بخش‌های مکانیکی ضربه زده که باعث ایجاد آسیب‌هایی به تجهیزات متصل به موتور و حتی خود موتور می‌شود.

آسیب‌های وارد شده به موتور در راه اندازی مستقیم

۱- فرسودگی و آسیب رساندن به چرخ و زنجیر، کوپلینگ و یاتاقان

۲- فرسودگی تسمه و پولی‌ها

۳- کاویتاسیون در پمپ‌های سیالات مایع

۴- آسیب دیدن کنتاکتور‌ها در اثر کشیدن جریان بالا از آن‌ها

۵- افت ولتاژ بر روی شبکه اطراف موتور

سافت استارتر چگونه عمل میکند

سافت استارتر جهت محدود کردن مقدار جریان مصرفی موتور، مقدار ولتاژ و در نتیجه مقدار جریان کنترل می‌شود و در لحظه راه اندازی افزایش جریان نخواهیم داشت.

در تصویر زیر بلوک دیاگرام یک سافت استارتر را مشاهده می‌کنید اصلی‌ترین قسمت هر سافت استارت، تریستور‌ها می‌باشد که وظیفه برش و تغییر ولتاژ را بر عهده دارد.

مزایای سافت استارتر

۱- حذف جریان هجومی و گشتاور لحظه‌ای در زمان راه اندازی
۲- افزایش طول عمر موتور و پمپ‌ها به علت حذف پیک‌های جریان و گشتاور و بدین ترتیب تنش الکتریکی کمتری بر روی شبکه‌های برق و تنش مکانیک کمتری بر اجزای دوار وارد می‌شود.
۳- کاهش سایز کابل‌ها و جریان کلید‌های اتصال به شبکه به علت کاهش جریان موتور
۴- استارت استوپ سیستم بدون ضربه
۵- شتاب گیری و شتابدهی نرم و بدون پله موتور

معایب سافت استارتر
۱- تولید هارمونیک (کمتر از اینورترها)
۲- سرعت کارکرد موتور ثابت است (برخلاف VFD، فرکانس ثابت است)
۳- امکان تنظیم سرعت وجود ندارد (فقط برای راه اندازی، توقف و حفاظت استفاده می‌شود)
۴- زمان شتاب گیری و شتابدهی به بار بستگی دارد

کاربرد‌های سافت استارتر
پمپ‌ها (خلا، گریز از مرکز و...)، کمپرسورها، فن ها، بلوور‌ها و اگزوسترها، میکسر‌ها و مخلوط کن ها، کانوایرها، بلوور‌های محوری، پودر کننده ها، خرد کن‌ها و سنگ شکن ها، آسیاب‌های چکشی، پله‌های متحرک و ...