امکان صادرات برق تجدیدپذیر به ترکیه، افغانستان و پاکستان

به گزارش برق نیوز، محمود کمانی در نشست خبری که در حاشیه سیزدهمین نمایشگاه بین المللی انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره وری برق در سالن خلیج فارس در محل دایمی نمایشگاه‌های بین المللی تهران برگزار شد، با اشاره به امضای توافقنامه برای اجرای طرح ساخت ۵۵۰ هزار واحد انشعابی تجدیدپذیر ۵ کیلوواتی تحت پوشش نهاد‌های حمایتی اظهار کرد: قرار است با همکاری وزارت نیرو، کمیته امداد، سازمان بهزیستی، بسیج سازندگی و معاونت روستایی ریاست جمهوری، هر سال ۱۱۰ هزار سامانه خورشیدی ۵ کیلوواتی برای خانواده‌ها با پرداخت تسهیلات قرض الحسنه احداث شود تا بتوانند از محل فروش برق آن، بخشی برای بازپرداخت وام دریافتی در نظر بگیرند و بخشی برای درآمد خانواده‌ها اختصاص یابد. این اقدام شروع شده و در نتیجه آن ۵۰۰۰ واحد تحویل داده شده و ۵۰۰۰ واحد دیگر در حال نصب است.

وی عنوان کرد: امیدواریم با پرداخت به موقع تسهیلات این رقم را افزایش دهیم. برای بخش غیر حمایتی، خانواده‌ها می‌توانند تا سقف ۲۰۰ کیلووات نیروگاه تجدیدپذیر در حیاط منزل و یا پشت بام احداث بکنند.

وی با بیان اینکه به طور متوسط سالانه ظرفیت نصب تولید ۶۰ مگاوات نیروگاه انشعابی حمایتی در کشور وجود دارد، اضافه کرد: برای پرداخت تسهیلات به متقاضیان روش‌های مختلفی وجود دارد که از طریق صندوق محیط زیست، صندوق شکوفایی و تبصره ۱۸ وزارت اقتصاد و دارایی امکان پذیر است.

وی درباره برآورد هزینه تولید انرژی تجدیدپذیر در کشور تصریح کرد: اگر زنجیره کامل تولید انرژی تجدیدپذیر در کشور وجود نداشته باشد، قیمت پنل خورشیدی در داخل و خارج کشور تفاوتی نخواهد داشت که شرایط را برای رقابت تولیدکنندگان داخلی سخت خواهد کرد، اگر تعرفه گذاری انجام نشود، ولی اگر کل زنجیره تولید داخلی سازی شود، قیمت‌های پنل‌ها مناسب خواهد شد.

وی با اشاره به دستورالعمل صادرات برق تجدیدپذیر‌ها خاطرنشان کرد: برای صادرات برق تجدیدپذیر‌ها دستورالعملی تدوین شده که توسط وزارت نیرو بررسی شده و بزودی توسط وزارت نیرو ابلاغ می‌شود؛ ظرفیت برق مورد نیاز برای صادرات احصا می‌شود و شرکت‌ها می‌توانند نسبت به احداث نیروگاه اقدام کنند و طی قرارداد‌هایی که با شرکت‌های خارجی منعقد می‌کنند طی ۸ ماه برق صادر کنند و طی ۴ ماه از طریق تابلوی برق سبز به فروش برسانند. می‌توان از طریق سه کشور ترکیه و از مسیر ترکیه به سایر کشور‌ها و نیز از سمت شرق کشور و کشور‌های همسایه شامل افغانستان و پاکستان برق را صادر کرد.

کمانی با اشاره به اینکه قیمت برق تجدیدپذیر بورسی شده و در تابستان به ۳۸۰۰ تومان و نزدیک به قیمت برق صادراتی رسیده است، ادامه داد: در طی ۸ ماه از سال خیلی بیش از نیاز ظرفیت کشور، ظرفیت نیروگاهی وجود دارد و از طرفی، چون نیروگاه‌های تجدیدپذیر نیاز به سوخت ندارند، مساله ناتزازی سوخت و گاز بر روی آن تاثیر نمی‌گذارد، بنابراین در هشت ماهه سال مشکلی برای تامین برق داخلی وجود ندارد. ظرفیت صادرات حدود ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ مگاوات انرژی تجدیدپذیر وجود دارد و البته شرایط در دستورالعمل دیده شده است که به صورت منفردی یا کنسرسیومی بتوان شرایط جدیدی را برای صادرات ایجاد کرد و خطوط جدید احداث شود که طبعا زمان بر است، اما در حال حاضر امکان استفاده از خطوط ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر در دوره‌ای که کمبود نیست وجود دارد، اما در دوره کمبود و فصل تابستان، برق تحویل شبکه برای مصرف داخلی می‌شود. فعلا تا زمانی که محدودیت زمانی برای صادرات برق وجود دارد چاره‌ای جز این نیست که ظرفیت و اولویت مصرف ۴ ماهه برای داخل کشور در نظر گرفته شود.

وی اضافه کرد: در بازار فروش و صادرات برق مرسوم است و در انعقاد قرارداد‌ها این شرایط وجود دارد که اگر کشوری به برق مصرفی نیاز داشته باشد برق تحویلی به صادر کنندگان کم می‌شود و به نیاز داخلی اختصاص می‌یابد. نکته دوم آنکه شرکت‌های متقاضی این کار را شدنی می‌دانستند، ولی باید به سمتی برویم که برق صادراتی را با قرارداد‌های بهتری به فروش برسانیم و آغاز صادرات بهتر از انجام ندادن ان است.

وی با اشاره به انعقاد قرارداد ساخت ۴۵۰۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر در ۸۹ ساختگاه در سراسر کشور عنوان کرد: زمان بندی دقیقی و فشرده‌ای دیده شده و اگر دستگاه‌های ذیربط به تعهدات خود عمل کنند، این نیروگاه‌های خورشیدی در موعد مقرر به بهره برداری می‌رسد؛ بحث واگذاری زمین‌های مربوط به آن انجام شده و قرار است این نیروگاه‌ها در مناطقی که مشکل بیشتری داشتند و ظرفیت ساخت در آن‌ها وجود داشت ساخته شوند. هماهنگی بین استانداران و مجموعه‌های برق منطقه ای، محیط زیست انجام شده و تحویل ساختگاه‌ها در حال انجام است.

وی ادامه داد: پیگیری موضوعات مربوط به صدور به موقع مجوز‌های محیط زیست و تحویل به موقع زمین و بحث اتصال به شبکه و پرداخت وام و ثبت سفارش و تخصیص ارز از وظایف دولت است که برای پیگیری این امور کمیته‌ای تحت ریاست ریاست جمهوری با حضور وزیران ذیربط و مرتبط تشکیل شده و اگر همه به تعهدات خود عمل کنند، ساخت این نیروگاه‌ها در مدت کوتاه و فشرده، شدنی است.

معاون وزیر نیرو عنوان کرد: در کشوری همچون چین سالیانه ۱۰۰۰ گیگاوات نیروگاه خورشیدی نصب می‌شود و یا در کشوری همچون آلمان ماهانه ۱۰۰۰ مگاوات نیروگاه نصب می‌شود.

وی با اشاره به برنامه شهرداری‌ها برای توسعه ناوگان برقی در شهر‌ها اظهار کرد:توسعه ناوگان برقی شهر‌ها باید مبتنی بر استفاده از نیروگاه‌های تجدیدپذیر باشد و پیگیر هستیم میان وزارت نیرو، صمت و شهرداری فضایی بوجود بیاید تا برای توسعه ناوگان برقی ملزم به استفاده از برق تجدیدپذیر‌ها باشند.

وی درباره اقدامات صورت گرفته برای ارتقای استاندارد کولر‌های آبی در کشور، بیان کرد: ۲۰ میلیون کولرآبی در کشور وجود دارد که اگر با کولر‌های پربازده جایگزین شوند ۵۰۰۰ مگاوات در محل مصرف صرفه جویی می‌شود که اگر این میزان سرمایه گذاری برای ساخت نیروگاه‌ها را در نظر بگیریم هزینه‌ها خیلی بیشتر از این می‌شوند؛ به همین منظور طرحی تهیه شده تا به صورت پایلوت ۲۰۰ هزار دستگاه الکتروموتور با پربازده‌ها تعویض شوند.

وی با اشاره به اعتباراتی که برای تجدیدپذیر‌ها در بودجه سال آینده پیش بینی شده است، خاطرنشان کرد:منابعی برای انرژی تجدیدپذیر از محل عوارض برق پیش بینی شده که ۸۹۰۰ میلیارد تومان دیده شده که پنج درصد ان برای موضوع تجدیدپذیر‌ها پیش بینی شده و ۳۵ درصد برای توسعه برق روستایی درنظر گرفته می‌شود.

پیگیری پرداخت کل مطالبات نیروگاه‌های تجدیدپذیر تا پایان سال

محمود کمانی با بیان اینکه در یک سال گذشته اتفاقات بسیار خوبی در دو حوزه انرژی تجدیدپذیر و بهره‌وری برق رقم خورده است و کار‌های زیادی نیز پیش رو قرار دارد، اظهار کرد: تفاهم نامه‌ای بین صندوق ملی نوآوری و شکوفایی و ساتبا امضا شد تا مبلغ ۵ میلیارد دلار بابت نیروگاه‌های تجدیدپذیر پرداخت شود. مناقصات برای احداث ۴۵۰۰ مگاوات نیروگاه، برگزار و قراردادها، منعقد و ابلاغ شد.

وی ادامه داد: معرفی شرکت‌های برنده به صندوق نیز انجام شد و از طریق صندوق به بانک‌ها عامل معرفی شدند. موضوع در حال بررسی است و امیدواریم با توافقی که بین ما و صندوق است، دچار مشکل نشویم و باید طی یک ماه آینده روند کار بررسی شود.

وی تصریح کرد: زمانی که توافق‌نامه امضا شد، بحث تجدیدپذیر‌ها را از بدهی‌های وزارت نیرو جدا کردیم؛ چهار شرکت داشتیم که از صندوق وام گرفته بودند که طی دو سال گذشته عمده بدهی‌ها به روز شده است و بعد از این اقدام بود که صندوق پذیرفت در حوزه تجدیدپذیر با سازمان کار کند. اکنون شرایط مثبتی با صندوق نیز درباره مطالبات گذشته صندوق از شرکت‌هایی که در حوزه تجدیدپذیر کار کرده بودند و هم تفاهم‌نامه‌ای که امضا شده بود، داریم.

کمانی با بیان اینکه بر اساس ماده ۱۶، صنایع دارای مصرف بالای یک مگاواتموظف بودند از ابتدای امسال یک درصد انرژی خود را از انرژی‌های تجدیدپذیر تامین کنند، عنوان کرد: کسانی که اقدام به احداث نیروگاه کرده بودند این کار را انجام دادند و آن‌هایی که از طریق نتوانستند، برق از تابلوی سبز خریداری کردند و در غیر این صورت نرخ تجدیدپذیر در قبوض آن‌ها لحاظ می‌شود و ما هر سه دسته را داریم.

رئیس ساتبا گفت: از جهت دریافت مبالغ نیز قانون، سه بخش مصرف را مشخص کرده است که ۵۰ درصد بابت خرید برق تجدیدپذیر، ۲۵ درصد بابت پرداخت به صندوق نوآوری و شکوفایی برای پرداخت وام جهت توسعه تجدیدپذیر و ۲۵ درصد هم به معاونت علمی برای توسعه شرکت‌های دانش بنیان در حوزه تجدیدپذیر است.

وی اضافه کرد: در برآورد ما عدد مدنظر ۱۵۰۰ تا ۲۰۰ میلیارد تومان در سال است که در روش پرداخت آن با توانیر در حال مذاکره هستیم. هر ماه براساس تولیدی که انجام می‌شود، پرداختی داریم. برای نیروگاه‌های کوچک و متوسط نیز ۱۰۰ درصد صورت حساب‌های آن‌ها پرداخت می‌شود.

وی با اشاره به اینکه بدهی ساتبا به صاحبان نیروگاه‌های خانگی و مقیاس کوچک و متوسط صفر است، تصریح کرد: برای نیروگاه‌های با مقیاس بزرگ هم بخشی از صورت حساب‌ها پرداخت می‌شود و متوسط عدد پرداختی در حال حاضر بیش از ۶۰ درصد در ماه است. مطالبات انباشته شده از سال‌های قبل داشتیم که سال گذشته ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۰ پرداخت کردیم. در سال۱۴۰۱ نیز ۳ هزار میلیارد تومان برای پرداخت نیروگاه‌های تجدید‌پذیر در نظر گرفتیم که البته تاکنون پرداخت نشده و با پیگیری‌هایی که انجام شده است از سوی شرکت ملی گاز به حواله سوخت تبدیل شده و اکنون نزد ما است و برای نقد شدن آن پیگیر هستیم تا این که تا پایان سال پرداخت شوند. به هر حال پیگیریم تا کل مطالبات نیروگاه‌های تجدیدپذیر تا پایان سال به صورت ۱۰۰ درصدی پرداخت شود.

وی با اشاره به وجود چندین کارخانه تولیدکننده تجهیزات نیروگاهی تجدیدپذیر در کشور، خاطرنشان کرد: در حال حاضر چند مجموعه داریم که پنل تولید می‌کنند؛ یک کارخانه از گذشته در شیراز داشتیم و سال گذشته یک کارخانه با ظرفیت ۱۵۰۰ مگاوات با حضور رییس جمهور افتتاح شد و یک کارخانه هم به زودی افتتاح می‌شود که دارای ظرفیت ۱۵۰۰ مگاواتی است. پیش بینی ما این است که برای ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ مگاوات از ظرفیت ۵۰۰۰ مگاواتی سال آینده بتوانیم از تولیدات داخل استفاده کنیم و مابقی به دلیل سرعت بالایی که در احداث در نظر گرفته‌ایم از طریق واردات تامین می‌شود.

کمانی با اشاره به برنامه‌ریزی برای رسیدن به ظرفیت تولید پنل داخلی برای یک برنامه پنج ساله به منظور رسیدن به تولید سالانه ۸ هزار مگاوات خاطرنشان کرد: این زنجیره ۵ حلقه دارد و حدودا باید ۵۰ کارخانه احداث شود. ضمن این که سرمایه گذاری حدود ۳ میلیارد دلاری برای این مهم نیاز است.

سند ملی برای انجام این کار تدوین شده و در حال بررسی است. با تصویب این سند ستاد توسعه زنجیره تشکیل می‌شود تا رصد کند و ان شاالله به برنامه مدنظر برسیم.

وی درباره برنامه ساخت کارخانه‌های تولیدکننده تجهیزات نیروگاهی تجدیدپذیر در کشور تشریح کرد: سال گذشته احداث کارخانه سلیسیونی در شهر خوی را داشتیم و بخش ویفر و سلول در حال ساخت است؛ البته یک حلقه مفقوده به اسم پلی سیلیکون داریم که هنوز کاری روی آن انجام نشده است.

در بخش نیروگاه‌های خورشیدی بحث اینورتر را داریم؛ در این زمینه سه کارخانه با ظرفیت‌های ۵ کیلووات برای نیروگاه‌های خانگی هستند که خوشبختانه از این نظر با مشکلی مواجه نیستیم. دو کارخانه نیز توانستند برای خط تولید خود با ظرفیت ۲۵۰ و ۱۰۰ کیلووات اینورتر ایجاد کنند. همچنین طی ماه گذشته دو کارخانه توانستند ظرفیت متوسط تولید خود را افزایش دهند. همچنین با همکاری جهاد دانشگاهی در حال تلاش برای تولید اینورتر‌هایی با ظرفیت یک مگاوات هستیم. خوشبختانه سایر اقلام نیروگاه داخلی هستند.

وی از افزایش ۳۰ درصدی ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور به یک هزار و ۱۲۲ مگاوات نسبت به ابتدای شروع به کار دولت سیزدهم خبر داد و خاطرنشان کرد: اکنون حدود ۱۱ هزار مگاوات نیروگاه‌های تجدیدپذیر در حال ساخت داریم که با احداث آن ها، امیدواریم جهش خوبی داشته باشیم.

کمانی با بیان اینکه امکان اتصال به شبکه سراسری با هماهنگی‌هایی که با توانیر انجام شد، تا ظرفیت ۱۵ هزارمگاوات اتصال به شبکه، مشکلی نخواهد داشت، ادامه داد: برای ظرفیت بیش از ۱۵ هزار مگاوات نیاز است اقداماتی انجام شود که این کار با هماهنگی بین ساتبا، توانیر و پژوهشگاه نیرو در حال انجام است، ایجاد دیسپاچینگ مخصوص انرژی‌های تجدیدپذیر یکی از این اقدامات است. همچنین نیاز است در زمینه ذخیره‌سازی‌ها اقداماتی انجام شود که کار‌های مطالعاتی آن در دست انجام است.

معاون وزیر نیرو با اشاره به پیش‌بینی تولید ۴ هزار مگاوات برق تجدید پذیر توسط صنایع بزرگ، بیان کرد: تاکنون برای بیش از ۳۱۰۰ مگاوات پروانه صادر شده و برخی از پروژه‌ها در حال ساخت هستند. امکان بهره‌مندی صنایع کوچک و متوسط از ظرفیت خورشیدی پیش بینی شده است و شرکت‌ها می‌توانند در شهرک‌های خورشیدی یا زمین‌های موجود در کارخانه خود اقدام به این مهم کنند.