سیستان و بلوچستان مستعد نیروگاههای پاک

سیستان و بلوچستان با توجه به موقعیت ژئوپلتیک خاص خود در کلیه زمینه های انرژیهای تجدید پذیر پتانسیل بسیار ایده آلی دارد که انرژی بادی استان در کریدرهای باد، انرژی خورشیدی و تشعشع تابش سولار، انرژی زمین گرمایی در دامنه آتشفشان نیمه خاموش تفتان و کوههای منطقه دلگان و بزمان، انرژی بایومس و بایوگاز در مناطق دامداری سیستان، بمپور و باهوکلات و انرژی امواج و اقیانوس با موج های مناسب دریای بزرگ چابهار به بلندای بیش از 12 متر در فصل مونسون از آن جمله هستند.

موقعیت جغرافیائی و شرایط اقلیمی:

سیستان و بلوچستان با گستره 187 هزار و 502 کیلومتر مربع به عنوان پهناورترین استان کشور می تواند تامین کننده بخش زیادی از انرژی کشور باشد.

از این رو طرح های استفاده از انرژی نو در این استان با توجه به موقعیت سیاسی منطقه، رواج قاچاق مواد سوختی و عدم وجود پالایشگاه و خطوط انتقال سوخت به نیروگاهها، مشکلات حمل و نقل روزانه فرآورده های نفتی مورد نیاز نیروگاهها از پالایشگاههای بسیار دور بوسیله صدها دستگاه تانکر سوخت رسان می تواند توجیه پذیر باشد زیرا ایران در کمربند خورشیدی واقع شده و دارای زمینهای بلا استفاده بسیار در این مسیر است.


نیروگاه های خورشیدی با توجه به قابل دسترس بودن انرژی خورشیدی در کشور یکی از اصلی ترین تولید کنندگان انرژی در آینده خواهند بود زیرا این انرژی در مقایسه با سایر انرژی های نو یکی از پاک ترین منابع انرژی محسوب می شود و در این راستا در سالهای اخیر تحقیق و توسعه در زمینه کاربرد سیستم های خورشیدی افزایش یافته است.

مجری طرح نیروگاههای بادی و خورشیدی سیستان و بلوچستان در این خصوص گفت: خوشبختانه شمال و مرکز استان بهترین و ایده آل ترین منطقه تابشی است و بر اساس اطلس نقشه خورشید ایران که توسط سازمان انرژیهای نو ایران تهیه شده است منطقه سیستان و بلوچستان را در هر متر مربع تابش بین 2/5 تا 4/5 کیلو وات ساعت و اطلس ماهواره ای ناسا( سازمان هوانوردی ایالات متحده) از شش تا هشت کیلو وات ساعت نشان می دهد.

'غلامرضا سرگلزائی' درباره توجیه اقتصادی انرژی همیشگی بادهای سیستان گفت: نیاز مبرم منطقه به انرژی، احداث تاسیسات زیربنایی مصرف کننده پر قدرت برق و درخواست روز افزون برق کشورهای همجوار، ما را مُجاب به احداث نیروگاههای پر قدرت در شمال استان می کند.



وی ادامه داد: متاسفانه از آنجایی که شبکه گاز رسانی به شمال استان تا سالهای آتی برنامه ریزی نشده است از این رو برای در مدار قرار دادن این نیروگاهها باید از سوختهای فسیلی مانند گازوئیل و مازوت که از فواصل بسیار دور بوسیله تانکر به منطقه حمل می شود استفاده کنیم.



وی اظهار داشت: متاسفانه فقط در سیستان و بلوچستان برای تولید یک سوم برق مصرفی استان در نیروگاههای موجود، روزانه بیش از چهار میلیون لیتر مازوت و گازوئیل برای سوخت نیروگاههای استان که از فواصل بسیار دور بوسیله تانکر های بی شمار حمل و سوزانده می شود که این امر جدا از ایجاد هزینه های بالا و آلودگی زیست محیطی ناشی از تولید گازهای مضر، سبب ایجاد بار ترافیکی سنگینی بر دوش راههای غیر ترانزیتی منطقه می شود.



وی ادامه داد: از آنجایی که با وضعیت کنونی تا چند سال آینده امیدی به گاز کشی به شمال استان نیست و روز بروز بر متقاضیان و مشترکان برق داخلی و خارجی ما افزوده می شود و ما برای راضی نگاهداشتن مشترکان و متقاضیان برق باید نیروگاههای جدید بزرگ احداث کنیم، باید بطور جدی به فکر چاره ای اساسی و آینده نگر برای منطقه باشیم که بهره برداری از پتانسیل انرژی بادهای پرقدرت و انرژی لایزال سولار تابناک خورشید منطقه را توجیه پذیر می کند.



وی همچنین به بررسی امکان استفاده از انرژی خورشیدی از دیدگاه اقتصاد پرداخت و افزود: هر چند هنوز هزینه استفاده از انرژی خورشیدی بیشتر از دیگر منابع انرژی است، اما امروزه در سیاست گذاری ها فقط هزینه سیستم های خورشیدی در نظر گرفته نمی شود بلکه فواید حاصل از بکارگیری آنها، مانند کاهش آلودگی محیط زیست و صرفه جوئی سوخت و کاهش هزینه های اجتماعی نیز مد نظر قرار می گیرد.



وی ادامه داد: با وجود تمام مسائلی که مطرح می شود می توان مناطقی همچون سیستان و بلوچستان را یافت که استفاده از انرژی خورشیدی در آنها توجیه اقتصادی دارد که به عنوان نمونه استفاده ازسلول های خورشیدی در اطراف زاهدان، خاش، نصرت آباد، میرجاوه، سراوان، نیکشهر و دیگر مناطق دور دست را می توان در عرض چند سال به قیمت روز رساند.



وی گفت: با توجه به فناوری های موجود و وسعت استفاده از انرژی خورشیدی در دنیا، به نظر می رسد در بخش هایی مانند گرمایش ساختمان ها، تولید آب گرم، طبخ غذا، خشک کن ها، آب شیرین کن ها و سیستم های فتوولتائیک به عنوان مواردی در پدافند غیر عامل برای کشورمان می تواند مورد توجه قرار گیرد و با انرژی های رایج رقابت کند.



دبیر اول کمیته استاندارد توربین های بادی ایران خاطر نشان کرد: بحران انرژی بزرگترین معضلی است که جهان صنعتی با آن رو به رو خواهد شد و این بحران هر ساله تشدید می شود و از طرفی انرژی های فسیلی از نظر میزان رو به افزایش اما از نظر درصد، رشد کاهش نسبی دارند و با افزایش مصرف آنها رو به اتمام هستند از این رو استفاده از انرژی های نو همانند انرژی خورشیدی کمک قابل توجه ای در زمینه تامین انرژی مورد نیاز خواهد کرد.



سرگلزائی ادامه داد: حدود دو دهه پس از ورود سلول های فتوولتائیک به عرصه عمومی تولید انرژی، ارتباط تنگاتنگ سیاست و منابع انرژی موجب شد تا دیگر جایی برای بحث توجیه اقتصادی یافتن برای روی آوردن به سمت بهره گیری از انرژی خورشید و تولیدی الکتریسته نماند زیرا ایران روی کمربند خورشیدی جهان قرار گرفته است و یکی از کشورهایی است که از تابش نور خورشید با قدرت و توان مطلوب برخوردار است.



وی افزود: ایران از مناطق بسیار مستعد برای بهره گیری از این انرژی است به طوری که میزان تابش روزانه آفتاب به طور متوسط به شش کیلو وات ساعت بر متر مربع می رسد و متوسط تعداد ساعات آفتابی، از دو هزار و 800 ساعت درسال بیشتراست و در شهرهای کویری کشور همچون زاهدان، ساعات آفتابی به سه هزار و 200ساعت نیز می رسد.



وی ادامه داد: با توجه به این که ایران و بویژه سیستان و بلوچستان کوهستانی است که اکثر نقاط آن در ارتفاعی بالاتر از هزار متر از سطح دریا واقع شده اند و توان دریافتی از تابش نور خورشید آن بیشتر خواهد بود از این رو موقعیت انرژی خورشیدی در کشور و این استان ممتاز است و توجه به این مساله را دو چندان می کند.



استان و سیستان و بلوچستان هم اینک برق مورد نیاز شهر زرنج مرکز ولایت نیمروز افغانستان را تامین می کند و در صورت بهره گیری از انرژی بادی و خورشیدی می توان نیاز مناطق همجوار این استان در کشورهای افغانستان و پاکستان را تامین و منبع در آمد مناسبی برای کشور فراهم کرد.