اتصال پیدا کردن سیم پیچی استاتور ژنراتور‌های ولتاژ قوی با بدنه فلزی ماشین در اثر عدم قدرت کافی عایقی سیم پیچی و یا خراب شدن عایق بوجود می‌آید. در اثر این اتصالی اگر نقطۀ صفر شبکه نسبت به زمین عایق باشد، یک جریان خازنی از زمین می‌گذرد که مقدار آن خیلی کم است ومعمولاً نمیتواند از چند آمپر تجاوز کند.
سرویس آموزش و آزمون برق نیوز:
اتصال پیدا کردن سیم پیچی استاتور ژنراتور‌های ولتاژ قوی با بدنه فلزی
ماشین در اثر عدم قدرت کافی عایقی سیم پیچی و یا خراب شدن عایق بوجود
می‌آید.
در اثر این اتصالی اگر
نقطۀ صفر شبکه نسبت به زمین عایق باشد. یک جریان خازنی از زمین می‌گذرد که
مقدار آن خیلی کم است ومعمولاً نمیتواند از چند آمپر تجاوز کند.
به اینجهت چنین جریان کمی اگز مدت اثر آن نیز زیاد نباشد در محل اتصال سیم یا بدنۀ ماشین اثرات ناگوارینخواهد داشت، و باعث خرابی اهن استاتور نمیشود.
ولی جریان‌های بیش از ۲۰ آمپر حتی اگر مدت اثر آن نیز کم باشد، اثر نامطلوبی روی آهن استاتور بجا خواهد گذاشت.
این نوع اتصالی بدلایل زیادی امکان پذیر است، زیرا همانطور که می‌دانیم عبور جریان کم در روی ورقه آهن استاتور نمیتواند اثرات جدی روی استاتور بگذارد، ولی این جریان عایق سیم را در محل اتصالی خراب کرده و می‌سوزاند و اگرجریان اتصالی قطع نگردد، سوختگی عایق در محل اتصالی به قسمت‌های دیگر سیم پیچی داخل همان شیار سرایت کرده و اگر سیم مجاور مربوط به همان فاز اتصالی شده باشد، اتصال حلقه و اگرمربوط به فاز دیگر باشد، اتصالی دوفاز ایجاد می‌نماید.
علاوه بر این، اتصال زمین یک فاز باعث بالا رفتن ولتاژ الکتریکی فاز سالم نسبت به زمین شده و این ازدیاد ولتاژ می‌تواند باعث اتصال بدنه دیگری در فاز دیگر شود. در نتیجه اتصال بدنه تبدیل به اتصال زمین دوبل میشود که همان اثر اتصال کوتاه در مدار را دارد؛ لذا در صورت امکان چنین اتصالی حتی در قسمت‌های نزدیک نقطه صفر ستاره که در آن جریان اتصالی خیلی کم است، ولی به دلایل فوق می‌تواند سبب اتصال دو فاز گردد.
بایستی به محض ایجاد اتصال بدنه داخلی، ژنراتور مزبور را از مدار خارج کرده و تحریک آن را نیز سریعاً برداشت.
چنانچه می‌دانیم ممکن است ارتباط ژنراتور باشین به طور مستقیم و با بواسطۀ ترانسفورماتور انجام گیرد. در اتصال واحد ژنراتور و ترانسفورماتور، مانند شکل (۲۰ -الف) ژنراتور وشبکه از نظر الکتریکی وهم مکانیکی به هم مربوطند وچون در هر یک از حالات فوق اگر اتصالی در خارج ا. ژنراتور باشد جریان اتصال زمین فرق می‌کند، لذا در هر یک از حالات ذکر شده روش مخصوصی برای حفاظت ژنراتور در مقابل اثرات اتصال بدنه بکار برده میشود.
– حفاظت اتصال زمین زنراتور در اتصال واحد
در صورتیکه ژنراتور و ترانسفورماتور با هم تشکیل یکواحد الکتریکی را بدهد، چون سیم پیچی ژنراتور با شبکه ارتباط مستقیم فلزی ندارد، شدت جریان اتصال زمین به محل اتصال شده بستگی دارد به طوریکه اگر اتصالی در طرف ولتاژ ضعیف (در طرف اولیه ترانسفورماتور و در خود ژنراتور) باشد، شدت جریان اتصال زمین به مراتب بیشتر از حالتی است که اتصالی در شبکه یا در طرف ولتاژ قوی ترانسفورماتور باشد. در ضمن جریان اتصال زمین ژنراتور بستگی به محل اتصالی شده در داخل ژنراتور نیز دارد و هر چه محل اتصالی شده به نقطۀصفر ستاره نزدیکتر باشد، این جریان کمتر خواهد بود.
زیرا ولتاژ صفر U۰ یا ولتاژی که بین نقطۀ صفر و زمین ایجاد میشود Uem کمتر خواهد شد. شکل (۲۱) ولتاژ صفر را برای زنراتور با اتصال ستازه و شکل (۲۲) با اتصال مثلث در حالت‌های مختلف نشان می‌دهد.
برای حفاظت زنراتور در مقابل اتصال زمین روشهای متعددی به کار برده شده و مورد استعمال هر یک از آن‌ها بستگیبه دقت حفاظت دارد.
به اینجهت چنین جریان کمی اگز مدت اثر آن نیز زیاد نباشد در محل اتصال سیم یا بدنۀ ماشین اثرات ناگوارینخواهد داشت، و باعث خرابی اهن استاتور نمیشود.
ولی جریان‌های بیش از ۲۰ آمپر حتی اگر مدت اثر آن نیز کم باشد، اثر نامطلوبی روی آهن استاتور بجا خواهد گذاشت.
این نوع اتصالی بدلایل زیادی امکان پذیر است، زیرا همانطور که می‌دانیم عبور جریان کم در روی ورقه آهن استاتور نمیتواند اثرات جدی روی استاتور بگذارد، ولی این جریان عایق سیم را در محل اتصالی خراب کرده و می‌سوزاند و اگرجریان اتصالی قطع نگردد، سوختگی عایق در محل اتصالی به قسمت‌های دیگر سیم پیچی داخل همان شیار سرایت کرده و اگر سیم مجاور مربوط به همان فاز اتصالی شده باشد، اتصال حلقه و اگرمربوط به فاز دیگر باشد، اتصالی دوفاز ایجاد می‌نماید.
علاوه بر این، اتصال زمین یک فاز باعث بالا رفتن ولتاژ الکتریکی فاز سالم نسبت به زمین شده و این ازدیاد ولتاژ می‌تواند باعث اتصال بدنه دیگری در فاز دیگر شود. در نتیجه اتصال بدنه تبدیل به اتصال زمین دوبل میشود که همان اثر اتصال کوتاه در مدار را دارد؛ لذا در صورت امکان چنین اتصالی حتی در قسمت‌های نزدیک نقطه صفر ستاره که در آن جریان اتصالی خیلی کم است، ولی به دلایل فوق می‌تواند سبب اتصال دو فاز گردد.
بایستی به محض ایجاد اتصال بدنه داخلی، ژنراتور مزبور را از مدار خارج کرده و تحریک آن را نیز سریعاً برداشت.
چنانچه می‌دانیم ممکن است ارتباط ژنراتور باشین به طور مستقیم و با بواسطۀ ترانسفورماتور انجام گیرد. در اتصال واحد ژنراتور و ترانسفورماتور، مانند شکل (۲۰ -الف) ژنراتور وشبکه از نظر الکتریکی وهم مکانیکی به هم مربوطند وچون در هر یک از حالات فوق اگر اتصالی در خارج ا. ژنراتور باشد جریان اتصال زمین فرق می‌کند، لذا در هر یک از حالات ذکر شده روش مخصوصی برای حفاظت ژنراتور در مقابل اثرات اتصال بدنه بکار برده میشود.
– حفاظت اتصال زمین زنراتور در اتصال واحد
در صورتیکه ژنراتور و ترانسفورماتور با هم تشکیل یکواحد الکتریکی را بدهد، چون سیم پیچی ژنراتور با شبکه ارتباط مستقیم فلزی ندارد، شدت جریان اتصال زمین به محل اتصال شده بستگی دارد به طوریکه اگر اتصالی در طرف ولتاژ ضعیف (در طرف اولیه ترانسفورماتور و در خود ژنراتور) باشد، شدت جریان اتصال زمین به مراتب بیشتر از حالتی است که اتصالی در شبکه یا در طرف ولتاژ قوی ترانسفورماتور باشد. در ضمن جریان اتصال زمین ژنراتور بستگی به محل اتصالی شده در داخل ژنراتور نیز دارد و هر چه محل اتصالی شده به نقطۀصفر ستاره نزدیکتر باشد، این جریان کمتر خواهد بود.
زیرا ولتاژ صفر U۰ یا ولتاژی که بین نقطۀ صفر و زمین ایجاد میشود Uem کمتر خواهد شد. شکل (۲۱) ولتاژ صفر را برای زنراتور با اتصال ستازه و شکل (۲۲) با اتصال مثلث در حالت‌های مختلف نشان می‌دهد.
برای حفاظت زنراتور در مقابل اتصال زمین روشهای متعددی به کار برده شده و مورد استعمال هر یک از آن‌ها بستگیبه دقت حفاظت دارد.
– استفاده از رلۀ ولتمتری برای حفاظت اتصال زمین
با اتصال زمین شدن یکی از فاز‌ها چنانچه گفته شد، U. (ولتاژ صفر) مناسب با محل اتصالی شده از صفر تا
ولت بالا می‌رود. این ولتاژ را می‌اتو ن. توسط
ترانسفورماتور بخصوصی بنام ترانسفورماتور نقطۀ صفر که بین نقطۀ ستارۀ
ژنراتور وزمین بسته شده است مانند شکل (۲۳) سنجید.
چنانچه
دیده میشود از ترانسفورماتور صفر بوسیلۀ یک مقاومت اهمی بار گرفته
میشود. این مقاومت باید طوری انتخاب شود که جریان اتصال زمین در طرف اولیه
ترانسفورماتور صفر در بدترین و نامساعدترین حالت یعنی اتصال در برن
ژنراتور در موقعی که ولتاژ صفر باندازه ولت بالا رفته است، از ۵ آمپر تجاوز نکند.
ولت بالا رفته است، از ۵ آمپر تجاوز نکند.موازی با مقاومت بار، رلۀ ولتمتری قرار دارد. نسبت تبدیل ترانسفورماتور صفر برابر است با:
با در نظر گرفتن رابطۀ فو وقتی محل اتصالی تا برن % ۹۰ حلقه‌های یک فاز ژنراتور را در برداشته باشد، ولتاژ ثانویه ترانسفورماتور صفر از ۱۰ ولت کمتر نمیشود و به این جهت باید رلۀ ولتمتری دارای حدود سنجش قابل تنظیم بین ۸ تا ۲۰ ولت باشد. با چنین رله‌ای می‌توان فقط ۹۰ % از سیم پیچی استاتورژنراتور را در مقابل اتصال زمین و خطرات بعدی آن به طور مطمئن حفاظت نمود.
اگر حساسایت و دقت رلۀ ولتمتری طوری تنظیم شود که که رله بتواند برای ولتاژ‌های کمتر از ۸ ولت نیز عکس العمل نشان دهد، در نتیجه هر اتصال زمینی گر چه در شبکه و خارج از نیروگاه نیز بوجود آید. سبب قطع بی موقع رله میشود. زیرا به علت کاپاسیته موجود بین سیم پیچی ولتاژ قوی و ولتاژ ضعیف ترانسفورماتور، در موقع اتصال زمین شدن شبکه نیز ولتاژ کمی یا به عبارت دیگر تفاوت پتانسیلی در دو سر ترانسفورماتور نقطۀ صفر بوجود خواهد آمد که مقدار آن تا حدود ۸ ولت می‌رسد.
برای انتخاب صحیح مقاومت بار وقدرت ترانسفورماتور صفر محاسبات زیر باید انجام شود.
شکل (۲۴) مدار معادل شکل (۲۳) را نشان می‌دهد. مقاومت خازنی بین سیم پیچی ثانویه و اولیه ترانسفورماتور برابر است با
و با مقاومت اهمی ترانسفورماتور صفر به طور سری قرار دارد.
با در نظر گرفتن رابطۀ فو وقتی محل اتصالی تا برن % ۹۰ حلقه‌های یک فاز ژنراتور را در برداشته باشد، ولتاژ ثانویه ترانسفورماتور صفر از ۱۰ ولت کمتر نمیشود و به این جهت باید رلۀ ولتمتری دارای حدود سنجش قابل تنظیم بین ۸ تا ۲۰ ولت باشد. با چنین رله‌ای می‌توان فقط ۹۰ % از سیم پیچی استاتورژنراتور را در مقابل اتصال زمین و خطرات بعدی آن به طور مطمئن حفاظت نمود.
اگر حساسایت و دقت رلۀ ولتمتری طوری تنظیم شود که که رله بتواند برای ولتاژ‌های کمتر از ۸ ولت نیز عکس العمل نشان دهد، در نتیجه هر اتصال زمینی گر چه در شبکه و خارج از نیروگاه نیز بوجود آید. سبب قطع بی موقع رله میشود. زیرا به علت کاپاسیته موجود بین سیم پیچی ولتاژ قوی و ولتاژ ضعیف ترانسفورماتور، در موقع اتصال زمین شدن شبکه نیز ولتاژ کمی یا به عبارت دیگر تفاوت پتانسیلی در دو سر ترانسفورماتور نقطۀ صفر بوجود خواهد آمد که مقدار آن تا حدود ۸ ولت می‌رسد.
برای انتخاب صحیح مقاومت بار وقدرت ترانسفورماتور صفر محاسبات زیر باید انجام شود.
شکل (۲۴) مدار معادل شکل (۲۳) را نشان می‌دهد. مقاومت خازنی بین سیم پیچی ثانویه و اولیه ترانسفورماتور برابر است با
و با مقاومت اهمی ترانسفورماتور صفر به طور سری قرار دارد.
لینک کوتاه
شورای نگهبان سازوکار تسویه مطالبات صنعت برق را تایید کرد
توسعه برق هستهای به حل ناترازی انرژی کمک می‌کند
بهادری جهرمی: قطعی برنامهریزی شده برق نداشتهایم
مصرف معادل آب شرب یک شهر ۲۰۰ هزارنفری توسط برخی نیروگاهها
رایگان شدن آب برق و گاز مشترکانِ تحت پوشش
شرکت توزیع برق گیلان باید پاسخگوی نابرابریها باشد
اقتصاد کشور تحمل خسارت سنگین خاموشی صنایع را ندارد
اگر برق موتور چاه ها تأمین نشوند کشاورزیِ کل کشور از بین می رود
وزارت نیرو افزایش ظرفیت نیروگاهی سال آینده را در لایحه بودجه۱۴۰۲ اعلام کند
اجرای طرح مانعزدایی از صنعت برق پایهگذار تحولات مهم حوزه انرژی
ظرفیت تولید انرژی از زغال سنگ باید تا سال۲۰۴۰ صفر شود
افزایش قابل توجه هزینه برق استرالیایی‌ها در ۱۴ ساعت از شبانه روز
چراغ سبز آمریکا به بغداد برای تداوم خرید انرژی از ایران
تسویه طلب ایران از عراق با مازوت
انتظار رشد ۴ درصدی تقاضای برق در آفریقا
جزییات آتش سوزی در پست برق ایستگاه مترو شوش
٣ متر برف سنگین عامل خاموشی دهها هزار خانه در غرب امریکا
سرمایه گذاری ٧٢٠ میلیون دلاری عربستان برای هوشمندسازی شبکه توزیع برق
چرا تبدیل سیم مسی به کابل خودنگهدار مهم است؟
افزایش ۱۱۲ درصدی هزینه انرژی اروپا در پی بحران انرژی جهانی
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «برق نیوز» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.