اتصال حلقه ژنراتور و رله حفاظتی آن

سرویس آموزش و آزمون برق نیوز: اتصال حلقه که در شکل (۴۵) نشان داده شده است. عبارتست از اتصالی چند حلقه مربوط به کلاف یک فاز.

در ژنراتورهایی که دارای دو سیم پیچی موازی بازای هر فاز می‌باشند اتصال کوتاه بین حلقه‌های موازی یک فاز نیز ایجاد یک اتصال حلقه می‌کند.


در تمام ژنراتورهای بزرگ که حلقه‌های آن از تسمه‌های مسی ایزوله و پیش فرم گرفته تشکیل شده است. خطر اتصال حلقه بسیار کم است. زیرا اولاً تسمه‌ها نسبتاً به هم دارای عایق دوبل می‌باشند و در ثانی هیچوقت دو تسمۀ مربوط به یک فاز در یک شیار قرار نمی‌گیرد (شکل ۴۶ بل)؛ که اغلب تسمه‌های مربوط به کلافهای مختلف در یک شیار جای می‌گیرد.
باین جهت فقط در کله سیمهاست که امکان برخورد تماس دو تسمه با دو حلقه مربوط به یک فاز وجود دارد و در همین جا است که ممکن است در اثر نقص عایقی اتصال حلقه پیش آید.
اما به علت اینکه تسمه‌ها نسبت به بدنه آهن استاتور فقط یک لا عایق پیچی شده اند، در موقع خراب شدن عایق، اول مرتبه ژنراتور مواجه با خطر اتال بدنه می‌شود.
در ژنراتورهایی که استاتور آن‌ها دارای سیم پیچی معمولی و مفتولی می‌باشند، اغلب اتصال حلقه در اثر جرقه اتصال بدنه که توسط رلۀ اتصال زمین حفاظت و مشخص می‌شود بوجود می‌آید.
حال اگر در یک حالت کاملاً استثنایی اتصال حلقه قبل از اتال بدنه بوجود آید جریانهای اتصال کوتاه در حلقه‌های اتصالی شده خواه و ناخواه سبب ایجاد یک اتصال زمین نیز‌ می‌گردد. این اتصال زمین توسط رلۀ اتصال زمین کنترل و حفاظت می‌شود لذا می‌توان گفت که اتصال حلقه در ژنراتور یک حادثه کاملاً استثنایی است و از این جهت امروزه کمتر رله‌ای جهت حفاظت اتصال حلقه در ژنراتورهای مدرن بکار برده می‌شود.


شدت جریان در حلقه‌های اتصالی شده به شدت تحریک ژنراتور بستگی دارد. در ضمن هر چه تعداد حلقه هایی که اتصالی شده است کمتر باشد، جریان اتصالی بزرگتر می‌شود. شدت جریان اتصالی در اغلب مواقع به حدی بزرگ است که سبب خرابی‌های دیگری در ژنراتور می‌شود. البته مقاومت اتصالی در شدت جریان بسیار موثر است.
بر خلاف اتصال دو فاز، اتصال حلق موجب عبور اتصال کوتاه داخلی در نقطۀ اتصال ستاره سیم پیچی ژنراتور نمی‌شود، زیرا این جریان اتصال کوتاه در اثر نیروی الکتروموتوری همان فاز بوجود می‌آید.
اگر ژنراتور به شبکه‌ای متصل باشد که توسط ژنراتورهای دیگر نیز تغذیه می‌شود. یک جریانی نیز از خارج، محل اتصالی را تغذیه می‌کند. این جریان خارجی اتصالی در نشان داده شده است. چنانچه دیده می‌شود شدت جریان خارجی شکل (۴۵) با اتصالی در فاز اتصال شده دو برابر شدت جریان فازهای سالم و در هر حال کمتر از شدت جریان خارجی در موقع اتصال دو فاز داخلی است. در ثانی این جریان خارجی اتصالی در دو طرف ژنراتور برابر است؛ لذا رلۀ دیفرانسیل نمی‌تواند چنین اتصالی را تشخیص دهد.