۴۰ نکته مهم در تاسیسات الکتریکی
در زیر به اختصار ۴۰ نکته مهم در تاسیسات الکتریکی ارائه شده که ناظران برق باید به آن توجه داشته باشند.
سرویس آموزش و آزمون برق نیوز: در زیر به اختصار ۴۰ نکته مهم در تاسیسات الکتریکی ارائه شده که ناظران برق باید به آن توجه داشته باشند:
۱- الکترود زمین (که معمولا به اشتباه چاه ارت گفته میشود) توسط شرکتهای دارای تاییدیه اجرا شود، معمولا نیازی نیست مقاومت الکترود زمین کمتر از دو اهم باشد کافی است در سیستم توزیع نیروی برق ایران که TN است کل مقاومت الکتریکی نقطه خنثی نسبت به جرم کلی زمین کمتر یا مساوی دو اهم باشد یعنی اگر ۹ ساختمان از ترانسفورماتور یا حتی دیزل ژنراتور تغذیه میشوند همراه با الکترود زمین فشار ضعیف ترانسفورماتور مجموعا ده الکترود موجود است و هر یک از اینها میتواند ۲۰ اهم باشد و مقاومت معادل آنها زیر ۲ اهم خواهد شد. طبق استاندارد آمریکا بخش ۲۵۰ مقاومت تک الکترود میتواند حتی ۲۵ اهم باشد.
۲- رعایت حریم شبکههای توزیع برق از ساختمان برای خطوط فشار ضعیف ۲۳۰/۴۰۰ ولت صد و سی سانتی متر (۱.۳ متر) است و حریم خطوط فشار متوسط مرسوم ۲۰ کیلو ولت ۲۱۰ سانتی متر یا ۲.۱متر میباشد.
۳- ارتفاع نصب کلید کنترل فن یا هواکش طبق صفحه ۱۰۹ کتاب راهنمای تصویری نشریه ۱۱۰ عدد ۱۲۰ سانتی متر از کف تمام شده تعیین شده است.
۴- استفاده از کلید جریان باقی مانده (که به اشتباه محافظ جان گفته میشود) و به اختصار (RCD / RCCB) نامیده میشود برای حفاظت از برق گرفتگی در تماس غیرمستقیم حداکثر میتواندmA ۳۰ باشد (صفحه ۷۷ مبحث ۱۳) و، چون طبق صفحه ۱۲۵ مبحث ۱۳ معمولا فاصله تجهیزات الکتریکی از دوش حمام کمتر از ۱۲۰ سانتی متر است استفاده از این کلید در ساختمانهای دارای حمام الزامی است.
۵- ارتفاع نصب تابلو برق تا سقف آن بین ۲۰۰ تا ۲۲۰ سانتی متر تعیین شده است (صفحات ۱۸۳ و ۱۸۵ راهنمای تصویری نشریه ۱۱۰)، ولی در دستورالعمل نصب تابلو برق مدارهای نهایی حد دسترس برای سرویس کار بین ۱۵۰ تا ۱۸۰ سانتی متر تعیین شده است، تابلو برق طبق صفحه ۲۲۱ هندبوک جامع تاسیسات الکتریکی حداقل ۵۰ سانتی متر از کنتور گاز فاصله داشته باشد.
۶- در تابلو برق سیمهای خنثی (نوترال یا نول) توسط ترمینال پیچی به هم متصل شوند و از به هم تابیدن سیمها و نوارچسب کاری کردن آنها خودداری گردد (صفحه ۹۲ مبحث ۱۳).
۷- در تابلو برق جهت اتصال سیمها یا هادیهای حفاظتی (به اشتباه معروف به سیم ارت) از شینه یا شمش مخصوص هادیهای حفاظتی (موسوم به شینه ارت) استفاده شود.
۸- در همه لولههای برق، سیم کشی مدارهای تکفاز باید حداقل سه سیمه باشد. در سیستم اعلام حریق چنانچه از اندیکاتور یا چراغ نشانگر استفاده شود باید سیم کشی بین دتکتورهای یک فضا سه سیمه باشد. کلیه پریزها با سیم سه در دو ونیم میلی متر مربع ۲.۵*۳ و روشنایی ساختمان با سیم سه در یک و نیم میلی متر مربع ۱.۵*۳ انجام شود.
۹- حداقل ارتفاع نصب پریزها از کف تمام شده ۳۰ سانتی متر و ارتفاع نصب کلیدها از کف تمام شده ۱۱۰ سانتی متر است (یادآوری شود پریزها را میتوان در ارتفاعهای بالاتر نیز نصب کرد). در آشپزخانه برای تغذیه لباسشویی و ظرفشویی حداقل ارتفاع پریز ۶۰ سانتی متر تعیین شده است با فاصله شعاعی ۳۰ سانتی متر از خروجی لولههای آب و فاضلاب. در پارکینگ و پشت بام ارتفاع ۱۱۰ سانتی متر توصیه میشود و پریزهای فضاهای روباز مانند حیاط و بام باید IPX۴ یا IP۴۴ باشد (درپوش داشته باشند).
۱۰- فاصله کلید از مرز یا چهارچوب درب میتواند بین ۱۰ تا ۳۰ سانتی متر انتخاب گردد، ولی هر فاصلهای انتخاب شد باید در کل ساختمان همان فاصله اجرا شود و توصیه میشود کلید و پریز سمت لولای در نصب نشود.
۱۱- حداقل فاصله پریز از شیرآب سینک روشویی یا ظرفشویی ۶۰ سانتی متر تعیین شده است (راهنمای استاندارد Bs۷۶۷۱).
۱۲- فاصله پریز از شیر گاز چنانچه بالای شیر گاز نصب شود حداقل ۵۰ سانتیمتر است و در سایر موارد فاصله ۱۰ سانتی متر کافی است.
۱۳- نصب فن در حمام باید با تمهیداتی انجام شود از جمله استفاده از کلید جریان باقی مانده حداکثر ۳۰ میلی آمپر در مدار تغذیه آن و استفاده از فن IP۴۴ (چنانچه فاصله اش از دوش کمتر از ۱۲۰ سانتی متر باشد)
۱۴- کلیدهای خودکار، فیوز و کلید کنترل بار در مسیر یا مدار فاز قرار گیرد.
۱۵- توصیه اکید شده است زیر هر پیچ ترمینال اتصالات، حداکثر ۲ سرسیم بسته شود.
۱۶- کلید مدار اتاق خواب بهتر است از نوع تبدیل انتخاب شود تا کنترل روشنایی اتاق از کنار تخت خواب نیز امکان پذیر باشد.
۱۷- سیمهای افشان باید سرسیم گلویی (استوانه ای) یا لحیم کاری یکپارچه داشته باشند و سیمهای مفتولی (معروف به استخوانی) تا مقطع ۶ میلی متر مربع (برخی دستورالعملها تا ۱۰ میلی متر مربع) به صورت سئوالی یا دم خوکی زیر ترمینال بروند.
۱۸- حداکثر میتوان ۱۲ پریز از یک مدار یا کلید مینیاتوری انشعاب گرفت.
۱۹- روزنه سمت راست پریز باید فاز باشد یعنی هنگامی که مقابل پریز میایستیم روزنه سمت راست فاز باشد.
۲۰- ارتفاع مجاز نصب کلید اعلام حریق بین ۱۱۰ تا ۱۴۰ مجاز است.
۲۱- فاصله شستی اعلام حریق از درب اصلی بین ۱۵ تا ۱۵۰ سانتی متر قابل انتخاب است.
۲۲- شستی اعلام حریق نباید توکار باشد.
۲۳- ارتفاع نصب آژیر اعلام حریق ۲۱۰ سانتی متر است و ارتفاع فلاشر ۲۳۰ سانتی متر.
۲۴- اگر هادیها (سیم ها) روکار کشیده میشوند باید از داخل مجاری مانند conduit باشد (لوله با مقطع گرد فولادی یا پلاستیک فشرده و مستحکم غیرخودسوز).
۲۵- ماکزیمم فاصله مجاز دتکتورهای دودی از یکدیگر ۱۰ متر و دتکتورهای حرارتی از یکدیگر ۷ متر میباشد.
۲۶- سطح مقطع کابل سیستم اعلام حریق معمولا ۱/۵ میلی متر مربع انتخاب میشود. اگر فاصله دتکتورها از تابلوی مرکزی سیستم اعلام حریق خیلی دور باشد بنا به محاسبات افت ولتاژ ممکن است از سیم ۲/۵ یا ۴ میلی متر مربع نیز استفاده شود (در سایتهای صنعتی وسیع).
۲۷- سیستم اعلام حریق لوله کشی مجزا نیاز دارد و ضرورتی ندارد این لولهها فلزی باشد.
۲۸- حداقل فاصله مجاز دتکتور تا دیوار طبق استاندارد بریتانیا ۵۰ سانتی متر است.
۲۹- دتکتور اعلام حریق باید آخرین وسیلهای الکتریکیای باشد که نصب میشود، چون رنگ کاری دیوار و سقف یا گردو غبار نجاری در عملکرد آنها اخلال ایجاد میکند.
۳۰- تمامی طبقات باید آژیر و همچنین شستی اعلام حریق داشته باشد و حداقل دو مدار آژیر طبق صفحه ۱۹۶ مبحث ۱۳ الزامی است. (در اعلام حریق به فرد خواب باید حداقل ۷۵ دسی بل شدت صدا برسد و اگر تعداد دربها از راهرو بین واحدها تا اتاق خواب زیاد است باید در اتاق خواب آژیر جداگانه یا دتکتور آژیر سرخود نصب شود).
۳۱- در آشپزخانه دتکتور حرارتی ثابت HD نصب میشود و چنانچه آتش نشانی استان دتکتور گاز GD را الزام کرده باشد نیز این دتکتور استفاده گردد و در پارکینگ دتکتور حساس به نرخ افزایش حرارت ROR:Rate Of Rise (دتکتور آشپزخانه و پارکینگ حرارتی و دتکتور اتاقها دودی باشد) دتکتور حرارتی وسط سقف نصب شود و دتکتور گازی ۳۰ سانتی متر پایینتر از سقف در فاصله ۱/۵ تا ۴ متری اجاق گاز نصب شود.
۳۲- دتکتور برای چاه آسانسور و موتورخانه آسانسور نیز الزامی است.
۳۳- در فاصله حداکثر ۱/۵ متری از درب هر آسانسور در هر طبقه باید دتکتور دودی نصب شود که این دتکتور به زون طبقه خودش متصل میگردد.
۳۴- فاصله دتکتور از اسپرینکلر یا آب پاش سقف ۶۰ سانتیمتر در دستورالعمل اعلام حریق شورای مرکزی تعیین شده است.
۳۵- نصب دتکتور برای سقف کاذب با ارتفاع بیش از ۸۰ سانتی متر الزامی است.
۳۶- برای مهمانسراها و هتلها معمولا دتکتور آژیر سرخود نصب میشود تا صدای آژیر آن سریعتر به هشیار شدن و فرار ساکنان کمک کند (دستورالعملهای تاسیسات الکتریکی سازمان هتل داری و گردشگری مطالعه شود)
۳۷- طبق مبحث ۴ مقررات ملی نصب صاعقه گیر برای ساختمانهای بلندمرتبه (بیش از ۲۳ متر ارتفاع تا کف بالاترین طبقه قابل بهره برداری) اجباری است (بهتر بود ارزیابی ریسک صاعقه الزام میشد).
۳۸- الکترود زمین صاعقه گیر باید به سایر الکترودهای زمین تاسیسات الکتریکی همبند شود (صفحه ۱۵۱ مبحث ۱۳)، ولی باید در تابلوهای برق از برقگیر حفاظتی (SPD) استفاده شود.
۳۹- الکترود زمین نباید از جنس آلومینیوم باشد و هادی اتصال زمین علاوه بر اینکه آلومینیوم نباشد، افشان نیز نباشد.
۴۰- استفاده از چاه آسانسور جهت عبور تاسیسات برقی و مکانیکی به استثناء کابل تغذیه آسانسور یا روشنایی چاه و مدارهای اختصاصی آسانسور ممنوع است.
نویسنده: ایمان سریری
انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۰
غیر قابل انتشار: ۰
ایمان سریری
۰۶ اسفند ۱۳۹۹ - ۱۰:۵۱
سلام ایمان سریری هستم مدرس و مولف تاسیسات الکتریکی این متن از وبلاگ بنده کپی شده و نویسنده متن بنده هستم. لطفا امانت داری کنید و نام صاحب اثر را درج کنید. ضمنا متن قدیمی است و طبق مبحث سیزده ویرایش جدید نیاز به اصلاح دارد که چنانچه تمایل داشته باشید اصلاح شده آن را برایتان بفرستم.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «برق نیوز» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.