بلک اوت (blackout) چیست؟

بلک اوت (blackout) در لغت به معنی خاموشی کامل برق می‌باشد و در مهندسی برق قدرت به معنی خاموشی گسترده شبکه برق که ممکن است در نتیجه از دست رفتن قسمت بزرگی از تولید یا قطع شدن خطوط انتقال و اتفاقاتی از این دست، بلک اوت می‌گویند.
پدیده بلک اوت (blackout) حالتی درشبکه قدرت برق هست که دیسپاچینگ یا مرکز کنترل شبکه برق دراثر اتفاقات ناخواسته‌ای از قبیل: اتصال درخطوط انتقال یا قطع شدن یکی از خطوط اصلی یا از دست ناگهانی مقدار زیادی از منابع تولید مثل تریپ کردن همزمان چند نیروگاه یا نوسانات فرکانس شبکه به صورت غیرقابل کنترل و اتفاقات مختلفی از این قبیل کنترل بخشی از شبکه یا همه شبکه را ازدست می‌دهد.
درهرصورت اگر چنین اتفاقی رخ دهد می‌توان حالت‌های متفاوتی را درنظر گرفت از جزیره‌ای شدن شبکه تا blackout کامل شبکه که بدترین اتفاق ممکن برای یک شبکه قدرت می‌باشد.




به زبان ساده بلک اوت حالتی است که برق قسمتی زیادی از کشور یا کل کشور به صورت کامل قطع می‌شود.
در دوران معاصر ایران در دو تاریخ سیاه شاهد بلک اوت در شبکه برق سراسری بودیم تاریخ 30/02/1380 ساعت 12 ظهر و تاریخ 12/01/1382 ساعت 21:20 این دو تاریخ در کشور دوران سیاه برقی ما می‌باشد که قسمت‌های بسیار زیادی از کشور بی برق گردید و یا نظیر ترکیه که در 11/01/1394 به طور کامل برق خود را از دست داد، این اتفاقات در کشور‌های اروپایی و آمریکایی نیز رخ داده است.
خاموشی ۲۰۰۳ (Northeast blackout of 2003) یک قطع برق سراسری در ایالت‌های غرب میانه آمریکا و شمال شرقی آمریکا و همچنین انتاریو کانادا بود که در ساعت '۱۶:۱۰ روز پنج شنبه ۱۳ اوت ۲۰۰۳ به وقوع پیوست.
برق برخی مناطق تا ساعت ۱۱ شب وصل شد، ولی برخی دیگر دو روز برق نداشتند. در مناطق دورتر این خاموشی حتی تا یک هفته طول کشید. در آن زمان، این بزرگترین خاموشی پس از خاموشی ۱۹۹۹ برزیل بود.
دلیل اصلی این قطعی سراسری، اشکال نرم‌افزاری در سیستم هشدار اتاق کنترل فرست انرژی بود.

 

تمام نیروگاه‌ها برای استفاده در بلک استارت مناسب نمی‌باشند. توربین‌های بادی برای این منظور بدترین هستند چرا که ممکن است در لحظه راه اندازی بادی وجود نداشته باشد. توربین‌های بادی و توربین‌های آبی کوچک اغلب به ژنراتور‌های آسنکرون متصل هستند که توانایی تولید انرژی الکتریکی برای برق دار شدن شبکه را ندارند. واحد‌های بلک استارت همچنین باید هنگامی که به بار‌های راکتیو بزرگ خطوط انتقال متصل می‌شوند پایدار بمانند. بسیاری از کنورتر‌های HVDC نمی‌توانند به یک شبکه قطع شده برق رسانی کنند چرا که خود برای کموتاسیون نیاز به توان الکتریکی دارند. این امر برای ایستگاه‌های HVDC بر پایهٔ VSC صادق نیست.

مراحل یک راه اندازی نوعی به صورت بلک استارت به صورت زیر است:
1- از یک باتری برای روشن کردن یک دیزل ژنراتور کوچک در نیروگاه آبی استفاده می‌شود.
2- خروجی دیزل ژنراتور برای راه اندازی نیروگاه آبی بکار برده می‌شود.
3- توان الکتریکی خروجی نیروگاه آبی به شبکه تزریق می‌شود.
4- توان الکتریکی نیروگاه آبی برای راه اندازی یکی از نیروگاه‌های فسیلی بار پایه بکار برده می‌شود.
5- توان الکتریکی تولید شده توسط نیروگاه فسیلی برای راه اندازی دیگر نیروگاه‌های متصل به شبکه استفاده می‌شود.
تا کنون متوجه شده اید که برای راه اندازی یک واحد به برق نیاز داریم، در حالت عادی این برق از سایر واحد‌ها گرفته می‌شود و یا در بدترین حالت از شبکه ولتاژ فشار قوی وارد ترانس شده و سطح ولتاژ کاهش یافته و جهت راه اندازی واحد استفاده می‌کنیم، اما گاهی حالتی پیش می‌آید که برق شبکه بصورت کامل قطع می‌باشد (Black Out) در این حالت دیزل‌هایی با قدرت 6.6 کیلوولت وارد عمل می‌شوند.

 

 

 

منبع :برنیکا