نقش رله بی متال در تابلو برق چیست؟

سرویس آموزش و آزمون برق نیوز، نقش بی متال در تابلو برق از اهمیت ویژه‌ای بر خوردار است، نقش بی متال در تابلو برق، این المان مهم، در دستگاه‌های الکتریکی این است که در مقابل خطرات و خطا‌های احتمالی به عنوان محافظ عمل کند. یکی از راه‌های حفاظت موتور‌های الکتریکی، استفاده از رله حرارتی و رله مغناطیسی است رله حرارتی موتور را در مقابل اضافه بار حفاظت میکند.

بی‌متال یا رله حرارتی قطعه‌ای است که از دو فلز ناهمجنس، به ویژه فلز‌هایی که دارای ضریب انبساط متفاوت هستند، که از یک سطح کاملًا به هم جوش خورده‌اند تشکیل شده‌است. برای ساختن بی‌متال دو فلز را در حالت گرم و با استفاده از غلتک به هم پرس می‌کنند به طوری که حاصل کار به صورت یک‌تکه دیده می‌شود.

نقش بی متال در تابلو برق یا رله اضافه باری که جهت کنترل جریان موتور‌های الکتریکی بکار میرود و یک نوع رله حفاظتی است.
نقش بی متال در تابلو برق: اجزای تشکیل دهنده بی متال یا رله حرارتی و طرز کار آن

در اثر عبور جریان الکتریکی از بی‌متال هر دو فلز گرم‌شده و طول آن‌ها زیاد می‌شود، اما از آنجایی که ضریب انبساط دو فلز متفاوت است، بی‌متال به سمت فلزی که ضریب انبساط پایین‌تری دارد خم می‌شود. این جابجایی به وسیلهٔ اهرم یا به صورت مستقیم کنتاکت‌ها را قطع یا وصل می‌کند. از این ویژگی در فیوز‌ها و رله‌های بی‌متال استفاده می‌شود.

برای افزایش سرعت عملکرد بی‌متال و جلوگیری از جرقه و سوختگی محل اتصال، از آهن‌ربا در بالا و پایین تیغهٔ دوفلزی استفاده می‌شود که نیروی مغناطیسی آن به بسته شدن سریع اتصال کمک می‌کند.

رله‌های حرارتی (بی‌متال) تنظیم‌پذیر هستند و می‌توان آن‌ها را به گونه‌ای تنظیم کرد که جریان‌هایی بین ۱٫۰۵ تا ۱۰ برابر جریان نامی موتور‌ها را قطع کنند. روش تنظیم رلهٔ حرارتی بدین گونه است که باید پیچ تنظیم آنرا برابر جریان نامی الکتروموتور تنظیم نمود.

منحنی‌هایی برای ضریب انبساط فلزات وجود دارد که میتوان با کمک آن‌ها از بی متال‌ها استفاده‌های دقیقی داشت. به عنوان مثال در اطراف این دو فلز به هم چسبیده، یک رشته سیم حامل جریان الکتریکی پیچیده شده است که میتوان آن را طوری تنظیم کرد که در اثر افزایش کم جریان، دستگاه مربوطه بدون دلیل و به سرعت قطع نشود. با استفاده از این منحنی‌ها همچنین می‌توان آنرا طوری تنظیم کرد که زمان قطع زیاد شده و عبور جریان اضافی موجب صدومه به دستگاه نشود.
از نقش بی متال در تابلو برق تا کاربرد آن در در مدار فرمان به عنوان رله حرارتی سه فاز

رلهٔ بی‌متال سه‌فاز معمولاً دارای سه پل قدرت و دو کنتاکت فرمان است، یک کنتاکت باز برای اتصال به سیستم هشداردهنده و یک کنتاکت بسته برای قراردادن در مسیر تغذیهٔ کنتاکتور. کنتاکت معمولاً بستهٔ بی‌متال با شماره‌های ۹۵-۹۶ و کنتاکت معمولاً باز آن با شماره‌های ۹۷-۹۸ مشخص می‌شود.

برخی از رله‌های بی‌متال دارای دو حالت دستی و خودکار هستند که در حالت دستی اگر رله عمل کند باید آن را به صورت دستی و با فشردن دکمهٔ RESET به حالت اول بازگرداند، اما در حالت خودکار برگشتن به حالت اول پس از گذشت مدتی معین به صورت خودکار انجام می‌شود.

اجزای تشکیل دهنده بی متال یا رله حرارتی

· تیغه‌های اتصال به کنتاکتور

· ترمینال‌های اتصال به کابل موتور

· ترمینال مشترک مدار فرمان

· پیچ تنظیم جریان

· ترمینال‌های باز و بستهٔ مدار فرمان

· پیچ تغییر وضعیت

· دگمهٔ برگشت وضعیت

هنگام استفاده از یک بی‌متال سه‌فاز در مدار تکفاز، دو تیغهٔ بی‌متال را با هم سری می‌کنیم و سیم فاز را از آن عبور می‌دهیم و تیغهٔ سوم برای سیم نول استفاده می‌شود.

 

 

منبع: فناوران