ظرفیت هر سیم برای عبور جریان چقدر است؟

سرویس آموزش و آزمون برق نیوز، در مورد ظرفیت سیم‌های برق برای عبور جریان سوال می‌کنند و می‌خواهند بدانند که مثلاً یک سیم نمره ۱/۵ یا فرضاً یک سیم نمره ۲/۵، چند آمپر جریان را می‌تواند عبور دهد. در جدول پایین پاسخ این سوال داده شده است.

برای مشاهده بهتر این جدول، روی آن کلیک کنید. جدول زیر را برای فاصله حداکثر ۵۰ متر و دمای ۲۵ درجه سانتی گراد در نظر بگیرید.


توضیحات:
گروه ۱: یعنی سیم‌های داخل لوله که تعداد آن‌ها در هر لوله یک تا سه سیم در نظر گرفته شده است.
گروه ۲: یعنی سیم‌های دولا یا سه لا که آزادانه در هوا کشیده می‌شود و معمولا برای مصرف کننده‌های سیار به کار می‌رود.
گروه ۳: یعنی تعدادی سیم یک لا که آزادانه در هوا کشیده می‌شود و فاصله بین سیم‌های مجاور حداقل برابر قطر سیم است.


تاثیر دما بر جریان عبوری از سیم برق:

عایق سیم‌ها معمولاً از جنس پی وی سی (PVC) است و حداکثر دمای مجاز برای آن‌ها ۷۰ درجه سانتی گراد است؛ و اگر درجه حرارت محیط یا سیم برق از این مقدار بیشتر شود، روکش سیم‌ها شروع به ذوب شدن می‌کند و بعد از آن قسمت مسی آن‌ها با هم تماس پیدا کرده و اتصالی رخ می‌دهد.

مقادیر جدول بالا برای شرایط ایده آل و برای دمای ۲۵ درجه سانتی گراد است. از آنجایی که همیشه شرایط ایده آل نیست، بهتر است از این مقدار، اندکی پایین‌تر در نظر گرفته شود تا از حداکثر ظرفیت سیم استفاده نشود و در شرایط غیر ایده آل، سیم برق دچار آسیب نشود.

چنانچه درجه حرارت محیط (در گرم‌ترین زمان) از ۲۵ درجه بیشتر شود. باید مقادیر جدول بالا را در ضریب‌هایی که در جدول زیر آمده است ضرب کنید.



جدول شماره ۲

یک مثال میزنیم. مثلاً می‌خواهیم حساب کنیم که در دمای ۴۰ درجه سانتی گراد ظرفیت یک سیم نمره ۲/۵ که در گروه ۱ قرار دارد چقدر کاهش می‌یابد.

از آنجایی که برای دمای ۴۰ درجه سانتی گراد، ضریب تصحیح ۰/۷۵ است، کافیست جریان ۲۰ آمپر را در ۰/۷۵ ضرب کنیم. در این صورت مقدار ۱۵ (آمپر) به دست می‌آید.

نتیجه گیری: هر چقدر دما از ۲۵ درجه سانتی گراد بیشتر شود، مقاومت سیم‌ها بیشتر شده و جریان مجاز عبوری از آن‌ها کاهش می‌یابد و بالعکس.


تاثیر طول سیم بر جریان عبوری از سیم برق:

در جدول زیر می‌توانید برحسب مقدار طول و جنس سیم (از نظر مس یا آلومینیم)، مقدار جریان مجازی که می‌توان از یک سیم عبور داد را مشاهده کنید. برای مشاهده بهتر جدول روی آن کلیک کنید.


جدول شماره ۳

 اعداد داخل آن برای یک رشته سیم که در گروه ۳ (در جدول شماره ۱) قرار دارد محاسبه شده است. اندک تفاوتی که در ارقام هر دو جدول مشاهده می‌کنید. به خاطر جنس و کیفیت‌های متفاوت سیم هاست.

یک مثال از جدول بالا: جریان مجاز برای عبور از یک سیم مسی نمره ۱۰، با طول حداکثر ۵۰ متر، ۷۷ آمپر است و برای طول حداکثر ۱۰۰ متر ۵۰ آمپر است.

حالا به مثال دیگری توجه کنید: یک شرکت تمام تجهیزات مصرفی خود را محاسبه کرده و به این نتیجه رسیده که اگر تمام دستگاه‌های این شرکت روشن شوند جریان مصرفی آن‌ها ۸۰ آمپر خواهد شد، حالا از آقای برقکار می‌خواهد که یک کابل از کنتور تا تابلو برق که در فاصله ۱۰۰ متری از کنتور برق اصلی قرار دارد بکشد، در این صورت آقای برقکار باید از چه کابلی استفاده کند؟

به خاطر این که جدول برای گروه ۳ تعریف شده ابتدا سایز یک رشته سیم در فضای آزاد را بدست می‌آوریم از جدول شماره ۳ متراژ ۱۰۰ متر را انتخاب می‌کنیم در آن ستون می‌آییم پایین و جریان ۸۰ آمپر را پیدا می‌کنیم حالا اگه به صورت افقی به سمت راست جدول حرکت کنیم سیم نمره ۱۶ بدست میاد، یعنی این که ما از حداکثر ظرفیت سیم ۱۶ در فاصله ۱۰۰ متری استفاده می‌کنیم. چون می‌خواهیم از کابل استفاده کنیم باید برویم و محاسبات را در گروه ۲ بدست بیاوریم، ولی اگر یادتان باشد گفتیم که محاسبات جدول ۱ برای فاصله ۱۰ تا ۵۰ متری است. پس ابتدا حداکثر جریان سیم شماره ۱۶ را در فاصله ۱۰ تا ۵۰ متری نگاه می‌کنیم که عدد ۱۰۰ آمپر است. حالا از جدول ۱ گروه ۲ عدد ۱۰۰ آمپر را باید پیدا کنیم میبینیم که عدد ۱۰۰ در جدول وجود ندارد و ما مجبوریم عدد ۸۷ یا ۱۱۵ را انتخاب کنیم عدد ۱۱۵ را که بیشتر از ۱۰۰ آمپر است انتخاب می‌کنیم که سایز یک رشته کابل نمره ۲۵ بدست می‌آید، و حالا ۱۵ آمپر از ظرفیت سیم خالی باقی می‌ماند که آن را برای رزرو و توسعه آینده در نظر می‌گیریم. پس برای کابل اصلی این شرکت باید یک کابل ۲۵*۳ را انتخاب کنیم.

 

منبع: سایت آموزش برق ساختمان و سیستم های حفاظتی