معرفی تیغه کمکی کنتاکور
تیغه کمکی کنتاکتور یا کنتاکت کمکی هر دو اسمهایی هستند که برای تیغههایی که به صورت جدا روی کنتاکتورها نصب میشوند بکار میروند. از آنجایی که بعضی از کنتاکتورها تیغههای NO و NC را ندارند. شما مجبورید که این قطعه را بصورت جدا از بازار خریداری کنید و روی کنتاکتور نصب کنید.
سرویس آموزش و آزمون برق نیوز، تیغه کمکی کنتاکتور یا کنتاکت کمکی هر دو اسمهایی هستند که برای تیغههایی که به صورت جدا روی کنتاکتورها نصب میشوند بکار میروند. از آنجایی که بعضی از کنتاکتورها تیغههای NO و NC را ندارند. شما مجبورید که این قطعه را بصورت جدا از بازار خریداری کنید و روی کنتاکتور نصب کنید. بعضی از تیغههای کمکی از جلو و بعضیهای دیگر از بغل به کنتاکتور میچسبند؛ و با قطع و وصل شدن کنتاکتور، کنتاکتهای داخلی این تیغههای کمکی هم حرکت میکنند و تغییر وضعیت میدهند. یعنی تیغههایی که در حالت عادی NC هستند، وقتی کنتاکتور عمل کند NO میشوند و تیغههایی که در حالت عادی NO هستند، وقتی کنتاکتور عمل کند NC میشوند. قیمت این قطعه بسته به بِرند آن و اینکه کنتاکتور شما چه مدل تیغهای را قبول میکند، متفاوت است.
تصویر یک تیغه کمکی را در دستان من مشاهده میکنید. البته ببخشید که کمی کثیف است، چون از داخل تابلو برق یک مرغداری باز شده است.
تصویر یک تیغه کمکی را در دستان من مشاهده میکنید. البته ببخشید که کمی کثیف است، چون از داخل تابلو برق یک مرغداری باز شده است.
عکس تیغه کمکی کنتاکتور

تیغه کمکی کنتاکتور
در پشت این تیغه کمکی یک گیره پلاستیکی کوچک قرار گرفته که از طریق آن به قسمت جلوی کنتاکتور میچسبد. یعنی کنتاکتوری که قبلاً به شکل زیر بود.
بعد از نصب تیغه کمکی روی آن به شکل زیر میشود.
روش نصب تیغه کمکی کنتاکتور
و تصویر اول را نگاه کنید. میبینید که روی هر کدام از ترمینالها یک عدد نوشته شده است؛ که عبارتند از:
۵۳ NO و ۵۴ NO
۶۱ NC و ۶۲ NC
۷۱ NC و ۷۲ NC
۸۳ NO و ۸۴ NO
در حالت عادی، یعنی زمانی که برق به بوبین کنتاکتور وصل نیست، و کنتاکتور کاملاً خاموش است.
ترمینالهای ۵۳ NO و ۵۴ NO به هم متصل نیستند.
ترمینالهای ۶۱ NC و ۶۲ NC به هم متصل هستند.
ترمینالهای ۷۱ NC و ۷۲ NC به هم متصل هستند.
ترمینالهای ۸۳ NO و ۸۴ NO به هم متصل نیستند؛ و زمانی که برق به بوبین کنتاکتور برسد و کنتاکتور فعال شود، تیغههای کمکی هم تغییر حالت میدهند. یعنی
ترمینالهای ۵۳ NO و ۵۴ NO به هم متصل میشوند.
ترمینالهای ۶۱ NC و ۶۲ NC اتصالشان قطع میشود.
ترمینالهای ۷۱ NC و ۷۲ NC اتصالشان قطع میشود.
ترمینالهای ۸۳ NO و ۸۴ NO به هم متصل میشوند.
موارد استفاده از تیغه کمکی کنتاکتور
بیشترین موارد استفاده از این تیغههای کمکی در طراحی مدار فرمان در برق صنعتی ست. مثلاً در روشن و خاموش کردن یک الکتروموتور از تیغه NO به عنوان تیغه خودنگهدار استفاده میکنند تا وقتی کاربر دست خود را از روی شستی استارت برمیدارد، تیغه NO که حالا دیگر بسته شده، برق بوبین کنتاکتور را تامین میکند و باعث میشود تا زمانی که کاربر کلید اِستُپ را نزده است کنتاکتور را در حالت فعال باقی نگه دارد.
اگر با برق صنعتی آشنایی ندارید و منظور ۲ خط قبلی را نفهمیدید نگران نباشید. اکنون یک مدار از کاربرد این تیغهها در برق ساختمان را نشانتان میدهیم تا کاملاً متوجه شوید.
سوال: مداری را طراحی کنید که با استفاده از یک فتوسل، یک فن در طول روز روشن شود و شبها بصورت اتوماتیک خاموش شود، یک چراغ هم در کنار فن نصب کنید که دقیقاً برعکس فن عمل کند یعنی در شب بصورت اتوماتیک روشن و در طول روز خاموش شود.

مدار بالا برای فن مانند یک فتوسل معکوس عمل میکند؛ و برای لامپ مانند یک فتوسل معمولی.
همانطور که در مدار بالا مشاهده میکنید یک فتوسل نوری وجود دارد که در طول روز که هوا روشن است، برق خروجی این فتوسل قطع است، و در نتیجه هیچ برقی به کنتاکتور ارسال نمیکند و بوبین کنتاکتور در حالت غیر فعال است. در این حالت ترمینال ۷۱ NC با ۷۲ NC در تماس است و برق از ترمینال ۷۱ NC وارد و از ترمینال ۷۲ NC خارج میشود و به فن میرسد و فن روشن خواهد بود. ولی وقتی هوا تاریک میشود فتوسل فعال میشود و سیم قرمز رنگِ خروجی از فتوسل فاز دار میشود. این فاز از طریق ترمینال A۱ به بوبین کنتاکتور میرسد و بوبین کنتاکتور فعال میشود. با فعال شدن بوبین و کنتاکتور، تیغههای کمکی که به کنتاکتور چسبیدهاند تغییر حالت میدهند و ترمینال ۸۳ NO و ۸۴ NO که قبلاً با هم تماس نداشتند حالا با هم تماس پیدا میکنند و فاز به لامپ میرسد و لامپ روشن میشود؛ و برای فن برعکس این قضیه اتفاق میافتد و فن خاموش میشود.
این مدار شاید در برق ساختمان کاربردی نداشته باشد، ولی میتوانید با استفاده از این تیغههای کمکی مدارات جالب و کاربردی تری طراحی کنید. مثل یک فتوسل معکوس که قبلاً در مورد آن صحبت کردیم.
توجه: ترمینالهای A۱ و A۲ برای فعال کردن بوبین کنتاکتور هستند که در تصویر دوم این دو ترمینال روی خودِ کنتاکتور کاملاً قابل مشاهده هستند.
توجه: در فتوسل بالا، سیم قهوهای رنگ، فاز ورودی – سیم سفید رنگ، نول ورودی – سیم قرمز رنگ، فاز خروجی از فتوسل هستند.
توجه: این امکان وجود دارد که شما فازِ لامپ را مستقیم از خروجی خود فتوسل بگیرید و کاری با تیغههای کمکی نداشته باشید.
توجه: تیغههای کمکی، برعکس تیغههای قدرت که روی خود کنتاکتور هستند، توانایی تحمل جریانهای بالا را ندارند و در حدود ۱۰ آمپر میتوانید از آنها جریان بکشید.
نکته: شستی آبی رنگِ کوچکی که در تصویر اول روی تیغه کمکی مشاهده میکنید، برای این منظور است که بصورت دستی و با فشار دادن آن، تیغه کمکی را فعال کنید؛ که این مورد در زمان عیب یابی مدارات و تابلوها خیلی کاربرد دارد.
در ضمن این شستی یک نشانه است تا بتوانید فعال یا غیر فعال بودن کنتاکتور را تشخیص دهید، به این صورت که وقتی کنتاکتور فعال میشود این شستی آبی رنگ هم سطح تیغه قرار میگیرد و وقتی کنتاکتور غیر فعال است این شستی اندکی بیرونتر از سطح تیغه کمکی قرار میگیرد.
منبع: سایت آموزش برق ساختمان
انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۰
غیر قابل انتشار: ۰
بسیار عالی
ممنون
ممنون
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «برق نیوز» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.