روش کد گذاری ترانزیستور‌ها

سرویس آموزش و آزمون برق نیوز،  در این مقاله روش استاندارد وعمده کد گذاری ترانزیستور‌ها شرح داده می‌شود البته این روش‌ها برای کد گذاری قطعات نیمه هادی دیگر مانند دیود‌ها، تریاک‌ها و... نیز به کار می‌روند.

1-(Joint Electron Device Engineering Council (JEDEC
2-نام گذاری ژاپنی (Japanese Industrial Standard (JIS
3- Pro-electron




۱- (Joint Electron Device Engineering Council (JEDEC:

فرم یا مد اصلی کد گذاری در این روش به صورت زیر است (از چپ به راست بخوانید):

(پسوند)، شماره سریال، حرف، عدد
[digit, letter, serial number, [suffix

قسمت عدد: در این قسمت همیشه عددی که یکی کمتر از تعداد پایه‌های ترانزیستور است قرار می‌گیرد. یعنی برای ترانزیستور‌های ۳ پایه عدد ۲ و اگر ترانزیستور ۴ پایه‌ای وجود داشته باشد عدد ۳. توجه داشته باشید که اعداد ۴ و ۵ به اپتوکوپلر‌ها مربوط می‌شوند نه به ترانزیستورها؛ بنابراین شاید بتوان گفت که برای ترانزیستور‌ها همیشه در این قسمت عدد ۲ قرار می‌گیرد.

قسمت حرف: در این قسمت همیشه حرف "N" قرار می‌گیرد.

قسمت شماره سریال: در این قسمت اعدادی از ۱۰۰ تا ۹۹۹۹ قرار میگیرد و هیچ اطلاعاتی بجز زمان تقریبی ابداع و معرفی ترانزیستور را به ما نمی‌دهد. مثلا ترانزیستوری که سریال نامبرش ۹۰۴ باشد زودتر از ترانزیستوری که سریال نامبرش ۲۲۲۱ است، ساخته شده است.

قسمت پسوند: این قسمت اختیاری است و محدوده بهره (بتا hfe)‌ی ترانزیستور را مشخص می‌سازد. به این صورت که حرف A. برای ترانزیستور‌های با بهره کم، حرف B. برای ترانزیستور‌های با بهره متوسط، حرف C. برای ترانزیستور‌های با بهره بالا و اگر دراین قسمت هیچ حرفی نباشد ترانزیستور می‌تواند هر یک از بهره‌های فوق را داشته یاشد.

مثال: ۲N۳۸۱۹, ۲N۲۲۲۱A, ۲N۹۰۴،

۲ - نام گذاری ژاپنی (Japanese Industrial Standard (JIS:

فرم یا مد اصلی کد گذاری در این روش به صورت زیر است (از چپ به راست بخوانید):

(پسوند)، شماره سریال، دو حرف، عدد
digit, two letters, serial number, [suffix]قسمت عدد: در اینجا نیز عددی که یکی کمتر از تعداد پایه‌ها است قرار می‌گیرد؛ که عموما عدد ۲ است.

قسمت دوحرفی: این دو حرف محدوده کاربرد و نوع قطعه را به صورت کد‌های زیر مشخص می‌سازند:



قسمت شماره سریال: این قسمت نیز همانند روش قبل می‌باشد و از عدد ۱۰ شروع می‌شود تا ۹۹۹۹.

قسمت پسوند: این قسمت اختیاری است و هیچ گونه اطلاعاتی از قطعه به ما نمی‌دهد.

در این روش به این دلیل که کد ترانزیستور‌ها با ۲S شروع می‌شود در بعضی موارد ممکن است که این دو حذف شوند مثلا به جای اینکه روی ترانزیستور نوشته شده باشد ۲SC۷۳۳، بطور خلاصه نوشته می‌شود C. ۷۳۳۳.

مثال: ۲SA۱۱۸۷, ۲SB۶۴۶, ۲SC۷۳۳،

۳ - Pro-electron:

فرم یا مد اصلی کد گذاری در این روش به صورت زیر است (از چپ به راست بخوانید):

(پسوند)، شماره سریال، (یک حرف)، دو حرف
two letters, [letter], serial number, [suffix]قسمت دو حرفی: اولین حرف نوع عنصر و ماده‌ای که ترانزیستور از آن ساخته شده است را مشخص می‌سازد:



با توجه به این حروف کاملا واضح است که کد اکثر ترانزیستور‌ها و قطعات نیمه هادی دیگردر این روش با حرف B. شروع می‌شود.

دومین حرف کاربرد قطعه را نشان می‌دهد:




قسمت حرف اختیاری: این حرف کاربرد صنعتی یا حرفه‌ای تا تجاری قطعه را مشخص می‌سازد و یکی از حروف W,X,Y,Z می‌باشد.

قسمت شماره سریال: سریال نامبر از عدد ۱۰۰ شروع می‌شود تا ۹۹۹۹.

قسمت پسوند: این قسمت درست مانند قسمت پسوند روش اول یعنی JEDEC می‌باشد.

مثال: BC۱۰۸A, BAW۶۸, BF۲۳۹, BFY۵۱ , BC۵۴۸

کارخانه‌های سازنده ترانزیستور و دیگر قطعات نیمه هادی به دلایل تجاری به ابتدای سه روش مذکور یک پیشوند اضافه می‌کنند که معرف کارخانه سازنده؛ نوع بسته بندی و کاربرد قطعه است. معمول‌ترین این پیشوند‌ها عبارتند از: