سیستم اعلام حریق در ساختمان های مسکونی-بخش اول

سرویس آموزش و آزمون برق نیوز،در ساختمان‌های ویلایی، بروز آتش به سرعت به وسیله افراد قابل تشخیص بوده و افراد می‌توانند یکدیگر را صدا زده یا با وسایلی ساده مثل زنگ آگاه نمایند، اما افزایش جمعیت و آپارتمان نشینی امروزه باعث شده آگاه سازی و هشدار آتش به این روش کارساز نباشد.

به طورکلی تمامی ساختمان‌های پنج طبقه به بالا، بنا بر الزام قانونی و بر حسب ارزیابی خطر آتش سوزی به وسیله کارشناسان حفاظت از حریق، به نوعی سیستم ردیابی) تشخیص (و اعلام) هشدار (حریق نیاز دارند. امروزه همه سیستم‌های اعلام حریق در همان لحظات اولیه محل آتش را شناسایی و اطلاعات به یک تابلوی کنترل مرکزی ارسال شده و روی تابلوی کنترل مرکزی به وسیله نشانگر‌های کوچکی منطقه آتش نیز مشخص می‌شود. به همین خاطر این جزء سیستم را مغز سیستم اعلام حریق می‌توان خواند.

دسته بندی سیستم‌های اعلام حریق:

سیستم‌های اعلام حریق وظیفه حفاظت از جان افراد و حفاظت از اموال آن‌ها را در برابر آتش و حریق به عهده دارد این سیستم‌ها از نظر اعلام آتش سوزی به دو صورت اعلام حریق انفرادی و یا اعلام حریق مرکزی تقسیم می‌شوند.

سیستم اعلام حریق انفرادی:

وقوع آتش در یک محل را توسط آژیر و چراغ چشمک زن اعلام می‌کند.

سیستم اعلام حریق مرکزی:

علاوه بر شناسایی محل آتش سوزی اطلاعات آن را به تابلوی کنترل مرکزی اعلام کرده و با آژیر و چراغ چشمک زن ساکنین ساختمان را آگاه می‌کند و در بعضی موارد به کمک خط تلفن به آتش نشانی نیز اطلاع رسانی می‌شود. سیستم‌های اعلام حریق مرکزی به طور کلی به دو دسته سیستم‌های دستی و اتوماتیک تقسیم بندی می‌شوند.

سیستم‌های دستی:

اعلام حریق سیستم‌های دستی، با فشار شستی و توسط افراد در محل انجام می‌شود سیستمی که تشخیص حریق فقط به وسیله شست یهای دستی و به کمک افراد انجام می‌شود را گویند علاوه بر آن مانند بقیه سیستم‌ها اعلام حریق هشدار حریق توسط آژیر‌ها صورت می‌گیرد و تابلو کنترل مرکزی نیز وظیفه ارتباط این دو یعنی تشخیص و اعلام را به عهده داشته و ضمناً روی تابلو منطقه حریق را نیز می‌توان مشخص کرد. سیستم‌های اعلام حریق دستی اغلب در اماکن و کارگاه‌هایی که هیچکس نمی‌خوابد یا افراد به طور شبانه روزی بیدار بوده و مشغول کارند و احتمال آتش سوزی ضعیف است، کفایت می‌کند.

سیستم‌های خودکار:

سیستم اعلام حریق بستگی به افراد ندارد و به صورت خودکار فعالیت‌هایی مثل به صدا درآوردن آژیر خطر، روشن کردن تابلو‌های خروج اضطراری، تماس با آتش نشانی محلی، قفل کردن، از حالت قفل خارج کردن در‌های محل‌های مختلف) مانند خروجی اضطراری (توسط این سیستم‌های اتوماتیک انجام می‌شود.

الف) سیستم اعلام حریق متعارف
ب) سیستم اعلام حریق ادرس پذیر

الف) سیستم اعلام حریق متعارف: در این سیستم ادامه مسیر مدار فقط از انتهای مدار انجام می‌شود. مسیر‌های سیم کشی در این نوع سیستم‌ها به صورت شعاعی و یا خطی است کلیه تجهیزات محل تحت پوشش این سیستم توسط دو سیم به همدیگر متصل می‌شوند و در نهایت به تابلو وصل می‌شوند. در این سیستم هنگام آتش سوزی علاوه بر به صدا درآمدن آژیر‌های تابلوی مرکزی، لامپ‌های محل آتش سوزی نیز روشن می‌شوند.

ب) سیستم‌های ادرس پذیر: در این سیستم هر وسیله یک کد شناسایی اختصاصی دارد و مدار آن به صورت حلقوی است این سیستم‌ها نوع مدرن تری از سیستم‌های اعلام حریق است در این مدل علاوه بر تشخیص هوشمندانه حریق، دارای سرعت بالاتری در اطلاع رسانی در اعلام حریق است سیم کشی در این نوع سیستم اعلام حریق از یک یا چند حلقه مدار تشکیل شده است.

در این سیستم به هر قطعه یک شماره خاص (آدرس) اختصاص داده می‌شود و سیستم بدون نیاز به سیم کشی مجزا برای هر قطعه محل قرارگیری آن را به خوبی از روی آدرس‌ها می‌شناسد. سیستم‌های آدرس پذیر علاوه بر منطقه حریق می‌توانند دقیقاً عنصری که اعلام حریق کرده را مشخص کرده و محل آتش را تشخیص دهند سیم کشی این سیستم برخلاف متعارف، حلقه‌ای است، دو سیم به سمت قطعات رفته و مجدد به تابلو اعلام حریق بر می‌گرد

مدار‌های سیستم‌های اعلام حریق برای تشخیص حریق) آتش، حرارت، دود (انتقال اطلاعات و خبررسانی آن از تجهیزات زیر استفاده می‌کنند.

هشداردهنده ها، فلاشر‌ها و آژیر‌ها برای اعلام حریق
آشکارساز‌ها (دتکتورها) برای تشخیص
شستی‌های اعلام حریق
تابلوی کنترل مرکزی برای ارتباط بین آشکار سازها، هشداردهنده‌ها
کابل‌ها برای انتقال اطلاعات

 

هشداردهنده‌های صوتی:

به عنوان وسایل هشداردهنده شنیداری سیستم‌های اعلام حریق هستند شدت صدای آن‌ها Sounder آژیر‌ها باید به گونه‌ای باشد تا ضمن مطلع کردن ساکنان از آتش این صدا برای آن‌ها خیلی آزار دهنده نباشد.

در یک تقسیم بندی هر هشدار دهنده را مناسب با فضای باز و فضای بسته تقسیم می‌کنند از طرف دیگر آژیر‌ها می‌توانند به یکی از چهار صورت زیر نیز نام گذاری شوند.

آژیر‌ها:

اغلب آژیر‌ها دارای دو ترمینال مثبت و منفی بوده و با تغییر دکم‌های روی بدنه آژیر امکان ایجاد صدا‌های متنوعی در آن‌ها ایجاد می‌شود. آژیر‌ها به تابلو متصل می‌شوند برخی از تابلو‌های اعلام حریق دو مدار جداگانه برای آژیر‌ها دارند. در شکل زیر ارتفاع نصب آژیر اعلام حریق در ساختمان مشاهده می‌شود که این ارتفاع نباید از دومتر کمتر باشد

صدای آژیر در ساختمان در زمان هشدار نباید کمتر از ۶۵ دسی بل باشد

تذکر: آژیر‌های اعلام حریق باید در برابر آتش مقاوم باشند تا در صورت بروز حریق درنزدیکی آن‌ها هشدار مختل نشود.

شستی اعلام حریق: (MPC)

این شستی‌ها برای اعلام حریق دستی ساخته شده اند در حالت عادی شستی مدار باز است و در حالت اعلام حریق، یک مقاومت که مقدار آن بین ۴۷۰ و ۶۸۰ اهم است با شستی سری می‌شود با فشردن شستی این مقاومت با مقاومت انتهای خط موازی شده و، چون جریان کم می‌شود در نتیجه تابلوی کنترل مرکزی، اعلام حریق می‌کند.

شستی دیگری به رنگ سبز وجود دارد که نباید با شستی اعلام حریق اشتباه شود این شستی در کنار درب‌های فرار اضطراری قرار می‌گیرد و در صورت نیاز مانند شستی بالا به کار میرود، ولی باعث باز شدن درب فرار می‌شود.