اشکالات دستورالعمل توانیر درباره تپ چنجر ترانسفورماتورهای توزیع
پیوست یک گزارش توانیر در خصوص تپ چنجر ترانسفورماتورهای توزیع دارای ایراداتی است. از جمله این فرض مهم را نادیده انگاشته است که هدف اصلی استفاده از تپ چنجر توزیع، تنظیم ولتاژ در سمت فشار ضعیف میباشد. بدیهی است تغییرات ولتاژ در سمت فشار متوسط نیز توسط تپ چنجر قابل جبران است و این موضوع به صراحت در پلاک مشخصات ترانسفورماتور ذکر شده است.
سرویس آموزش و آزمون برق نیوز، پیوست یک گزارش توانیر در صفحه ۱۰ که بر مبنای مطالب که در ادامه آورده می شود، نگاشته شده است.
به منظور تثبیت ولتاژ ثانویه ترانسفورماتور از تپ چنجر استفاده میشود:
ولتاژ و جریان ثانویه تابعی از نسبت تبدیل ترانس یا نسبت تعداد دور ثانویه به اولیه است. با تغییر این نسبت (مثلا تغییر تعداد دور در اولیه یا حتی ثانویه) میتوان ولتاژ و بالطبع جریان ثانویه را نیز تغییر داد.
n۱/n۲ = V۱/V۲ = I۲/I۱
راحتترین روش محاسبه ولتاژهای خروجی در هر تپ محاسبه نسبت تبدیل در آن تپ میباشد. در این ترانس داریم:
تپ اصلی (دو):
n = n۱/n۲ = v۱/v۲ = ۲۰۰۰۰/۴۰۰ = ۵۰
تپ پائین (یک):
n = n۱/n۲ = v۱/v۲ = ۲۱۰۰۰/۴۰۰ = ۵۲.۵
تپ بالا (سه):
n = n۱/n۲ = v۱/v۲ = ۱۹۰۰۰/۴۰۰ = ۴۷.۵
حال به راحتی میتوان ولتاژهای خروجی را (بافرض ثابت بودن ولتاژ اولیه) و با کمک این نسبت تبدیلها حساب کرد:
تپ اصلی (دو):
V۲= V۱/n = ۲۰۰۰۰/۵۰ = ۴۰۰v
تپ پائین (یک):
V۲= V۱/n = ۲۰۰۰۰/۵۲.۵ = ۳۸۱v
تپ بالا (سه):
V۲= V۱/n = ۲۰۰۰۰/۴۷.۵ = ۴۲۱v
پس با کمک تپ چنجر، ولتاژ ثانویه ترانسفورماتور میتواند در سه حالت ۳۸۱ ولت، ۴۰۰ ولت و ۴۲۱ ولت تنظیم گردد.
جریانهای خروجی هر تپ را نیز میتوان به همین شکل و باکمک جریان نامی ذکر شده برروی پلاک مشخصات یا با کمک توان نامی ترانس به راحتی محاسبه نمود.
ولتاژ و جریان ثانویه تابعی از نسبت تبدیل ترانس یا نسبت تعداد دور ثانویه به اولیه است. با تغییر این نسبت (مثلا تغییر تعداد دور در اولیه یا حتی ثانویه) میتوان ولتاژ و بالطبع جریان ثانویه را نیز تغییر داد.
n۱/n۲ = V۱/V۲ = I۲/I۱
راحتترین روش محاسبه ولتاژهای خروجی در هر تپ محاسبه نسبت تبدیل در آن تپ میباشد. در این ترانس داریم:
تپ اصلی (دو):
n = n۱/n۲ = v۱/v۲ = ۲۰۰۰۰/۴۰۰ = ۵۰
تپ پائین (یک):
n = n۱/n۲ = v۱/v۲ = ۲۱۰۰۰/۴۰۰ = ۵۲.۵
تپ بالا (سه):
n = n۱/n۲ = v۱/v۲ = ۱۹۰۰۰/۴۰۰ = ۴۷.۵
حال به راحتی میتوان ولتاژهای خروجی را (بافرض ثابت بودن ولتاژ اولیه) و با کمک این نسبت تبدیلها حساب کرد:
تپ اصلی (دو):
V۲= V۱/n = ۲۰۰۰۰/۵۰ = ۴۰۰v
تپ پائین (یک):
V۲= V۱/n = ۲۰۰۰۰/۵۲.۵ = ۳۸۱v
تپ بالا (سه):
V۲= V۱/n = ۲۰۰۰۰/۴۷.۵ = ۴۲۱v
پس با کمک تپ چنجر، ولتاژ ثانویه ترانسفورماتور میتواند در سه حالت ۳۸۱ ولت، ۴۰۰ ولت و ۴۲۱ ولت تنظیم گردد.
جریانهای خروجی هر تپ را نیز میتوان به همین شکل و باکمک جریان نامی ذکر شده برروی پلاک مشخصات یا با کمک توان نامی ترانس به راحتی محاسبه نمود.
در مطالب فوق، این فرض مهم را نادیده انگاشته است که هدف اصلی استفاده از تپ چنجر توزیع، تنظیم ولتاژ در سمت فشار ضعیف میباشد. بدیهی است تغییرات ولتاژ در سمت فشار متوسط نیز توسط تپ چنجر قابل جبران است و این موضوع به صراحت در پلاک مشخصات ترانسفورماتور ذکر شده است. هدف از انجام محاسبات و همچنین گزارش به آن اشاره شده است، محاسبه میزان افزایش و کاهش ولتاژ در سمت فشار ضعیف در حالت بی باری است. با استفاده از این روابط میتوان نشان داد در حالت بی باری ولتاژ ترانسفورماتور توزیع با تنظیم ولتاژ ۵ درصد بین ۳۸۱ تا ۴۲۱ ولت قابل تنظیم است.
تمام ولتاژهای ذکر شده در پلاک مشخصات ترانسفورماتور و همچنین روابط فوق، مربوط به شرایط بی باری است در زمانی که از ترانسفورماتور بارگیری میشود، افت ولتاژی داریم که به جریان عبوری از ترانس و همچنین ضریب قدرت بستگی دارد. (محاسبات افت ولتاژ قبلا توضیح داده شده است). بعنوان مثال در ترانس مورد اشاره، زمانی که براثر افزایش بار در سمت فشار ضعیف با افت ولتاژ مواجه میشویم کافیست کلید تنظیم ولتاژ را یک پله بالاتر ببریم. در اینحالت ولتاژ ثانویه ترانس در حالت بی باری ۴۲۱ ولت خواهد بود، ولی محاسبه ولتاژ در شرایطی که ترانس تحت بار است بستگی به جریان و ضریب قدرت داشته و قابل مجاسبه هست، ولی نمیتوان گفت که قطعا ۴۰۰ ولت است.
تمام ولتاژهای ذکر شده در پلاک مشخصات ترانسفورماتور و همچنین روابط فوق، مربوط به شرایط بی باری است در زمانی که از ترانسفورماتور بارگیری میشود، افت ولتاژی داریم که به جریان عبوری از ترانس و همچنین ضریب قدرت بستگی دارد. (محاسبات افت ولتاژ قبلا توضیح داده شده است). بعنوان مثال در ترانس مورد اشاره، زمانی که براثر افزایش بار در سمت فشار ضعیف با افت ولتاژ مواجه میشویم کافیست کلید تنظیم ولتاژ را یک پله بالاتر ببریم. در اینحالت ولتاژ ثانویه ترانس در حالت بی باری ۴۲۱ ولت خواهد بود، ولی محاسبه ولتاژ در شرایطی که ترانس تحت بار است بستگی به جریان و ضریب قدرت داشته و قابل مجاسبه هست، ولی نمیتوان گفت که قطعا ۴۰۰ ولت است.
دستور العمل توانیر را می توانید در ادامه دانلود نمایید.
حجم:1.3 مگابایت
۲- تپ چنجرهایی که برای تغییر تپ نیاز به بی برق شدن دارند در سطح بین المللی و استاندارد IEC به
De-energized Tap Changer (DETC) نامگذاری شده و سازندگان داخلی آنرا:
Off-Circuit Tap Changer مینامند.
اصطلاح Off Load Tap Changer مربوط به تپ چنجرهایی است که در حالت بدون بار، اما تحت ولتاژ میتوان تپ را تغییر داد؛ و اطلاق این اصطلاح به تپ چنجرهای ترانسفورماتورهای توزیع شبکه صحیح نیست.
۳-مطابق آخرین دستورالعمل توانیر، محدوده تغییرات تپ چنجر در ترانسفورماتورهای توزیع با توان نامی کمتر از دویست کیلوولت آمپر، ۴ درصد و توانهای نامی بالاتر، ۵ درصد است.
De-energized Tap Changer (DETC) نامگذاری شده و سازندگان داخلی آنرا:
Off-Circuit Tap Changer مینامند.
اصطلاح Off Load Tap Changer مربوط به تپ چنجرهایی است که در حالت بدون بار، اما تحت ولتاژ میتوان تپ را تغییر داد؛ و اطلاق این اصطلاح به تپ چنجرهای ترانسفورماتورهای توزیع شبکه صحیح نیست.
۳-مطابق آخرین دستورالعمل توانیر، محدوده تغییرات تپ چنجر در ترانسفورماتورهای توزیع با توان نامی کمتر از دویست کیلوولت آمپر، ۴ درصد و توانهای نامی بالاتر، ۵ درصد است.
منبع: فصلنامه ترانسفورماتور
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «برق نیوز» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.