فلای ویل چیست؟
فلایویل یا چرخ طیار (flywheel) یک وسیله مکانیکی دوار است که از آن برای ذخیرهسازی انرژی دورانی استفاده میشود.
سرویس آموزش و آزمون برق نیوز، فلایویل یا چرخ طیار (flywheel) یک وسیله مکانیکی دوار است که از آن برای ذخیرهسازی انرژی دورانی استفاده میشود. فلایویل دارای ممان اینرسی بالایی است و به همین جهت در برابر تغییر در سرعت چرخشی مقاومت میکند. میزان انرژی ذخیره شده در فلایویل با مربع سرعت چرخشی آن متناسب است. با اعمال تورک به فلایویل میتوان انرژی را در آن ذخیره و در نتیجه سرعت چرخشی را افزایش داد. برعکس یک فلایویل با اعمال گشتاور بر بار مکانیکی، انرژی خود را آزاد میکند و در نتیجه سرعت چرخشی آن کاهش مییابد.
سه کاربرد معمول فلایویل عبارتاند از:
زمانی که منبع انرژی ناپیوسته باشد، انرژی پیوسته فراهم میکنند. به عنوان مثال فلایویلها در موتورهای رفت و برگشتی مورد استفاده قرار میگیرند، زیرا منبع انرژی (گشتاور موتور) ناپیوسته است.
انرژی را با نرخ بالاتر از توان منبع انرژی پیوسته فراهم میکنند. این کار با جمعآوری انرژی در طول زمان در فلایویل و آزاد کردن سریع آن با نرخ بالاتر از توان منبع انرژی انجام میشود.
چرخش سیستم مکانیکی را کنترل میکنند. برای این کار در زمان انتقال انرژی به فلایویل و یا از آن، مومنتوم زاویهای فلایویل به یک بار منتقل میشود.
معمولا فلایویلها را از فولاد میسازند و بر روی بیرینگهای معمولی قرار میگیرند و معمولا سرعت دوران آنها محدود به چند هزار RPM میشود. برخی از فلایویلهای مدرن از مواد فیبر کربنی ساخته شدهاند و بر روی بیرینگهای مغناطیسی سوار میشوند که به آنها کمک میکند که به سرعت ۶۰,۰۰۰ RPM برسند.
سه کاربرد معمول فلایویل عبارتاند از:
زمانی که منبع انرژی ناپیوسته باشد، انرژی پیوسته فراهم میکنند. به عنوان مثال فلایویلها در موتورهای رفت و برگشتی مورد استفاده قرار میگیرند، زیرا منبع انرژی (گشتاور موتور) ناپیوسته است.
انرژی را با نرخ بالاتر از توان منبع انرژی پیوسته فراهم میکنند. این کار با جمعآوری انرژی در طول زمان در فلایویل و آزاد کردن سریع آن با نرخ بالاتر از توان منبع انرژی انجام میشود.
چرخش سیستم مکانیکی را کنترل میکنند. برای این کار در زمان انتقال انرژی به فلایویل و یا از آن، مومنتوم زاویهای فلایویل به یک بار منتقل میشود.
معمولا فلایویلها را از فولاد میسازند و بر روی بیرینگهای معمولی قرار میگیرند و معمولا سرعت دوران آنها محدود به چند هزار RPM میشود. برخی از فلایویلهای مدرن از مواد فیبر کربنی ساخته شدهاند و بر روی بیرینگهای مغناطیسی سوار میشوند که به آنها کمک میکند که به سرعت ۶۰,۰۰۰ RPM برسند.
دلایل استفاده از چرخ لنگر:
با توجه به اینکه این چرخ قابلیت بالایی در ذخیره انرژی دارد لذا از انرژی ذخیره شده در آن در دو مورد عمده استفاده میشود یکی برای جبران کاهش لحظهای انرژی در سیستم که به دلایل مختلفی میتواند اتفاق بیافتد؛ و دیگری به خاطر وزن زیاد آن است که میتواند به عنوان چرخی برای بالانس حرکات دورانی و یک نواخت سازی آن به کار برود.
چند نمونه از کاربردهای چرخ طیار:
▪ در موتورهای بنزین سوز: وظیفهی اصلی چرخ طیار در این موتورها یکنواخت سازی سرعت خروجی از میل لنگ است اگر از انواع سنگین چرخ طیاراستفاده شود میتواند کاربرد بالانس میل لنگ را هم به آن افزود، اما در انواع سبک این کاررا نمیتواند به خوبی انجام دهد.
▪ در موتورهای گاز سوز:
بعد از توقفهای کوتاه مدت به دلیل ضعیف بودن این موتورها قدرت کافی برای آغاز مجدد حرکت را ندارند و این جا از انرژی ذخیره شده چرخ طیار استفاده میشود
▪ دستگاههای پرس:
به دلیل نحوه کار پرس بازههایی وجود دارد که موتور در حالت کار است، اما پرس ضربهای وارد نمیکند در اینجا چرخ طیار انرژی مصرف شده که تبدیل به انرژی مکانیکی شده را در خود ذخیره میکند و در هنگام اعمال ضربه توسط پرس آن را به سیستم بر میگرداند
استفاده فوق را میتوان به عنوان استفادههای سنتی چرخ طیار نام برد، اما محققان با شناخت کامل خواص مکانیکی چرخ طیار تحقیقاتی را در زمینه کاربرد آن در مواردی تازه آغاز کرده اند که بعضی از آنها به نتایج تازهای رسیده اند:
۱) استفاده از چرخ طیار در اتوبوسهای عمومی که توقفهای زیادی دارند، این کار سبب کاهش مصرف سوخت شده وآغاز مجدد حرکت را روانتر خواهد نمود. دراین زمینه در هلند تحقیقات کاملی انجام شده است به نحوی که به مدت ۱۰ سال از یک اتوبوس که از همین سیستم استفاده میکرد بهره برده اند
۲) چرخ طیار در اوایل قرن ۱۹ مورد علاقه بسیاری از محققان ذخیره سازی انرژی بود. اما به دلیل بروز مشکلات ساختاری آنرا رها کردند، اما بعد از کشف کامپوزیتها دوباره تلاشهای تازهای برای به سر انجام رساندن این طرحها آغاز شد و اکنون محققان بر روی این موضوع تمرکز فراوانی کرده اند در صورت موفقیت و ساخت نمونهای قابل تولید انبوه با قیمت مناسب این وسایل میتوانند باطریهای شیمیایی را که سبب آلودگی زیست محیطی هم شده اند به حاشیه برانند .
با توجه به اینکه این چرخ قابلیت بالایی در ذخیره انرژی دارد لذا از انرژی ذخیره شده در آن در دو مورد عمده استفاده میشود یکی برای جبران کاهش لحظهای انرژی در سیستم که به دلایل مختلفی میتواند اتفاق بیافتد؛ و دیگری به خاطر وزن زیاد آن است که میتواند به عنوان چرخی برای بالانس حرکات دورانی و یک نواخت سازی آن به کار برود.
چند نمونه از کاربردهای چرخ طیار:
▪ در موتورهای بنزین سوز: وظیفهی اصلی چرخ طیار در این موتورها یکنواخت سازی سرعت خروجی از میل لنگ است اگر از انواع سنگین چرخ طیاراستفاده شود میتواند کاربرد بالانس میل لنگ را هم به آن افزود، اما در انواع سبک این کاررا نمیتواند به خوبی انجام دهد.
▪ در موتورهای گاز سوز:
بعد از توقفهای کوتاه مدت به دلیل ضعیف بودن این موتورها قدرت کافی برای آغاز مجدد حرکت را ندارند و این جا از انرژی ذخیره شده چرخ طیار استفاده میشود
▪ دستگاههای پرس:
به دلیل نحوه کار پرس بازههایی وجود دارد که موتور در حالت کار است، اما پرس ضربهای وارد نمیکند در اینجا چرخ طیار انرژی مصرف شده که تبدیل به انرژی مکانیکی شده را در خود ذخیره میکند و در هنگام اعمال ضربه توسط پرس آن را به سیستم بر میگرداند
استفاده فوق را میتوان به عنوان استفادههای سنتی چرخ طیار نام برد، اما محققان با شناخت کامل خواص مکانیکی چرخ طیار تحقیقاتی را در زمینه کاربرد آن در مواردی تازه آغاز کرده اند که بعضی از آنها به نتایج تازهای رسیده اند:
۱) استفاده از چرخ طیار در اتوبوسهای عمومی که توقفهای زیادی دارند، این کار سبب کاهش مصرف سوخت شده وآغاز مجدد حرکت را روانتر خواهد نمود. دراین زمینه در هلند تحقیقات کاملی انجام شده است به نحوی که به مدت ۱۰ سال از یک اتوبوس که از همین سیستم استفاده میکرد بهره برده اند
۲) چرخ طیار در اوایل قرن ۱۹ مورد علاقه بسیاری از محققان ذخیره سازی انرژی بود. اما به دلیل بروز مشکلات ساختاری آنرا رها کردند، اما بعد از کشف کامپوزیتها دوباره تلاشهای تازهای برای به سر انجام رساندن این طرحها آغاز شد و اکنون محققان بر روی این موضوع تمرکز فراوانی کرده اند در صورت موفقیت و ساخت نمونهای قابل تولید انبوه با قیمت مناسب این وسایل میتوانند باطریهای شیمیایی را که سبب آلودگی زیست محیطی هم شده اند به حاشیه برانند .
منبع: مکانیزم
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «برق نیوز» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.