ژنراتور اضطراری چگونه راه اندازی می شود؟+ مدار فرمان و قدرت

سرویس آموزش و آزمون برق نیوز، برای تامین انرژی الکتریکی در کارخانجات، ادارات، بیمارستان ها، مجتمع‌های مسکونی، کارگاه‌های صنعتی و … هنگام قطع برق اصلی از ژنراتور هم محور با دیزل استفاده می‌گردد که به نام برق اضطراری معروف است.

دیزل ژنراتور چیست؟

دیزل ژنراتور می‌تواند برای تامین کل مصرف انرژی الکتریکی یا قسمتی از آن با توجه به نوع سیستم طراحی و انتخاب گردد. در هر حال باید با قطع شدن برق اصلی، دیزل راه اندازی شده و بعد از تولید ولتاژ و گرم شدن آن، خروجی ژنراتور به مصرف کننده وصل گردد؛ و در هر لحظه با وصل برق اصلی برق ژنراتور قطع و برق اصلی به مصرف کننده وصل شده و ژنراتور خاموش گردد.

دیزل ژنراتور‌ها از نظر راه اندازی می‌تواند به دو صورت باشد. اولی به صورت راه اندازی دستی که بعد از قطع برق، اپراتور باید دیزل را راه اندازی نموده و بعد از تولید ولتاژ و گرم شدن دیزل، مصرف کننده را به ژنراتور وصل کند؛ و دومی به صورت خودکار می‌باشد که با قطع برق اصلی باید دیزل به صورت اتوماتیک راه اندازی شده و به مصرف کننده وصل شود و با وصل برق خاموش گردد. مدار راه اندازی خودکار می‌تواند در مدل‌های مختلف طراحی شود؛ که در زیر به دو نوع آن اشاره شده است که مدار اول با استفاده از کنتاکتور کمکی (رله مغناطیسی) و تایمر و مدار دوم با استفاده از کنترل کننده‌های الکترونیکی انجام می‌گیرد. کنترل کننده‌های الکترونیکی در مدل‌های مختلف برای ژنراتور‌های خاصی تولید شده که برای نصب آن باید به کاتالوگ شرکت‌های سازنده مراجعه گردد.

شکل ظاهری یک کنترل کننده الکترونیکی ژنراتور اضطراری



در مدار قدرت L۱ و L۲ و L۳ به عنوان برق اصلی L۱* و L۲* و L۳* به عنوان برق سه فاز ژنراتور اضطراری در نظر گرفته شده است. RL مصرف کننده می‌باشد.

مدار قدرت ژنراتور اضطراری


شرح عملکرد مدار فرمان ژنراتور اضطراری

مدار فرمان از سه قسمت جداگانه تشکیل شده است که مسیر ۱۱ تا ۱۷ از برق اصلی و مسیر ۱۸ تا ۲۱ از برق ژنراتور و مسیر ۲۲ تا ۳۱ از برق باطری تغذیه می‌گردد.

در صورت وجود برق اصلی کنتاکتور کمکی K۱ وصل و مسیر شماره ۲۹ را قطع می‌نماید تا مدار استارت دیزل نتواند وصل گردد. در صورت وصل K۱، کنتاکتور K۱M و K۷ نیز وصل می‌باشد. با قطع برق اصلی کنتاکتور K۱M و K۱ و K۷ قطع شده و تایمر K۱T و K۲T فعال می‌گردد. بعد از ۱۵ ثانیه K۲T تایمر K۳T و کنتاکتور K۴ را قطع نموده و کنتاکت باز K۴ شماره ۲۳-۲۴ در مسیر ۳۱، دینام استارت دیزل ژنراتور را به مدت ۵ ثانیه راه اندازی کرده و بعد توسط تایمر K۳T قطع می‌گردد. در صورت عدم راه اندازی دیزل و تولید ولتاژ دوباره بعد از ۱۵ ثانیه به مدت ۵ ثانیه موتور استارت را فعال می‌کند.

فاصله زمانی سیکل استارت ۶۰ ثانیه است که هر ۲۰ ثانیه، ۵ ثانیه استارت روشن می‌شود. در صورت عدم راه اندازی و تولید ولتاژ، بعد از مرحله سوم، (۶۰ ثانیه) تایمر K۱T زنگ را روشن نموده و از مدار خارج می‌شود. برای خاموش نمودن زنگ باید شستی S۲ فشرده شود. در صورت راه اندازی و تولید ولتاژ در ژنراتور کمکی K۵ وصل شده و بعد از ۱۲۰ ثانیه (زمان گرم شدن ژنراتور) کنتاکتور K۲M را وصل می‌کند. با وصل K۵ مدار استارت دیزل از طریق کنتاکت بسته K۵ شماره ۴۱-۴۲ در مسیر ۲۹ قطع می‌گردد.

در حال کارکرد ژنراتور اگر برق اصلی وصل شود، بلافاصله K۲M قطع و K۱M وصل می‌گردد. در این لحظه تایمر K۵T فعال شده و بعد از ۱۲۰ ثانیه به مدت ۵ ثانیه از طریق کنتاکتور K۶ خفه کن B۱ ژنراتور را فعال کرده و آن را خاموش می‌نماید. در صورت نیاز می‌توان توسط شستی S۳ در مسیر ۳۰، دیزل را روشن و توسط شستی S۱ در مسیر ۲۲، دیزل را خاموش نمود. F۵ مربوط به سنسور روغن و F۴ مربوط به سنسور حرارت و یا آب دیزل می‌باشد؛ که در صورت بروز خطا می‌تواند دیزل را خاموش نموده و یا اجازه روشن شدن ندهد.

فیوز F۶ باید از نوع DC انتخاب شده و جهت راه اندازی دیزل وصل گردد.


مدار فرمان ژنراتور اضطراری

 

مدار شکل زیر طرز اتصال ژنراتور و برق اصلی به مصرف کننده را همراه با وسایل حفاظتی ژنراتور اضطراری نشان می‌دهد. این مدار مربوط به یکی از مدل‌های راه انداز دیجیتالی ژنراتور‌های ولوو می‌باشد. این راه انداز علاوه بر حفاظت ژنراتور و راه اندازی آن در مواقع قطع برق به صورت اتوماتیک می‌تواند جریان، توان، ولتاژ فاز اول، ضریب قدرت، تعداد دور، فشار روغن، دمای ژنراتور و… را اندازه گیری نموده و نشان دهد. همچنین ولتاژ‌های فازی و خطی و فرکانس شبکه اصلی و ولتاژ باطری نیز قابل اندازه گیری می‌باشد.

 

 

منبع:الکترونیک 98