چگونه موتور سه فاز را با برق تکفاز راه اندازی کنیم؟

سرویس آموزش و آزمون برق نیوز، راه اندازی موتور سه فاز با برق تک فاز به دو روش زیر ممکن است:

از طریق یک خازن
از طریق اینورتر تک فاز به سه فاز

راه اندازی موتور سه فاز با برق تک فاز از طریق یک خازن

اگر دسترسی به حالت مثلث سیم بندی الکتروموتور فراهم باشه و ولتاژ اون در حالت مثلث ۲۳۰ ولت باشه امکان راه اندازی موتور با برق تک فاز فراهم هست البته در حالت اتصال ستاره هم این امکان وجود داره، اما چون سطح ولتاژ تغذیه تک فاز پایین هست سرعت موتور در این حالت بسیار کاهش پیدا خواهد کرد.

از این راهکار برای مواقعی استفاده میشود که دسترسی به برق سه فاز وجود ندارد و میخواهیم الکترو موتور سه فاز با برق تک فاز کار کنه یا اینکه قصد تست یک الکتروموتور سه فاز رو داریم.

دراین خصوص باید گفته بشه که وقتی میخواهیم راه اندازی موتور سه فاز با برق تک فاز انجام بشه در این حالت توان الکتروموتور به ۱/۳ کاهش پیدا میکنه و میزان گشتاور راه اندازی موتور هم به مقدار ۲۵ الی ۳۰ درصد از مقدار نامی کاهش پیدا میکنه پس باید به این نکته توجه داشته باشید.

اصول راه اندازی موتور سه فاز با برق تک فاز از طریق خازن

می دانیم که دلیل به حرکت در آمدن روتور گردش میدان مغناطیس استاتور بود که این خود ناشی از وجود اختلاف فاز در برق تغذیه ورودی بود حالا وقتی یک الکتروموتور سه فاز را میخواهیم راه اندازی کنیم باید به طریقی در تغذیه سیم پیچی‌های استاتور اختلاف فاز ایجاد کنید تا تغییر موقیت میدان و در نتیجه به حرکت در آمدن روتور را ایجاد کنیم برای این کار از یک خازن استفاده میشه تا یک اختلاف فاز در تغذیه سیم پیچی‌های الکتروموتور ایجاد بشه

می دانیم  که یک موتور به صورت متداول به دو صورت مثلث یا ستاره بسته مبیشه پس حالا کافی فقط یک خازن به این سیم بندی‌های به طریق شکل زیر اضافه کنیم

شماتیک چگونگی قرار گرفتن خازن در مدار سیم بندی

در راه اندازی موتور سه فاز با برق تک فاز همون طوری که در شکل بالا میبینید خازن نباید به صورت موازی با برق تک فاز قرار بگیره بلکه یک سرش باید به اتصالی که سر تغذیه وصل شده وصل باشه و سر دیگه به نقطه‌ای که تغذیه نمیشه باید متصل باشه، همچنین در صورتی که نیاز هست جهت موتور عوض بشه فقط کافیه سر مشترک خازن با تغذیه را بین فاز یا نول جا به جا کنید به این نکته توجه کنید که جابجای محل فاز‌ها تاثیری در تعویض جهت نخواهد داشت بلکه جابجایی سر تغذیه خازن روی فاز یا نول منجر به تعویض جهت میشه به عبارتی دیگر سر غیر مشترک خازن که فقط به سیم پیچ وصله و به صورت مستقیم تغذیه نمیشه باید ثابت بمونه و همچنان به صورت مستقیم تغذیه نشه.

مشخصات خازن مورد نیاز برای راه اندازی موتور سه فاز با برق تک فاز چیست؟

چون این خازن به صورت دائم در مدار قرار میگیره باید از نوع روغنی باشه و محاسبه ظرفیت اون هم محاسبات پیپیده داره، اما معمولا به صورت تجربی و تقریبی به ازای هر اسب از توان موتور یه چیزی معادل ۵۰ میکرو فاراد به ظرفیت خازن باید اضافه بشه همچنین اگه نیاز هست تا گشتاور بیشتری در راه اندازی وجود داشته باشه میتونیم برای افزایش ظرفیت خازنی در لحظه راه اندازی از یک خازن موقتی استفاده بکنیم تا بعد از را اندازی از مدار خارج بشه

محاسن:

کم هزینه بودن، دسترسی سریع به تجهیزات مورد نیاز

معایب:

کاهش قدرت موتور به ۱/۳ مقدار نامی، کاهش گشتاور راه اندازی موتور
راه اندازی موتور سه فاز با برق تک فاز از طریق اینورتر

از طریق اینورتر‌های تک فاز به سه فاز میتوان برق تک فاز شهری ۲۲۰ ولت را به برق ۳ فاز ۲۲۰ ولت تبدیل کرد و بدین روش موتور‌هایی که ولتاژ سربندی آن‌ها در حالت مثلث ۲۲۰ ولت میباشد (در اکثر الکتروموتور‌های با توان کوچک ولتاژ اتصال مثلث ۲۲۰ ولت است) را با برق تک فاز راه اندازی کرد.

در این روش برق تک فاز به ورودی اینورتر داده میشود و از خروجی اینورتر برق سه فاز به الکتروموتور وصل میشود.

منبع:الکترو بازار