برق غیرمجاز، چالش بزرگ برق تهران

به گزارش "برق نيوز" مدیرکل دفتر نظارت بر توزیع شرکت مادرتخصصی مدیریت تولید، انتقال و توزیع نیروی برق ایران (توانیر) از ظهور پدیده‌ای در چند سال گذشته در حاشیه شهر تهران به نام شبکه غیرمجاز برق خبر داد.

سیداعتضاد مقیمی با اشاره به احداث انشعاب‌ها و شبکه‌های غیرمجاز برق که ازجانب افراد خاطی در امتداد شبکه‌های برق در حاشیه تهران ایجاد شده و افزون‌بر آسیب و صدمه‌های جدی به شبکه و اختلال در توزیع برق، موجب افزایش تلفات شبکه نیز شده است، گفت: متاسفانه این گروه‌های خاطی برای احداث شبکه‌های فشار متوسط و فشار ضعیف غیرمجاز در امتداد شبکه‌های برق در جنوب شهر تهران، تلاش کرده‌اند با نصب پایه و لوازم جانبی شبکه و نصب ترانسفورماتور، این شبکه‌ها را موجه نشان دهند.

وی ادامه داد: شبکه‌های غیرمجاز، مشابه شبکه‌های اصلی برق احداث و در نقطه‌ای به شبکه توزیع برق متصل و موجب اختلال در شبکه، افزایش مصرف و تلفات، کمبود انرژی و بروز آسیب‌های جدی به شبکه شده است.

وی افزود: این تخلف‌ها بیشتر در حاشیه شهر تهران ازجمله حاشیه اتوبان آزادگان و منطقه‌ای موسوم به " مرتضی‌گرد " انجام و ازطریق مراجع قضایی هم پیگیری‌هایی انجام شده است اما به‌دلیل ممانعت مردم منطقه، متاسفانه تاکنون موفق به جمع‌آوری این شبکه‌ها نشده‌ایم.

مدیرکل دفتر نظارت بر توزیع شرکت توانیر افزود: یکی از پیشنهادهای شرکت توانیر این بود که اجازه دهند تا زمان جمع‌آوری شبکه‌های غیرمجاز، بدون اینکه انشعاب واگذار شود، با گرفتن تعهد از استفاده‌کنندگان از این شبکه، هزینه‌های انرژی وصول شود اما با توجیه جلوگیری از افزایش پدیده حاشیه‌نشینی، تاکنون این کار میسر نشده است و از سویی نیز شاهد هستیم با واگذار نشدن انشعاب، نه تنها حاشیه‌نشینی کمتر نشده بلکه افزایش قابل‌توجهی داشته است و براساس بررسی‌های انجام‌شده در چند سال گذشته حدود 4.5 میلیون نفر در حاشیه شهرها سکونت کرده‌اند که این رقم در در یک دوره پنج‌ساله به دو برابر افزایش خواهد یافت.
مقیمی تاکید کرد: با تجهیز شهرهای کوچک و روستاها به امکانات رفاهی و افزایش اشتغال‌زایی، می‌توان از مهاجرت مردم به حاشیه شهرها جلوگیری کرد.

وی سپس تلفات شبکه‌های برق کشور را به‌طور کلی به دو دسته فنی و غیرفنی تقسیم کرد و در ادامه افزود: بخشی از تلفات فنی به مصرف داخلی لوازم و تجهیزات شبکه مربوط می‌شود که با رشد فناوری درصدد هستیم میزان آن را کاهش دهیم اما تلفات غیرفنی که در ارتباط غیرمستقیم با ماست، به نحوه استفاده مصرف‌کننده بدون کسب مجوز از وزارت نیرو مربوط می‌شود که در این‌باره مصرف‌کننده بدون پرداخت هزینه برق مصرفی به استفاده از برق به‌صورت غیرمجاز اقدام می‌کند.

مقیمی در ادامه یادآورشد: یک بخش از تلفات غیرفنی مربوط به انشعاب‌های غیرمجاز آشکار است که برخی از مصرف‌کنندگان حتی با داشتن اشتراک قانونی یا بدون داشتن اشتراک قانونی از آن استفاده می‌کنند و بخش دیگر مربوط به دست‌کاری در لوازم اندازه‌گیری انشعاب قانونی است.

به‌گفته وی، گروه نخست با توجه به ناهنجاری‌هایی که با آن مواجه هستند، به این سمت سوق پیدا کرده‌اند که بدون پرداخت هزینه‌های مربوط از انرژی استفاده کنند و موجب بروز اشکال در شبکه و تامین برق مشترکان و همچنین درگیر کردن اکیپ‌های عملیاتی جهت رفع مشکلات حادث‌شده ناشی از استفاده غیرمجاز فوق می‌شوند ضمن اینکه باوجود طرح موضوع در مراجع ذیربط استانی و قضایی، نحوه برخورد و اثر بخشی آن در بیشتر موارد مناسب ارزیابی نمی‌شود.
وی اظهار داشت: گروه دومی که در این حوزه فعال هستند، بخشی از آنان با دسترسی به شبکه‌های جانبی، نسبت به استفاده از شبکه‌ها به‌صورت غیرمجاز اقدام می‌کنند که افزون‌بر نپرداختن هزینه‌های برق مصرفی با توجه به اتصال غیراستاندارد این انشعاب‌ها به شبکه سراسری، به‌جز خطرهای جانی، آسیب‌های جدی به شبکه‌های برق کشور و افت ولتاژهای شدید را موجب می‌شوند و به‌دلیل اینکه نوع و نحوه تجهیزات استفاده‌شده و اتصال اخذشده صحیح نیست، شاهد بروز نوسان‌هایی در شبکه برق و درنتیجه آسیب رساندن و یا سوختن لوازم برقی خود و دیگر مشترکان هستیم.

مدیرکل دفتر نظارت بر توزیع شرکت توانیر درباره اقدام‌های انجام‌شده از سوی این شرکت برای مقابله با استفاده غیرمجاز از شبکه برق، با اشاره به ایجاد سهولت در دریافت انشعاب مجاز، تغییر ساختار شبکه از شبکه‌های لخت به شبکه‌های خودنگهدار و روکش‌دار کردن شبکه و یا تعمیم شبکه‌های فشار متوسط و حذف شبکه‌های فشار ضعیف در حوزه‌های قابل انجام که موجب حذف تعدادی از انشعاب‌های غیرمجاز شده است، گفت: با تعامل با واحدهای انتظامی و قضایی تمهیدهایی نیز اتخاذ شده است که برخورد جدی با این گروه‌ها صورت پذیرد. ضمن اینکه از مراجع عظام استفتای لازم مبنی‌بر حرام بودن استفاده غیرمجاز از برق به‌عمل آمده و در سراسر کشور ازطریق شرکت‌های توزیع اطلاع‌رسانی لازم انجام شده است.

مقیمی متذکر شد: در حوزه‌های شهری، شهرداری‌ها باتوجه به ماده‌های قانونی 99 و 100 مجاز و مکلف به برخورد و قلع‌وقمع ساخت‌وسازهای غیرمجاز هستند که در این حوزه نیز برخورد و فعالیت‌های جدی‌تری را طلب می‌کند.

وی درباره سرقت تجهیزات شبکه‌های برق کشور، گفت: متاسفانه روزبه‌روز شاهد افزایش سرقت تجهیزات شبکه‌های برق هستیم و این موضوع مشکلات زیادی را برای ما و مردم ایجاد می‌کند و به‌نوعی به‌طور غیرمستقیم در یک بازه زمانی هنگامی که سرقت انجام می‌شود، تا زمانی که شبکه ترمیم شود، به‌دلیل اینکه نمی‌توانیم مردم را بدون برق بگذاریم لذا انشعاب‌های مشترکان قطع برق شده را به خطوط دیگری منتقل می‌کنیم که موجب می‌شود برای مدتی بعضی از خطوط بار زیادی از انرژی را تحمل کنند که به‌طور طبیعی مشترکان گاه با نوسان‌ها و افت ولتاژ برق مواجه خواهند شد که با اصلاح شبکه ازطریق جایگزینی شبکه سرقت‌شده مشکل برطرف می‎شود.

وی تصریح کرد: غالب این سرقت‌ها در شبکه‌های فشار ضعیف و شبکه‌هایی که در آنها از سیم مسی استفاده می‌شود، اتفاق می‌افتد.

وی درباره سرقت از شبکه‌های فشار متوسط، گفت: شکل سرقت انرژی در شبکه‌های فشار متوسط با شیوه‌های خاصی به‌صورت نامشهود و با تغییر و دست‌کاری در لوازم اندازه‌گیری برق صورت می‌گیرد که درنهایت به مصرف بیش از حد و پرداخت نکردن هزینه واقعی ختم خواهد شد.

مقیمی اضافه کرد: این گروه بدون پرداخت هزینه واقعی از انرژی به میزان زیادی استفاده می‌کنند که این مورد متاسفانه هم در سطح ولتاژی فشار ضعیف و هم در سطح ولتاژی فشار متوسط مشهود است و این گروه جزو مشترکان برق مجاز هستند که بدون اینکه مشاهده شوند، به چنین اعمالی اقدام و درصدی از برق شبکه را به‌صورت پنهانی سرقت می‌کنند که درصورت مشاهده، برای مجازات آنان نسبت به دریافت جریمه و برخوردهای قانونی لازم اقدام می‌شود و به‌عنوان مثال برخی از این خاطیان، شرکت‌های تولیدی و صنعتی هستند که آنها افزون‌بر جریمه‌های نقدی، به مقام‌ها و مراجع قضایی نیز معرفی می‌شوند تا طبق قانون با آنان برخورد شود.