استفاده از تکنیک ایجاد نگرش در منطقی سازی مصرف انرژی+دانلود مقاله

به گزارش برق نیوز: نگرش را به سه سطح شناختی، عاطفی و رفتاری تقسیم می‎کنند؛ و در برنامه‌های آگاهسازی سعی بر آن است که با روش‌های بازاریابی اجتماعی و تکنولوژی آموزش نگرش شناختی را تبدیل به نگرش رفتاری نمایند، لیکن این فرآیند تبدیل شناخت و آگاهی به رفتار قابل مشاهده، بایستی تابع یک روش علمی باشد، تا بتوانیم ارزیابی فعالیت‎های آگاهسازی را به طور کمی و دقیق برآورد نمائیم.

در این مقاله فرآیند آگاهسازی از زمان شروع، یعنی ایجاد نگرش شناختی تا، بررسی و ارزیابی نگرش رفتاری، بوجود آمده مورد بررسی قرار گرفته است و در هر مرحله داده‎ها و اطلاعات مورد نیاز برای برنامه‎ریزی فعالیت‎های آگاهسازی در خصوص منطقی ساختن الگوی مصرف انرژی ارائه گردیده است.

مقدمه
بسیاری از تغییرات محیط مانند ایجاد الگوی رفتاری،    مصرف منطقی انرژی را می‌توان به نحو آشکار به رفتار انسانی، نسبت داد؛ و نقش عوامل انسانی به عنوان، عامل اجرای برنامه‌های منطقی سازی مصرف انرژی و حفاظت از محیط زیست روشن نمود. هر چند اقدامات پر معنای اقتصادی و قابل اجرای تکنولوژیک برای کاهش روند انرژی وجود دارد و به اجرا در می‎آید، اما تعداد اقدامات معطوف به قوانین کارآیی انرژی که واقعاً اجرا شود و پایدار بماند به ندرت دیده می‎شود.

 

کی فر و موریل اعتقاد دارند که شیوه‎های اقتصادی و تکنولوژی و همچنین برنامه‌های آگاهسازی برای راه اندازی برنامه‎های کارآیی انرژی در صنایع کافی نیستند. اعتقاد بر این است که بدون درک عوامل فرهنگی مانند: شناخت ارزش‌ها – نگرش‌ها، انگیزه‌ها و اعتقادات شیوه ‎های معمول برنامه‎های صرفه‎جوئی انرژی ناکافی خواهد بود. درک جنبه‌های  فرهنگی و اجتماعی می‎تواند به عنوان پایه‎ای برای استفاده هدف‎مندتر در خصوص اجرای سیاست مدیریت، در بخش مختلف صنعت و خانگی و تجاری بوده و مورد بهره برداری قرار گیرد. همچنین درک عوامل فرهنگی و اجتماعی حاکم بر هر جامعه (نگرشها، ارزش‌ها و ...) ما را کمک خواهد نمود تا روند منطقی ساختن  مصرف انرژی را بطور مؤثر و پایدار دنبال نمائیم.

از نظر پیشینه تاریخی عمده  فعالیت‌های انجام شده توسط روان شناسان و جامعه شناسان  در خصوص تشویق نگرش‌ها در مورد رفتار‌های مربوط به حفاظت از محیط زیست بوده است. تحقیقات عمدتاً در حول محور نگرش مردم نسبت به محیط زیست توسط پژوهشگران مثل مالونی – وارد – براخت (۱۹۷۵) نورناتزسکی (۱۹۷۷) ویگل (۱۹۷۸) و لیپسی (۱۹۸۰) مورد بررسی و اندازه‎گیری قرار گرفته است که نتایج تحقیق در مجموع اشاره بر این دارد که ارتباط مثبتی بین نگرش‌های محیط زیست و رفتار حمایت از محیط وجود دارد همینطور بین مسأله شخصیت و همبسته‎های جمعیتی و توجه به محیط همبستگی نسبتاً بالای را (ویگل ۱۹۷۷) و بوردن و فرانیس ۱۹۷۸) متذکر شده‎اند.

البته باید توجه داشت که وظیفه اصلی حفاظت از محیط زیست با مسئولین دولتی می‌باشد (بوردن ۱۹۷۷) لیکن وظیفه شهروند نیز مدنظر می‎باشد. همینطور کون و هایز (۱۹۸۰) گلر – وینت واروت (۱۹۸۲) مطالعاتی را در زمینه روانشناسی رفتاری با تأکید بر سنت اسکینری ”تغییر رفتار Behavior Modification" داشته‎اند که بیشتر به یک سری مطالعات موفق در باب ”کاهش آلودگی" و تشویق برای بازیافت مواد منجر شده است.

پایه ‎های نظری و تعاریف
مقاله حاضر بحثی است پیرامون الگو‌های ایجاد یا تغییر نگرش، نسبت به یک  پدیده، که معلول رفتار انسان‌ها می‎باشد. رفتار اجتماعی افراد انعکاسی از نگرش‎های آن‌ها به افراد، اشیاء و رویداد‌ها است. موضوع نگرش از مباحث علم روان شناسی اجتماعی است. زیرا رفتار اجتماعی افراد انعکاسی از نگرش‌های آن‌ها به افراد، اشیا‍ء و رویداد‌ها است.

مفهوم نگرش در نظریه‎های یادگیری، ”آمادگی عقلی و عصبی را می‎داند که از طریق تجربه، سازمان می‎یابد و روی پاسخ فرد به تمام اشیاء یا موقعیت‎های مربوط به نگرش، نفوذ مستقیم و پویا دارد (Gordon Allport (۱۹۳۵)). در این تعریف، تأثیر تجارب گذشته بر سازمان دادن نگرش‎ها و همچنین نشان دادن واکنش به یک موقعیت، مورد توجه قرار گرفته است.

 

اما مفهوم نگرش در دیدگاه شناختی را این گونه تعریف کرده‎اند ”نگرش عبارت است از سازمان پایدار فرآیند‌های انگیزشی، هیجانی، ادراکی در ارتباط با برخی از جنبه‎های دنیای فرد (Kerech and crutcfield) " – در این تعریف، به خاستگاه نگرش، اشاره‌ای نشده و در عوض تجربه ذهنی زمان حال، مورد تأکید قرار گرفته است.

امروزه در تعریف نگرش، ترکیبی از عناصر موجود در این دو دیدگاه مورد توجه قرار گرفته و چنین گفته می‎شود:

نگرشی که از طریق آموزش‎های اجتماعی تحقق می‎یابد، ترکیب از باورها، گرایش‎ها یا احساسات مساعد و نامساعدی است که به آمادگی و تمایل فرد برای نشان دادن واکنشی به شیوه‎ای نسبتاً ثابت به اشیاء  اشخاص و رویداد‌های خاص اطلاق می‎شود.

نظام سه بخشی نگرش
 اجزاء یا مؤلفه‌های نگرش عبارتند از:
۱-    مؤلفه شناختی نگرشی: شامل افکار، حقایق، دانش‎ها و اعتقاداتی است که شخصی در مورد موضوع نگرش دارد و با ارزیابی خوب و بد همراه است.
۲-    مؤلفه عاطفی نگرش: شامل احساسات و شورها، به ویژه ارزش گذاری مثبت یا منفی فرد نسبت به موضوع نگرش است و معمولاً به صورت خوش آیند و ناخوش آیند ظاهر می‌شود
۳-    مؤلفه رفتاری نگرش: شامل آمادگی فرد برای پاسخ دادن و تمایل او به عمل کردن به روش و شیوه خاص نسبت به موضوع نگرش است، یعنی اگر فرد، نسبت به موضوع، دارای نگرش مثبت باشد ممکن است خود را برای همکاری آماده کند، ولی اگر نسبت به آن موضوع، نگرش منفی داشته باشد، ممکن است آماده کارشکنی شود.

برای دانلود فایل کامل لینک زیر را کلیک نمایید

توجه: برق نیوز اقدام انتشار مقالات علمی برق نموده است. ممکن است آمار‌ها و مطالب ارائه شده قدیمی باشد.

نویسنده:اکبر صفری، کوروش منتصر