کاهش ٢٠ درصدی سهم سوخت های مایع در تولید برق تا 2040

بنابر اعلام آژانس بین المللی انرژی که در گزارشی به مقایسه سهم هر یک از منابع انرژی در تأمین انرژی الکتریکی دنیا در سال ٢٠١٠ و ٢٠٤٠ پرداخته است، سهم زغال سنگ در تامین انرژی الکتریکی دنیا در سال ٢٠٤٠ رو به کاهش بوده و از ٤٠ درصد به ٣٥ درصد می رسد؛ این در حالی است که سهم گاز طبیعی در این بازه زمانی از ٢٢ درصد به ٢٤ درصد ارتقا می یابد.

همچنین سهم انرژی هسته ای و برق آبی و تجدیدپذیر به ترتیب از ١٢ درصد و ٢١ درصد به ١٤ درصد و ٢٥ درصد می رسد که با رشد قابل ملاحظه ای توام هستند؛ در مورد سوخت های مایع روند کاهشی از ٥ درصد به ٢ درصد به معنی عزم جهانی برای کنترل عدم مصرف سوخت های مایع در نیروگاه ها برای تولید برق است که در سال های اخیر با اعمال تحریم علیه کشور ما روند مصرف سوخت های مایع رو به رشد بوده است.

بنابراین در سال ٢٠٤٠، مقدار مصرف زغال سنگ ١,٧ و گاز طبیعی ٢ برابر مقدار فعلی و مقدار تولید برق از منابع برق آبی و تجدیدپذیر و هسته ای به ترتیب به ٢.٣ و ٢ برابر می شود این در حالی است که مقدار مصرف سوخت های مایع برای تولید برق حدود ٢٠ درصد کاهش می یابد.

رشد مصرف میانگین سالانه تا ٢٠٤٠ برای هر یک از منابع تامین انرژی الکتریکی به جز سوخت های مایع که با شیب ١ درصد رو به کاهش است، در باره گازطبیعی و انرژی هسته ای هر یک با شیب افزایشی معادل ٢,٥ درصد، زغال سنگ ١.٨ درصد، برق آبی و تجدیدپذیر معادل ٢.٨ درصد است که بیشترین سرعت رشد مربوط به انرژیهای تجدیدپذیر است.

لازم به توضیح است که در میان انواع انرژی تجدیدپذیر، انرژی خورشیدی، باد و ژئوترمال به ترتیب ٩,١ درصد، ٥.٨ درصد و ٤.١ درصد بیشترین سهم و سایر منابع انرژی تجدیدپذیر و انرژی برق آبی به ترتیب با مقادیر ٣.٢ درصد و ٢ درصد کمترین میزان را در سرعت رشد انرژی های تجدیدپذیر برای تولید برق را به خود اختصاص می دهند.

براساس این گزارش، ظرفیت انرژی برق آبی به ١,٨ برابر مقدار فعلی می رسد و ظرفیت های انرژی باد ٥.٣ برابر، ژئوترمال ٣.٣ برابر، خورشیدی ١٣ برابر و سایر انرژی های تجدیدپذیر ٢.٥ برابر نسبت به سال ٢٠١٠ می شود.

به این ترتیب در ایران به عنوان نخستین دارنده ذخایر گاز طبیعی جهان و دهمین دارنده ذخایر زغال سنگ در دنیا، علاوه بر ایجاد زمینه مصرف داخلی زغال سنگ برای تولید برق، با تمرکز بر افزایش تولید گاز طبیعی و زغال سنگ و بازاریابی و فروش آن به بازارهای بین المللی سهم فزاینده رشد ٢٠٠ درصدی این حامل ها برای تولید برق در ٢٥ سال آینده دنیا را پوشش دهیم تا منافع ارزی آن حاصل کشور شود.

همچنین راهکار دوم برای افزایش قدرت صادرات گاز طبیعی، استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر (به ویژه خورشید و باد) و انرژی هسته ای برای تولید برق در داخل کشور و صادرات گاز طبیعی مصرف نشده به بازارهای بین المللی است.

توسعه نیروگاه های هسته ای و کاهش سهم مصرف سوختهای مایع به ٢ درصد به منظور تولید برق در نیروگاههای کشور نیز جزو اولویت های اجتناب ناپذیر است.

در مورد سوخت های مایع که استفاده غیرنیروگاهی خواهند داشت، برنامه بلند مدت ٢٥ سال آینده نیز تولید ارزش افزوده با تبدیل پالایشگاهی نفت خام به فرآورده های نفتی در کنار صادرات نفت خام و ارتقای سهم فروش به ٣٠ درصد بیشتر از مقادیر فروش پیش از سال های تحریم است.

** علیرضا مرادی کارشناس بهینه سازی انرژی در بخش ساختمان شرکت بهینه سازی مصرف سوخت