برای جلوگیری از وصل بدون هماهنگی جریان برق در تاسیسات، روشی تحت عنوان قفل و نشانه گذاری (Lockout Tagout) تعریف شده است. در این روش روی تجهیزات قطع کننده ی جریان که به صورت عمده کلیدها و بریکرها هستند، از قفل های ایمنی و برچسب های هشدار دهنده استفاده می شود.
سرویس آموزش و آزمون برق نیوز :
Lockout / Tagout چیست؟
بخش عمده‌ای از مخاطرات و حوادث صنعتی به جهت راه اندازی تصادفی و پیش بینی نشده تجهیزات و یا به واسطه آزاد شدن بدون کنترل منابع انرژی مانند جریان برق و یا سوخت صورت می‌گیرد. بسیاری از این پیش آمد‌ها را می‌توان با استفاده مناسب از دستورالعمل‌های استاندارد و تجهیزات Lockout / Tagout مهار نمود. دسترسی افراد غیرمجاز به بخش‌های کنترلی تجهیزات نظیر شیر‌های کنترل، مدار‌های الکتریکی و الکترونیکی نیز باعث بروز خسارات مالی و جانی گسترده‌ای می‌گردد.
استانداردهای Lockout / Tagout در سیستم‌های مدیریت (ISO ۱۴۰۰۱ / OSHA / OHSAS ۱۸۰۰۱)، ۲۹CFR و ۱۹۱۰.۱۴۷ و ۱۹۱۰.۲۶۹ به منظور جلوگیری از مرگ و میر، مجروحیت‌های جدی برای پرسنل نگهداری و تعمیرات و از طریق کنترل در جهت ممانعت از استفاده تصادفی و یا بدون مجوز از انرژی تنظیم شده اند. به منظور اجرای ایمن عملیات نگهداری و تعمیرات بر روی تجهیزات صنعتی، می‌بایست از اهمیت کنترل و ایزوله نمودن انرژی و استاندارد Lockout / Tagout در OSHA آگاهی کامل داشته باشید.
Lockout/Tagout روشی برای جلوگیری از راه اندازی و حرکت ناخواسته و به خطر افتادن جان کارگران می‌باشد. در طی این روش تجهیز با استفاده از یک سوئیچ قطع کننده، قطع کننده مدار، شیر یا سایر مکانیزم‌های کنترل یا ایزوله سازی انرژی در وضعیت خاموش یا ایمن قرار می‌گیرد (منظور از ایزوله سازی انرژی حصول اطمینان از عدم اتصال منبع انرژی محرک به تجهیزمی باشد). برای قرار دادن یک دستگاه در وضعیت ایمن غالباٌ آن را در حالت ایزوله بودن انرژی (بسته) قرار می‌دهند.
این همان وضعیتی است که محصولات Lockout/Tagout در آن نقشی اساسی دارند. یک قفل بر روی تجهیز به گونه‌ای وصل میشود که امکان دریافت انرژی و به راه افتادن را از آن سلب نماید.
به همین جهت هر یک از این دستگاه‌ها می‌بایست:» دارای دوام بوده و از پوشش مقاومی برخوردار باشند» از سوی فردی که آن را به کار می‌برد قابل شناسائی باشد» بسیاری از شرکت‌ها برای هر یک از کارکنان مجوزهائی را صادر می‌کنند تا بر اساس آن بتوانند Lockout/Tagout را در حوزه‌های کاری مربوط به خود با نام شخصی خود استفاده کنند
چه زمان می‌بایست از Lockout/Tagout استفاده نمود؟
Lockout/Tagout زمانی مورد نیاز است که اجرای نگهداری و تعمیرات در مجاورت ماشین آلاتی است که می‌تواند به واسطه یکی از موارد ذیل باعث ایجاد جراحت گردد:» به راه افتادن غیرمنتظره تجهیز» آزاد شدن انرژی ذخیره شده
در دو وضعیت نیاز به استفاده از Lockout/Tagout از ضرورت بیشتری برخوردار می‌باشد.» زمانی که می‌خواهید یک محافظ یا یک تجهیز ایمنی دیگر را برداشته و یا از آن عبور نمائید
زمانی که می‌بایست بخشی از بدن خود را در موقعیتی قرار دهید که می‌تواند با وسیله در حال کار درگیر شود
بخشی از فعالیت هائی که Lockout/Tagout می‌بایست در آن استفاده شود عبارتند از:
تعمیر مدار‌های الکتریکی
نظافت یا روغن کاری تجهیزات با بخش‌های متحرک
نظافت در دستگاه‌های فشرده
در استاندارد OSHA هر یک از نیرو‌های کاری می‌توانند از تجهیز Lockout/Tagout استفاده نمایند. این مسئولیت به عهده شما است تا از سیستمی که برای محیط کاری شما انتخاب گردیده متابعت نمائید. سیستم‌های Lockout/Tagout به تنهائی قادر به ممانعت از به راه افتادن تجهیز نمی‌باشند؛ لذا آن‌ها را زمانی به تجهیزات متصل کنید که منابع انرژی را از تجهیزات جدا نموده باشید.
به کارگیری Lockout/Tagout
قطع انرژی و استفاده از Lockout/Tagout می‌بایست فقط توسط افراد آموزش دیده که مجوز انجام فعالیت‌های نگهداری و تعمیرات را داشته باشند صورت پذیرد. پیش از استفاده از Lockout/Tagout می‌بایست اطلاع رسانی برای تمامی پرسنل مرتبط با آن حوزه کاری انجام گیرد. مطابق استاندارد OSHA کنترل انرژی‌های خطرناک می‌بایست بر اساس روش اجرائی در شش قدم انجام گیرد.
مقدمات برای توقف تجهیز
پیش از آنکه یک تجهیز را بر اساس استاندارد Lockout/Tagout متوقف نمائید، توجه به موارد ذیل ضروری است» نوع و میزان انرژی که تجهیز را قدرت می‌دهد
خطرات مربوط به انرژی
طریقه کنترل انرژی
توقف تجهیز
تجهیز را از طریق سیستم‌های کنترل عملیات متوقف کنید.
روش اجرائی به کارگرفته شده برای تجهیز را پیگیری نمائید تا در طی عملیات متوقف سازی افراد دیگری در معرض خطر قرار نگیرند.
جداسازی تجهیز از منبع انرژی
تمامی وسایل جداسازنده تجهیز از انرژی را متصل نمائید به گونه‌ای که تجهیز به طور کامل از منابع انرژی جدا گردد.
از جدا شدن تجهیز از تمامی منابع انرژی حتی انرژِی ثانویه اطمینان حاصل نمائید.
هرگز سوئیچ الکتریکی را در حالی که درزیر بار می‌باشد جدا نکنید.
هرگز برای قطع جریان انرژی یا نیرو از برداشتن فیوز استفاده نکنید.
به کارگیری تجهیزات Lockout/Tagout
تمامی وسایل قطع کننده جریان انرژی می‌بایست بر اساس روش اجرائی به تجهیز قفل یا متصل شوند.
تنها از وسایل استاندارد تامین شده توسط کارکنان می‌بایست برای اجرای Lockout/Tagout استفاده شود، در ضمن نمی‌بایست از این تجهیزات برای سایر اهداف استفاده نمود.
در صورتی که نمی‌توانید منبع انرژی مربوط به تجهیز خود را مستقیماً قفل کنید از سیستم Lockout استفاده کنید.
زمانی که از Lockout استفاده میشود، هر کدام از کارکنان می‌توانند یک دستگاه قطع کننده جریان انرژی را با استفاده از یک قفل چند کاره قطع نمایند.
برای کار‌های بزرگ می‌توان از یک جعبه Lockout برای حفظ کنترل تعداد بسیاری از کلیدها و قفل‌ها استفاده نمود
اگر به جای استفاده از قفل‌ها از برچسب Tagout استفاده می‌کنید آن‌ها را در جهتی که قفل باز یا بسته میشود به طور صحیح متصل نمائید.
اطلاعات را برروی برچسب‌ها کامل و صحیح درج نمائید.
کنترل انرژی ذخیره شده
هر یک از قدم‌های ذیل را به منظور ممانعت از ورود انرژی به دستگاهی که از منبع انرژی جدا شده است به کار بگیرید.
برای اطمینان از اینکه تمامی قسمت‌های سیستم از حرکت باز ایستاده اند آن را بازرسی نمائید.
سیم‌های اتصال به زمین را وصل کنید.
فشار انرژی باقی مانده در تجهیز را تخلیه کنید.
کشش باقی مانده در فنر‌ها را آزاد نموده و یا حرکت قسمت هائی را که با فنر‌ها به حرکت در می‌آیند را مهار کنید.
قطعاتی را که به واسطه نیروی جاذبه زمین امکان سقوط آن‌ها وجود دارد را مهار نموده و یا در جای خود محکم کنید.
قطعاتی را که در سیستم‌های هیدرولیک یا پنوماتیک با تخلیه فشار ممکن است به حرکت درآیند را مهار کنید.
خطوط را باز نموده و شیر‌های تخلیه را در حالت باز قرار دهید.
لوله‌ها و اتصالات مستقر در خطوط را تخلیه نموده و به منظور جلوگیری از جریان مواد خطرناک شیر‌ها را بسته نگهدارید.
اگر یک خط انتقال در جائی که شیر وجود ندارد می‌بایست مهار شود، از یک فلنج Blank استفاده نمائید.
خطوط انتقال و تانک‌های رآکتور را تخلیه کنید.
گرما یا سرمای اضافی را پراکنده نموده و یا از لباس‌های ایمنی استفاده کنید.
اگر انرژی ذخیره شده امکان جمع شدن مجدد را دارد، کنترل کنید تا میزان انرژی جمع شده پائین‌تر از سطح خطرناک باشد.
تائید ایزوله شدن تجهیز
هر یک از قدم‌های ذیل را در صورتی که با تجهیزات مستقر در واحد شما هماهنگ بوده و برای کنترل انرژی مناسب می‌باشد را استفاده نمائید:
اطمینان حاصل کنید که تمامی مناطق خطرناک از حضور نیروی انسانی تخلیه شده باشد.
پیگیری نمائید که امکان قرار گرفتن سوئیچ قطع اصلی یا قطع کننده مدار در وضعیت روشن وجود نداشته باشد.
از یک دستگاه ولت متر یا سایر تجهیزات برای کنترل سوئیچ استفاده نمائید.
تمامی کلید‌های استارت دستگاه و سایر کلید‌های فعال کننده را به منظور اطمینان از ایزوله بودن تجهیز امتحان کنید.
زمانی که تمامی آزمایش‌ها به اتمام رسید تمامی ماشین‌ها را متوقف نمائید.
اخطار
مقدمات برای توقف تجهیز
پیش از آنکه یک تجهیز را بر اساس استاندارد Lockout/Tagout متوقف نمائید، توجه به موارد ذیل ضروری است» نوع و میزان انرژی که تجهیز را قدرت می‌دهد
خطرات مربوط به انرژی
طریقه کنترل انرژی
توقف تجهیز
تجهیز را از طریق سیستم‌های کنترل عملیات متوقف کنید.
روش اجرائی به کارگرفته شده برای تجهیز را پیگیری نمائید تا در طی عملیات متوقف سازی افراد دیگری در معرض خطر قرار نگیرند.
جداسازی تجهیز از منبع انرژی
تمامی وسایل جداسازنده تجهیز از انرژی را متصل نمائید به گونه‌ای که تجهیز به طور کامل از منابع انرژی جدا گردد.
از جدا شدن تجهیز از تمامی منابع انرژی حتی انرژِی ثانویه اطمینان حاصل نمائید.
هرگز سوئیچ الکتریکی را در حالی که درزیر بار می‌باشد جدا نکنید.
هرگز برای قطع جریان انرژی یا نیرو از برداشتن فیوز استفاده نکنید.
به کارگیری تجهیزات Lockout/Tagout
تمامی وسایل قطع کننده جریان انرژی می‌بایست بر اساس روش اجرائی به تجهیز قفل یا متصل شوند.
تنها از وسایل استاندارد تامین شده توسط کارکنان می‌بایست برای اجرای Lockout/Tagout استفاده شود، در ضمن نمی‌بایست از این تجهیزات برای سایر اهداف استفاده نمود.
در صورتی که نمی‌توانید منبع انرژی مربوط به تجهیز خود را مستقیماً قفل کنید از سیستم Lockout استفاده کنید.
زمانی که از Lockout استفاده میشود، هر کدام از کارکنان می‌توانند یک دستگاه قطع کننده جریان انرژی را با استفاده از یک قفل چند کاره قطع نمایند.
برای کار‌های بزرگ می‌توان از یک جعبه Lockout برای حفظ کنترل تعداد بسیاری از کلیدها و قفل‌ها استفاده نمود
اگر به جای استفاده از قفل‌ها از برچسب Tagout استفاده می‌کنید آن‌ها را در جهتی که قفل باز یا بسته میشود به طور صحیح متصل نمائید.
اطلاعات را برروی برچسب‌ها کامل و صحیح درج نمائید.
کنترل انرژی ذخیره شده
هر یک از قدم‌های ذیل را به منظور ممانعت از ورود انرژی به دستگاهی که از منبع انرژی جدا شده است به کار بگیرید.
برای اطمینان از اینکه تمامی قسمت‌های سیستم از حرکت باز ایستاده اند آن را بازرسی نمائید.
سیم‌های اتصال به زمین را وصل کنید.
فشار انرژی باقی مانده در تجهیز را تخلیه کنید.
کشش باقی مانده در فنر‌ها را آزاد نموده و یا حرکت قسمت هائی را که با فنر‌ها به حرکت در می‌آیند را مهار کنید.
قطعاتی را که به واسطه نیروی جاذبه زمین امکان سقوط آن‌ها وجود دارد را مهار نموده و یا در جای خود محکم کنید.
قطعاتی را که در سیستم‌های هیدرولیک یا پنوماتیک با تخلیه فشار ممکن است به حرکت درآیند را مهار کنید.
خطوط را باز نموده و شیر‌های تخلیه را در حالت باز قرار دهید.
لوله‌ها و اتصالات مستقر در خطوط را تخلیه نموده و به منظور جلوگیری از جریان مواد خطرناک شیر‌ها را بسته نگهدارید.
اگر یک خط انتقال در جائی که شیر وجود ندارد می‌بایست مهار شود، از یک فلنج Blank استفاده نمائید.
خطوط انتقال و تانک‌های رآکتور را تخلیه کنید.
گرما یا سرمای اضافی را پراکنده نموده و یا از لباس‌های ایمنی استفاده کنید.
اگر انرژی ذخیره شده امکان جمع شدن مجدد را دارد، کنترل کنید تا میزان انرژی جمع شده پائین‌تر از سطح خطرناک باشد.
تائید ایزوله شدن تجهیز
هر یک از قدم‌های ذیل را در صورتی که با تجهیزات مستقر در واحد شما هماهنگ بوده و برای کنترل انرژی مناسب می‌باشد را استفاده نمائید:
اطمینان حاصل کنید که تمامی مناطق خطرناک از حضور نیروی انسانی تخلیه شده باشد.
پیگیری نمائید که امکان قرار گرفتن سوئیچ قطع اصلی یا قطع کننده مدار در وضعیت روشن وجود نداشته باشد.
از یک دستگاه ولت متر یا سایر تجهیزات برای کنترل سوئیچ استفاده نمائید.
تمامی کلید‌های استارت دستگاه و سایر کلید‌های فعال کننده را به منظور اطمینان از ایزوله بودن تجهیز امتحان کنید.
زمانی که تمامی آزمایش‌ها به اتمام رسید تمامی ماشین‌ها را متوقف نمائید.
اخطار
روش‌های اجرائی فوق به تنهائی قادر به ارائه ابزارهائی که شما برای کار بر روی ماشین آلات خطرناک و منابع انرژی دارید نمی‌باشند. بلکه تمامی کارکنان می‌بایست به یک دستورالعمل اجرائی دسترسی داشته و آموزش‌های مورد نیاز به منظور استفاده از دستگاه‌های Lockout/Tagout را دیده باشند. این به عهده شما است تا زندگی و سلامتی خود و تمامی کارکنان را با پیروی از این قوانین محافطت نمائید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «برق نیوز» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.