چالش های سرمایه گذاری خصوصی در بخش تولید برق/ برگزاری سمینار مدیران نیروگاه های کشور

سرویس صنعت برق نیوز:گردهمایی مدیران نیروگاه های کشور برای هشتمین سال متوالی به همت گروه ماه تاب صنعت در نیروگاه رودشور برگزار شد.این سمینار بصورت سالانه در نیروگاه رودشور برگزار می‌شود و شرکت کنندگان آن، مدیران نیروگاه‌ها و شرکتهای مرتبط با تولید برق می‌باشند.

امسال این سمینار در تاریخ 19/2/97 برگزار شد. در ابتدای مراسم آقای دکتر فخریه کاشان در خصوص مدیریت تأمین منابع در پروژه‌های بزرگ سخنرانی نمود و در ادامه ، آقای مهندس ملاکی درباره «چالش های سرمایه گذار خصوصی» به سخنرانی پرداخت که در ادامه مشروح سخنرانی وی در این زمینه را می خوانید:

مهندس محمد ملاکی در هشتمین همایش مدیران عامل و مدیران نیروگاه‌های کشور با اشاره به قدمت دستگاه‌های که در حوزه ارائه خدمات فعال بوده اند گفت: از قدیم این گونه بوده است که دستگاه‌های ارائه دهنده‌ی خدمت باید به گونه‌ای عمل می‌کردند که علاوه بر ارائه محصول، ایمنی و کیفیت متناسب با آن نیز رعایت می‌شد و مصالح عمومی به طور کامل در نظر گرفته می‌شد. با فراگیر شدن این خدمات بود که دولت به تنهایی در زمینه رضایت و ایمنی خدمات پاسخ گوی عموم نبود، لذا صحبت از واگذاری این قبیل وظایف به بخش خصوصی به میان آمد.
معاون سابق وزیر نیرو افزود: در تمام کشور‌های دنیا متناسب با اوضاع خود برای ورود بخش خصوصی و به دست گرفتن مسئولیت، سند جامع‌ای برای هر کدام از بخش‌ها تدوین شد این در حالی است که در کشور ما نه تنها زیر ساخت‌های لازم برای ورود بخش خصوصی در نظر گرفته نشد، بلکه در این زمینه تنها به اصل ۴۴ قانون اساسی توجه می‌شود و هیچ گونه سند جدی در این زمینه وجود ندارد.
مدیرعامل سابق توانیر با اشاره به خلاء سند جامع در بخش برق تصریح کرد: در بخش برق نیز با تاخیر زمانی ۱۵ ساله با دیگر کشور‌های دنیا این نیاز احساس شد که باید از بخش خصوصی برای اداره برق کشور کمک گرفته شود. این در حالی است که در این بخش نیز ما با نبود قانون جامع و مانع مواجه هستیم.
وی در ادامه در خصوص تهیه چهارچوب متناسب برای این حوزه گفت: قبل از تهیه سند باید به سوال‌های نظیر ساختار بازار باید چگونه باشد؟ چه محصولاتی باید در این بازار خریدو فروش شود؟ مالکیت تاسیسات در اختیار چه کسانی می‌باشد؟ چه دارایی‌هایی در اختیار است؟ و... شفاف سازی صورت بگیرد.
معاون سابق وزیر نفت در خصوص نظام قیمت گذاری برای این بخش گفت: در درجه اول نظام قیمت گذاری باید عادلانه باشد، به نحوی که مصرف کنندگان را به سمت مصرف بهینه هدایت کند و افرادی را که سبب وارد آمدن خسارت به شبکه برق هستند جریمه کند. این جرایم هم باید شفاف باشد و مبالغ این جرایم نیز به صورت دقیق بیان شود حال ما شاهد این هستیم که هیچ گونه تمهید کارشناسانه‌ای در این خصوص در نظر گرفته نشده است.
عضو هیئت مدیره بورس انرژی ایران با تاکید بر ضرورت تشکیل نهادی مستقل که بتواند وظایف محول شده را کنترل کند گفت: نهاد رگولاتوری به عنوان نهاد حافظ تعادل در این زمینه بسیار می‌تواند کارساز باشد. مراقبت و محافظت از مصرف کنندگان، تامین سود مناسب برای سرمایه گذاران، وصول اطمینان وام دهندگان از باز پرداخت سرمایه‌های، ایجاد شرایط یکسان برای رقابت و... از دیگر وظایف این نهاد است.
وی بیان داشت: یک مشکل دیگری که در ایران داریم تقبیح ثروت است. اگر کسی امکانات ودارایی قابل توجه داشته باشد بطور عمومی در نگاه جامعه نمره منفی دارد و یا نگاه بدی به آن وجود دارد. البته برخی مواقع بخش خصوصی هم به ایجاد این نگاه کمک کرده است.
معاون سابق وزیر نیرو گفت: در بخش برق قانون درست و حسابی نداریم. موقعی که من خدمت همکاران مسئول بخش برق بودیم مشاوری گرفتیم و مطالعاتی را انجام داد برای خصوصی سازی صنعت برق، ولی تبدیل به قانون نشد. ما حتی در سندیکا هم بعدا پیشنهاد دادیم که حاضریم ما هم هزینه بدهیم و بخشی از هزینه را هم وزارت نیرو بدهد و مشاوری بگیریم که برای خصوصی سازی صنعت برق، قانونی بنویسد، ولی استقبال نشد و گفتند خودمان می‌نویسیم.
وی توضیح داد: نبود قانون عامل ایجاد مشکلات زیادی شد. قوانین ما بعضا یک ساله است و چطور انتظار داریم که یک نیروگاه که چند سال ساختش طول می‌کشد و باید ده‌ها سال پابرجا باشد سرمایه گذار بیایید و به این قوانین اعتماد کند. با احتساب ارگان‌هایی نظیر مپنا، بنیاد مستضعفان، بنیاد شهید، وزارت دفاع، سپاه پاسداران و... که نیروگاه دارند ۵۰ درصد نیروگاه‌های ایران به بخش خصوصی واگذار شده است. در حالیکه ۵۰ درصد دیگر بخش تولید و ۱۰۰ درصد بخش توزیع در دست دولت است و ما بعنوان بخش خصوصی باید با مجموعه‌ای که سه برابر ماست مقابله کنیم و طبیعی است که چیزی گیرمان نمی‌آید و ضعیف خواهیم شد.
معاون سابق وزیر نفت ادامه داد: در کجای دنیا دیده اید که از ۸۹-۹۰ تا امروز قیمت سوخت یک روز بشود ۷۰ تومان، یک روز بشود ۲۵۰۰ تومان و یک روز دیگر بشود صفر!. بعد همه استدلال این است که نیروگاه با راندمان بالا احداث شود. یعنی در طی ۷ سال چندین قیمت سوخت داشته ایم. الان هم قیمت سوخت ۵ تومان است و قراره به ۳۰ تومان افزایش پیدا کند.
وی توضیح داد: یا می‌بینید یک دفعه با امضای مدیرعامل توانیر قرارداد دوجانبه لغو می‌شود. یک کسی رفته چندین ماه روی مفاد قرارداد کار کرده و قرار بوده ۷-۸ سال با این شرایط ادامه بدهند و بعد یکدفعه با یک بخشنامه لغو شود.
محمد ملاکی گفت: در ایران، از آغاز خصوصی سازی، اجماعی در بین مدیران در این خصوص وجود نداشته است و این امر سبب شده است علی رغم تلاش ها، قانون درست و حسابی در این خصوص تدیون نشده است. آقای دکتر قاضی زاده همان اوایل مسئول تدوین قرارداد بازار برق شد. از ابتدا ایشان سعی می‌کرد که خودش را صرفا کارمند وزارت نیرو نبیند و از نگاه بخش خصوصی هم به این قرارداد نگاه کند. بعد که جلو رفتیم معاون وقت وزیر شد رئیس هیئت تنظیم، ولی قرار بود شخص ایشان باشد نه سمت معاونت برق وزیر. بعد سمت معاونت برق وزیر را رئیس هیات تنظیم کردند. جدیدا هم که صددرصد رنگ و بوی دولتی وزارت نیرویی داره و همه افرادی که هستند یا دولتی هستند و کسانی هم که خارج از مسئولین وزارت نیرو هیات تنطیم بازار برق هستند یک جور دیگری کارمند وزارت نیرو هستند و بخش خصوصی کمترین نقش را دارد.
ملاکی گفت: مشکل دیگری که در صنعت برق از آن رنج می‌بریم نبود مرجع پاسخگوست. قبلا هیات‌هایی برای رسیدگی به بازرسی‌ها در نظر گرفته شده بود که بعدا هم کمرنگ شدند. کلا در صنعت برق مرجعی برای پاسخگویی و رسیدگی به مشکلات مردم و مشترکین نیست. فرض کنید یکی از برق منطقه‌ای راضی نیست و می‌خواهد شکایت کند و باید برود به خود برق منطقه‌ای شکایت کند در حالی که مثلا در انگلستان، می‌شود به راحتی رفت در دادگاه و از هیات تنظیم به راحتی شکایت کرد. مثلا اگر بخواهید تولید کننده برق باشید یا مصرف کننده برق باشید و اگر به هیات تنطیم مراجعه کنید اون‌ها موظفند ظرف سه روز همه اطلاعات مورد نیاز را بدهند.
وی تاکید کرد: اداره بازار برق الان بر اساس سلایق شخصی انجام می‌شود. در تمام دنیا بازار برق به صورت یونیفرم اداره می‌شود، اما در داخل کشور ما این بازار به صورت سلیقه‌ای اداره شده و حتی در برخی مواقع قوانین نیز اجرا نشده است. مصوبه شورای اقتصاد می‌گوید آمادگی نیروگاه باید هر سال اصلاح شود. وقتی تمام نهاده‌های تاثیرگذار در بهره برداری نظیر سوخت، دستمزد، ارز و... تغییر می‌کند نمی‌شود گفت: قیمت سقف فروش ۵ سال ثابت باشد.
مدیرعال سابق توانیر در پایان خاطر نشان کرد: وابسته بودن رگولاتور مشکل اساسی است. از همان ابتدا هیات تنظیم و دبیرخانه در وزارت نیرو شکل گرفت و هر طور که صلاح دانستند خودشان اداره کردند. هرچه جلوتر آمدیم آیین نامه‌های هیات تنظیم و مقررات آن در جهت ترجیح بخش دولتی بر بخش خصوصی است. گفتند نیروگاه‌های آبی استثنا هستند. گفتند سوخت به ما مربوط نیست و ما تابع مقرراتی هستیم که ناشی از محدودیت سوخت هست. مثلا در زمستان خودشان سوخت نیروگاه را تامین می‌کنند بعد هم خودشان امتیاز می‌دهند که چرا این سوخت را استفاده کرده اید!.
مهندس محمد ملاکی گفت: در چند سال اخیر تعیین نرخ خرید نیروگاه‌ها در راستای تصمیماتی گرفته شد که چطور هزینه‌های وزارت نیرو را کاهش دهیم و، چون وزارت نیرو نمی‌توانست هزینه‌های خود را خیلی کم کند روی این بخش فشار آورده شد. یک مشکل دیگر این است که کسانی که در شرکت مدیریت شبکه برق هستند بعضا در هیات تنظیم بازار برق هستند و خودشان قانونی می‌نویسند که خودشان هم باید اجرا کنند.
وی در پایان اظهار داشت: در دراز مدت برای مقابله با این چالش‌ها باید تمهیداتی جدی در خصوص این مشکلات اندیشیده شود و در کوتاه مدت نیز با توجه به اینکه اخیرا شورای رقابت توانسته از مجلس مصوبه‌ای بگیرد که اگر پیشنهادی برای هیئت تنظیم بازار و دولت در طی سه ماه نتواند پاسخ گو باشد پیشنهاد را به مجلس ببرد تا از طریق شورای رقابت بتوانیم به یک تنظیم بازار مناسب دست پیدا کنیم و می‌توان به این این امر بسنده کرد.

 

کریستین بار از دیگر سخنرانان این سمینار بود که در خصوص Rotor & Casing Inspection & Evaluation سخنرانی نمود.
آخرین سخنران این مراسم ، دکتر مسعود همایونفر بود که حول محور فعالیت‌های اجتماعی سازمانی (CSR) صحبت نمود.

در پایانِ مراسم ، بازدید از پارک انرژی انجام شد که با استقبال خوب میمانان مواجه شد. این پارک یک مرکز آموزشی به حساب می رود که در آن سعی بر این است تا بازدید کنندگان با روشهای مختلف تولید انرژی و برق و فیزیک آشنا شوند.
آشنایی تجربی و عینی دانش آموزان بازدید کننده با مفهوم انرژی ، منابع انرژی و انواع گوناگون آن ، پیشینه و روش های مهار انرژی ، تاثیر زیست محیطی انرژی ها و معرفی انرژی های نو بخشی از اهداف این پارک بشمار می رود . علاوه بر این در این پارک ، بازدید کنندگان شخصاً می توانند در قالب برنامه های مفرح ، انرژی های مختلفی را تولید کنند و یا تبدیل نمایند.

 

کریستین بار از دیگر سخنرانان این سمینار بود که در خصوص Rotor & Casing Inspection & Evaluation سخنرانی کرد. آخرین سخنران این مراسم نیز دکتر مسعود همایونفر بود که حول محور فعالیت‌های اجتماعی سازمانی (CSR) سخنرانی کرد.

هر ساله مدیران نیروگاه های ایران در گردهمایی یک روزه دور هم جمع شده و به بررسی مسائل و موضوعات روز مدیریت و نگهداری نیروگاه می پردازند. نیروگاه رودشور در کیلومتر 43 آزاد راه تهران - ساوه واقع شده است.  بازدید از پارک انرژی و عکس یادگاری دسته جمعی مدیران نیروگاهی ایران نیز برنامه پایانی این گردهمایی بود.