نقش روابط عمومی ها در پر کردن شکاف بی اعتمادی اجتماعی به صنعت برق

یادداشت مدیرمسئول: امروز ۲۷ اردیبهشت روز جهانی ارتباطات و روابط عمومی است. ارتباطات و روابط عمومی در وزارت نیرو و به ویژه در صنعت از جایگاهی ضعیف برخوردار است و با توجه به نگاه درجه دومی که به این سمت در شرکت‌های تولید، توزیع و انتقال می‌شود نمی‌انتظاری بیش از آنچه که مردم از وزارت نیرو در ذهن دارند  متصور بود.

ارتباطات در مفهوم خود رابطه ای دو سویه‌ای را به ذهن متبادر می‌سازد که یکی از ابزار‌های شکل دهی این روابط دوسویه شناخت درست و عمیق نیازها از طریق رسانه هاست.

در خیلی از شرکت‌ها، روابط عمومی فعال را روابط عمومی با اجرای تبلیغات زیاد و برگزاری مراسمات مختلف و چاپ یکی دو نشریه و بولتن می‌دانند. این همان روابط یک طرفه‌ای است که سالهاست در صنعت برق رواج داشته و تنها کارکرد آن، معرفی و برندسازی مدیران بوده است.

وزیر نیروی ایران در نشست روابط عمومی‌های وزارت نیرو در تبریز تلویحا اعلام کرد مردم به وزارت نیرو بی اعتمادند و گفت: فضایی از کم اعتمادی در تمامی سطوح جامعه بعضا قابل مشاهده است. اقتصاد نامتوازن بخش آب و انرژی که در مجموعه وزارت نیرو به عنوان تهدیدی جدی تلقی می‌شود، مردم آنگونه که باید به آن‌ها باور ندارند و یا نسبت به آن کم اعتماد هستند. روابط عمومی فعالیتی دانش محور، مبتنی بر شناخت عمیق از وضعیت موجود، دارای توانمندی لازم برای ارتباط گیری با مردم و ساخت اعتماد است. طبیعتا هر اقدامی که انجام می‌دهیم اگر منجر به ساخت اعتماد نشود، مردم نیز برداشت مناسبی از آن نخواهند داشت.

قبلا نیز اشاره شد که مردم ایران در بین فعالیت‌های دستگاه‌های خدماتی نظیر مخابرات، آب، برق، گاز و... کمترین اعتماد را به بخش آب و برق دارند. بی اعتمادی‌ که وزیر نیرو بر آن تاکید دارد ناشی از ضعف روابط عمومی و ارتباطات مدیران صنعت آب و برق در سال‌های گذشته است.

همیشه مدیران صنعت برقی هزینه برق را با هزینه های مربوط به مخابرات و مصرف اینترنت مردم مقایسه می‌کنند، اما هیچ گاه از خود سوال نمی‌کنند مردم چرا حاضرند چندین برابر پول برق، هزینه مکالمات و اینترنت دهند، ولی با افزایش کم قیمت برق مخالفند؟

سال ۹۴ و ۹۵ که زمزمه افزایش قیمت برق با واکنش شدید رسانه‌ها و اعتراضات مردمی مواجه شد را حتما بخاطر دارید. رئیس چمهوری هم مجبور شد در پی این اعتراضات دستور کاهش قیمت‌ها را دهد تا امروز اقتصاد نامتوازن برق، این صنعت را به بحران و وررشکستگی برساند.

روابط عمومی ناکارآمد و ضعیف وقت وزارت نیرو که این روز‌ها هم مورد تقدیر قرار می‌گیرد نتوانست فضای رسانه‌ای و عمومی کشور را در آن زمان مدیریت کند تا وزارت نیرو مجبور به عقی نشینی گردد. بی اعتمادی مردم در بخش برق حتی از بخش آب نیز بیشتر است. مردم مشکل کم آبی را ناشی از بارندگی‌ها می‌دانند، ولی کمبود برق را ناشی از ضعف مدیریتی و بی کفایتی دولتمردان و صنعت برقی ها.سهم هر کس به درستی مشخص نشده و مردم نمی دانند چرا تابستان امسال باید خاموشی داشته باشند. وزارت نیرو به لطف روابط عمومی و ارتباطات ضعیف خود، بار همه تبعات اجتماعی و سیاسی ناشی از خاموشی ها را به دوش صنعت برق انداخته و حتی نمی خواهد از فرصتی که پیش آمده برای فشار به ارکان بالاتر حاکمیتی و دولتی برای اصلاح قیمت برق بهره ببرد.

وقتی که مدیران ارشد وزارت نیرو و صنعت برق، خود به تنهایی توان و عرضه حل مشکلات اقتصادی صنعت آب و برق را ندارند بهترین و کم هزینه‌ترین راه استفاده از بسیج افکار عمومی برای حل این معضل است که برعکس نه تنها مردم با آن‌ها همراه نیستند که علیه آن‌ها در فعالیتند! و اینجاست که تفاوت اثرات استفاده درست از روابط عمومی و ارتباطات در وزارتخانه‌های دیگر با وزارت نیرو مشخص می‌شود.

واقعیت این است که مدیران ما، روابط عمومی را هزینه دانسته و حاضر نیستند با مردم وارد گفت و گوی دو طرفه برای نشان دادن درک درستی از وضعیت فعلی صنعت برق شوند.

پاسخگویی در صنعت برق تقریبا واژه‌ای ناشناخته و عجیب است. مدیریت صنعت برق خود را ملزم به پاسخ گویی به مردم نمی‌داند و بدیهی است شکاف بوجود آمده فعلی و عدم درک متقابل، دیواری از بی اعتمادی در مردم و وزارت نیرو شکل داده است که روز به روز هم بر قطر آن افزوده می‌شود. پر کردن این شکاف را روابط عمومی‌ها برعهده دارند که البته باید جور سالها بی تفاوتی به این حوزه را بردوش بکشند.

نهایت ابتکار و خلاقیت وزارت نیرو صرف میلیارد‌ها تومان هزینه برای ساخت مستند‌هایی است که به جرات می‌توان گفت حتی خانواده خودشان هم آنرا باور ندارد چه رسد به بقیه. روابط عمومی‌ها باید به مدیران برای حرکت، برنامه بدهند درحالی که ضعف شخصیتی و اطلاعاتی موجب می‌شود که مدیران برنامه آن‌ها را تنظیم نمایند. همین است که مدیران روابط عمومی صنعت برق عموما در نقش ساقدوش مدیران حاضر شده و از کارکرد اصلی خود می‌افتند.

استفاده از رسانه‌های جمعی و شبکه‌های اجتماعی در وزارت نیرو تقریبا کمتر از سایر ارگانهاست. نه وزیر نیرو و نه هیچ کدام از معاونان و مدیران وی جرات و سواد حضور در شبکه‌های اجتماعی و برقرای دیالوگ با مردم را ندارند. محمد فاضلی به تنهایی جور مدیران وزارت نیرو را کشیده و در یک کانال تلگرامی به مشکلات اجتماعی صنعت آب و خیلی کمتر به برق می‌پردازد. آنهم در فضایی یک طرفه که امکان پاسخ دهی به سوالات و تضارب آرا وجود ندارد. علاوه  بر این حتی سیستم بازرسی و شکایات توانیر هم که وظیفه ذاتی اش پاسخگویی به مردم تعریف شده، تعطیل است.

وقتی افتخار مدیران ما عدم حضور در شبکه‌های مجازی و عدم فرصت برای پاسخ دهی به مردم باشد نمی‌توان از روابط عمومی‌های دولتی انتظار داشت با رسانه‌ها در تعامل باشند. هنوز و در عصری که رسانه های دیجیتال مرزهای خبری را درنوردیده اند، خیلی از روابط عمومی‌های صنعت برقی به برق نیوز می‌گویند از توانیر به ما دستور رسیده با رسانه‌های منتقد کار نکنیم!

پرداخت به مفاهیم پیشرفته و مدرن ارتباطات و روابط عمومی در فضایی که مدیران و مسئولان صنعت برقی حتی در بدیهی‌ترین اصل ارتباطات یعنی تعامل دو سویه مانده اند کاری عبث است.

روابط عمومی و ارتباطات نه نیاز به هزینه زیادی دارد و نه حتی استفاده از امکانات زیادی را می‌طلبد. کافی است سر خود را از برف بیرون کرده و به مردم و مشترکین و دغدغه‌های آن‌ها توجه شود. روابط عمومی با زبان چرب و نرم داشتن فرق دارد. روابط عمومی با شومن بودن تفاوت دارد. روابط عمومی با تبلیغات زیاد، با چاپ نشریه‌های تعریفی، یا برگزاری مراسم‌های تقدیر و تشکر، با نصب بیلبورد و پارچه نویسی و ... فرق دارد. این‌ها ابزاری برای ارتباط هستند نه هدف از روابط عمومی و ارتباطات.

شنیدن صدای مخاطبان مهمترین اصل روابط عمومی است. برای همین است که تولید محتوا‌های خیلی از روابط عمومی‌ها حتی به اندازه کارکنان بخش روابط عمومی مخاطب ندارند. انتظار می‌رفت مدیریت روابط عمومی وزارت نیرو که با حاشیه‌های زیادی به این مجموعه آمد بتواند به این مهم بپردازد وگرنه ابزاری نظیر رادیو نیرو که صرفا از پی یک تصمیم احساسی راه اندازی شد بدون پرداختن به چالش های اصلی وزارت نیرو کارکردی ندارد.

 

توصیه می شود روابط عمومی وزارت نیرو، وزیر نیرو و معاونان و مدیران صنعت برقی در رسانه‌های جمعی دو طرفه نظیر توئیتر، اینستاگرام، تلگرام و... حضور یابند. بهتر است برای آن‌ها دوره‌های کار با شبکه‌های اجتماعی گذاشته و اصول بهره برداری اصولی از آن‌ها را آموزش دهند. فعال ارتباطی بین تصمیم گیرنده ها در صنعت برق و بدنه اجتماعی وجود ندارد. حتی داده کاوی و نظرسنجی‌های میدانی هم نمی‌توانند کارکرد ارتباط آنلاین را داشته باشند و جنس عملکرد هرکدام متفاوت است.

هیات تحریریه برق نیوز، روز روابط عمومی و ارتباطات را به همه روابط عمومی ها و همکاران خود در صنعت برق تبریک می‌گویید.