تشخیص مقدار مقاومت از روی رنگ

یک مقاومت ایده‌ال، عنصری است با یک مقاومت الکتریکی که صرفنظر از ولتاژ اعمالی به دو سرش یا جریان الکتریکی عبوری از آن، ثابت می‌ماند. اما بدلیل اینکه مقاومت‌های جهان واقعی نمی‌توانند این شرایط ایده‌ال را برآورده سازند، آن‌ها را به گونه‌ای طراحی می‌کنند که در برابر تغییرات دما و دیگر عوامل محیطی، نوسانات کمی در مقاومت الکتریکی شان ایجاد شود. مقاومت‌ها ممکن است که ثابت یا متغیر باشند. مقاومت‌های متغیر پتانسیومتر یا رئوستا نیز خوانده می‌شوند و این اجازه را می‌دهند که مقاومت وسیله توسط تنظیم یک میله یا لغزش یک ابزار کنترلی، تغییر کند.



تشخیص مقدار مقاومت با استفاده از نوار‌های رنگی:
مقاومت‌های توان کم دارای ابعاد کوچک هستند، به همین دلیل مقدار مقاومت و تلورانس را بوسیله نوار‌های رنگی مشخص می‌کنند. مقاومت‌ها ممکن است دارای 4 نوار رنگی، 5 نوار رنگی و یا شش نوار رنگی باشند:هر کدام از این رنگ‌ها معرف یک عدد هستند، حال بستگی به این دارد که این رنگ برای کدام نوار باشد می‌توان مقدار مقاومت را تشخیص داد.




طریقه خواندن مقدار مقاوت‌های 4 رنگ (4 نواری):
در مقاومت‌های 4 رنگ (4 نواری) عدد رنگ اول را بر روی کاغذ نوشته سپس عدد رنگ دوم را در کنار آن سمت راست قرار می‌دهیم. هنگامی که به رنگ سوم رسیدیم دو عدد قبلی را در 10 به توان عدد رنگ سوم ضرب می‌کنیم. توجه کنید رنگ اول و رنگ دوم از هم جدا نبوده و یک عدد 2 رقمی را تشکیل می‌دهند. چون همیشه مقدار مقاوت‌ها یک مقدار دقیق نمی‌باشد رنگ چهارم را برای مشخص کردن درصد خطا در مقاومت‌های 4 نواری نشان می‌دهند؛ که این خطا به صورت درصد با مقدار مقاومت جمع یا تفریق می‌شود. اگر یک طرف مقاومت به رنگ طلایی بود، نشان دهنده مقاومتی با خطا یا تلورانس 5 % است و اگر نقره‌ای بود نمایانگر مقاومتی با خطای 10% است. اما اگر مقاومتی فاقد نوار چهارم بود، بی رنگ محسوب شده و تلورانس آن را 20 %در نظر می‌گیریم.



برای شکل بالا، از سمت چپ شروع به خواندن می‌کنیم. رنگ زرد معادل عدد 4، رنگ بنفش معادل عدد 7، رنگ قرمز معادل عدد 2، و رنگ طلایی معادل تلورانس ٪ 5 می‌باشد. پس مقدار مقاومت بدون در نظر گرفتن تلورانس، مساوی 4700 اهم، یا 4.7 کیلو اهم است و برای محاسبه خطا عدد 4700 را ضربدر 5 و تقسیم بر 100 می‌کنیم، که عدد 235 بدست می‌آید، بنابراین مقدار واقعی مقاومت چیزی بین 4465 اهم تا 4935 اهم می‌باشد، زیرا:
4935 = 235 + 4700، 4465 = 235 - 4700

طریقه خواندن مقدار مقاوت‌های 5 رنگ (5 نواری):

در مقاومت‌های 5 رنگ (5 نواری) عدد رنگ اول را بر روی کاغذ نوشته سپس عدد رنگ دوم را در کنار آن سمت راست قرار می‌دهیم. تفاوت با مقاومت 4 نواری در رنگ سوم است. همانند رنگ دوم عدد رنگ سوم را نیز در کنار آن‌ها قرار می‌دهیم. هنگامی که به رنگ چهارم رسیدیم سه عدد قبلی را در 10 به توان عدد رنگ چهارم ضرب می‌کنیم. توجه کنید رنگ اول، رنگ دوم و رنگ سوم از هم جدا نبوده و یک عدد 3 رقمی را تشکیل می‌دهند.
چون همیشه مقدار مقاوت‌ها یک مقدار دقیق نمی‌باشد رنگ پنجم را برای مشخص کردن درصد خطا در مقاومت‌های 5 نواری نشان می‌دهند؛ که این خطا به صورت درصد با مقدار مقاومت جمع یا تفریق می‌شود.



طریقه خواندن مقدار مقاوت‌های 6 رنگ (6 نواری):
در مقاومت‌های 6 رنگ (6 نواری) عدد رنگ اول را بر روی کاغذ نوشته سپس عدد رنگ دوم را در کنار آن سمت راست قرار می‌دهیم. همانند مقاومت 5 نواری عدد رنگ سوم را نیز در کنار آن قرار می‌دهیم. هنگامی که به رنگ چهارم رسیدیم سه عدد قبلی را در 10 به توان عدد رنگ چهارم ضرب می‌کنیم. توجه کنید رنگ اول، رنگ دوم و رنگ سوم از هم جدا نبوده و یک عدد 3 رقمی را تشکیل می‌دهند. چون همیشه مقدار مقاوت‌ها یک مقدار دقیق نمی‌باشد رنگ پنجم را برای مشخص کردن درصد خطا در مقاومت‌های 6 نواری نشان می‌دهند؛ که این خطا به صورت درصد با مقدار مقاومت جمع یا تفریق می‌شود.
تفاوت در مقاومت‌های 6 نواری در رنگ ششم مشخص می‌شود. رنگ ششم در این مقاومت‌ها ضریب حرارتی می‌باشد؛ که عدد آن بر حسب PPM یا درجه سانتیگراد بیان می‌شود.