گذری بر تاریخ برق ایران: اعتصاب اصفهان به قیمت برق 4 ریالی

دلیل رفتن و رسیدگی به نرخ برق در اصفهان چه بود؟

تامین برق اصفهان بوسیله مرکز برق متشکل از چند دیزل زنراتور و دو یا سه توربین بخار صورت می گرفت. صاحبان کارخانه برق هم از پول دارها و کارخانه داران اصفهان بودند. اصفهان کارخانه های نساجی معتبری داشت. مدیریت کارخانه برق هم در دست آقای مهندس زاپلتال بود(کسی که قبلا رئیس کارخانه برق تهران بود).

مالکین برق بهای فروش آنرا بالا برده بودند و ساکنین اصفهان و مخصوصا مغازه داران به این اضافه شده بهای برق معتر بودند و اعتصاب کرده و روشن کردن چراغ برقی را تحریم کرده بودند.

وزارت کشور مرا از برق تهران و یک نفر مهندس برق را از سازمان برنامه برای رسیدگی به این امر به اصفهان فرستادند. از سازمان برنامه آقای مهندس حمید صالحی را فرستاده بودند. وقتی وارد شهر اصفهان شدیم کلیه مغازه داران برق را خاموش کرده بودند. ما در شهر حتی در یک مغازه ندیدیم که چراغ برقی روشن باشه حتی خانه ها و سایر اماکن. توضیح اینکه نرخ برق قبلا کیلووات ساعتی 2 ریال بود آنرا به 4 ریال ترقی داده بودند.

پس از دو روز محاسبات مفصلی که به وسیله ما دو نفر انجام گرفت با در نظر گرفتن قیمت سوخت و استهلاک ماشین آلات و دستمزد کارگران و کارکنان و هزینه تعمیرات و سایر مخارج بهره برداری به این نتیجه رسیدیم که اگر بهای هر کیلووات ساعت 3 ریال باشد عادلانه است.

مالکین سانترال برق که عمده انها آقای صارم الدوله و همدانیان (از کارخانه داران مهم و دارنده سهام زیاد) به این امر راضی شدند. مراتب در روزنامه های کثیر الانتشار اصفهان به آگاهی مشتریان برق رسید. اعتصاب را شکستند و خانه ها و مغازه ها دو مرتبه چراغ برق های خود را روشن کردند و آقای مهندس زاپلتال که در جریان قطع برق شاره در سمت داوری کمک شایانی به من کرده بودند در این امر خوشحال و راضی شدند و چند هفته بعد که من در مسجد مجد واقع در خیابان سپه (امام خمینی فعلی) به مناسبت فوت مادر مجلس ختمی دائر کرده بودم از اصفهان بخاطر حضور در این مجلس عزا به تهران آمده بود. این مرد تا آخر عمر در ایران بود و تبعه ایران شده بود. خدا بیامرزدش.

منبع: از کتاب با پیشکسوتان صنعت برق ایران به قلم تیمور لکستانی به همت انجمن مهندسی بهره وری صنعت برق ایرن

معرفی مهندس لکستانی:

لکستانی که از شاگردان دانشمند فقید محمود حسابی بود، جزء نخستین گروه مهندسان برق دانش‌آموخته دانشگاه تهران به شمار می‌رفت که پس از فراغت از تحصیل به صنعت برق کشور ملحق شد. وی را به خاطر خدمات متعهدانه‌اش به صنعت برق کشور و نقش تاثیرگذار در توسعه شبکه برق تهران، «پدر برق ایران» لقب داده‌اند.

پس از انتصاب به ریاست شبکه برق تهران در سال ۱۳۲۶، در توسعه این شبکه نقش بسیار تاثیرگذاری داشت و تا سال ۱۳۴۵ با سمت‌های مختلف در زمینه تامین روشنایی معابر و توسعه شبکه توزیع در تهران و شهرهای دیگر به میهن خدمت کرد. لکستانی که از پایه‌گذاران دانشگاه صنعتی شریف بود در سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۹ عضو هیات امنا و معاون فنی این دانشگاه بود.

وی که بر اثر سکته مغزی در بیمارستان بستری شده بود، سرانجام روز دوشنبه، دوم آبان ماه ۱۳۹۰ در سن ۹۶ سالگی، دار فانی را وداع گفت.