ساخت تابلو برق به چه تجهیزاتی نیاز دارد؟

به گزارش برق نیوز، خوب است بدانید که آیرومارت از بزرگترین تامین کننده ورق های فولادی (یعنی یکی از مهمترین چیزهایی که برای ساخت تابلو برق به آن نیاز است) محسوب می‌شود و شما می‌توانید برای خرید مقاطع فولادی مانند ورق استیل، ورق گالوانیزه و... روی آیرومارت حساب ویژه باز کنید. کافی است با شماره 02145306 تماس بگیرید و یا برای استعلام قیمت روز این مقاطع به وبسایت ما به نشانی www.iromart.com  مراجعه کنید. 

انواع تابلوهای برق را می‌شناسید؟

شکل تابلوهای برق به‌طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند:

• تابلوی ایستاده؛ 
• تابلوی بسته دیواری؛ 

تابلوی ایستاده

تابلوهای ایستاده از انواع تابلوهای برق هستند که به دو شکل سلولی یا ایستاده امکان دسترسی به آنها وجود دارد. 

تابلوی بسته دیواری

تابلوهای بسته دیواری به سه شکل ساخته می‌شوند: اصلی، نیمه‌اصلی و فرعی. تابلوهای اصلی در پست‌های برق و به سمت فشار ضعیف ترانس وصل می‌شوند. تابلوهای نیمه‌اصلی از تابلوی اصلی تغذیه می‌کنند و می‌توانند توزیع برق را برای تابلوهای برق بلوک ساختمانی یا قسمت مستقلی از هر مجموعه انجام بدهند. کار تابلوهای فرعی هم توزیع و کنترل سیستم‌های برق ویژه‌ای مانند موتورخانه است. این تابلوها هم از تابلوی اصلی تغذیه می‌کنند.

انواع مختلف تابلوهای برق چیست؟

• تابلوهای فرمان؛ 
• تابلوهای توزیع صنعتی؛
• بانک خازنی؛
• تابلو برق خانگی؛
• تابلو برق کنترلی.

تابلوهای فرمان

تابلوهای فرمان به صورت سه‌فاز طراحی می‌شوند و کاربردشان در کنترل و نظارت بر دستگاه‌های صنعتی است. برای مثال در موتورهای الکتریکی استفاده می‌شوند. 

تابلوهای توزیع سنتی

برای توزیع جریان برق در واحدهای صنعتی نیاز به تابلوهای توزیع سنتی است.

بانک خازنی

برای تقویت بار الکتریکی در واحدهای صنعتی نیاز به بانک‌های خازنی است. تابلوهای بانک خازنی می‌توانند برای اصلاح ضریب توان استفاده شوند.

تابلو برق خانگی

در ساختمان‌های مسکونی، ادارات و مراکز تجاری هم از تابلوهای برق استفاده می‌شود. این تابلوها مدیریت و نظارت بر جریان ورودی را بر عهده دارند.

تابلو برق کنترلی

تابلوهای برق کنترلی هم برای کنترل برق در دستگاه‌های صنعتی استفاده می‌شوند.

تجهیزات لازم برای ساخت تابلوهای برق چیست؟

تجهیزات و قطعات موجود در تابلوی برق باید در هماهنگی با یکدیگر فعالیت کنند تا کل سیستم به هدف نهایی‌اش برسد. طراحی اصولی تجهیزات و قراردادن آنها در کنار هم ضرورت بالایی دارد. چون در غیر این صورت، ایمنی و کیفیت بدنه به‌شدت تهدید می‌شود. از جمله موضوعات مهم در زمینه انتخاب و کنار هم قرا ردادن تجهیزات تابلوهای برق که باید به آنها توجه شود، مقدار اسمی، نوع و قدرت وسایل حفاظتی در مدار است. اگر به این‌ها توجه کافی نشود، خطراتی مانند آتش‌سوزی و اتصال کوتاه پیش خواهد آمد. 
اجزا و لوازمی که در ساخت تابلوهای برق استفاده می‌شوند، شامل موارد زیر است:

• کنتاکتور؛
• بی‌متال؛
• رله‌های مختلف؛
• کلیدهای گوناگون؛
• تجهیزات و ابزارهای اندازه‌گیری؛
• ترانس جریان و ولتاژ؛
• بدنه؛
• ارتباطات.

کنتاکتور

کنتاکتورها برای قطع و وصل مدار فرمان از راه دور کاربرد دارند و از تجهیزات ضروری در تابلوهای برق هستند. 

بی‌متال

از بی‌متال برای فرمان‌دادن به قطع در زمانی استفاده می‌شود که جریان زیاد است.

رله‌های مختلف

رله‌های مختلفی در انواع گوناگون مانند رله کنترل فاز، کنترل بار، رله زمانی و... هم در میان تجهیزات تابلوهای برق قرار دارند. این رله‌ها برای فرستادن فرمان قطع یا وصل به کار می‌روند.

کلیدهای گوناگون

حتما می‌دانید که کلیدها برای قطع و وصل مدارها استفاده می‌شوند و انواع مختلفی مانند غلتکی، میکروسوئیچ و... دارند.

تجهیزات و ابزارهای اندازه‌گیری

تجهیزات و ابزارهای اندازه‌گیری هم که از ضروریات هستند و برای محاسبه پارامترهای متغیر مدارهای برق به کار می‌روند. از جمله تجهیزات اندازه‌گیری می‌توان به آمپرمتر، ولت‌متر، فرکانس‌متر و... اشاره کرد. 

ترانس جریان و ولتاژ

در شبکه‌های توزیع برق مقدار ولتاژ و جریان می‌تواند زیاد باشد. برای همین، نیاز است که از ترانس‌های ولتاژ و جریان استفاده شود. ترانس‌ها می‌توانند مقادیر زیاد ولتاژ و جریان را به اندازه مناسب کاهش بدهند.

بدنه

بدنه فلزی همان بستری است که برای در بر گرفتن اجزا و تجهیزات مختلف تابلوی برق استفاده می‌شود.

ارتباطات

ابزارهایی مانند سیم، کابل، شینه و... از تجهیزات ارتباطی هستند که اجزا و تجهیزات مختلف تابلوهای برق را به هم متصل و مرتبط می‌کنند. ارتباطات در تابلوهای برق هادی یا رسانا هستند. این بخش از تجهیزات معمولا از جنس مس انتخاب می‌شوند. سیم‌ها به شکل سیم‌های افشان کاربرد دارند و ارتباط الکتریکی بین تجهیزات تابلو را مقدور می‌کنند. شینه‌ها هم هادی‌های اصلی تابلوی برق هستند که برای جمع‌کردن و توزیع انرژی الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرند. 

ساخت تابلو برق چگونه انجام می‌شود؟

مراحل مختلفی برای ساخت تابلوهای برق وجود دارد. مراحل کار به‌ترتیب زیر هستند:

• طراحی و برآورد؛
• جوشکاری، برشکاری، خمکاری، سوراخ‌کاری بدنه؛
• رنگ‌کاری بدنه؛
• مونتاژ اسکلت و بدنه تابلوی برق؛
• مونتاژ قطعات و تجهیزات الکتریکی و سیم‌کشی؛
• تست و کنترل کیفیت تابلوی برق.

طراحی و برآورد

هر پروژه‌ای الزامات و نیازهای مخصوص به خود را دارد. برای همین، لازم است که قبل از اجرا و ساخت تابلوی برق از مکان قرارگیری تابلو، هدف پروژه و امکانات آن اطلاعاتی به دست بیاید. بعد از این‌ها، طراحان و متخصصان این امر به سراغ تولید طرح و نقشه تابلوی برق می‌روند.

جوشکاری، برشکاری، خمکاری، سوراخ‌کاری بدنه

بعد از مشخص‌شدن طرح، مکان و هدف تابلوی برق هم لازم است که بدنه تابلو تولید و ساخته شود. در نتیجه مرحله برش‌کاری و استفاده از فولاد ضدزنگ برای بدنه آغاز می‌شود. کیفیت شاسی و بدنه تابلو اهمیت زیادی دارد. برای همین است که باید آماده‌سازی فولاد بسیار دقیق و درست پیش برود. ضخامت بدنه هم بنا به محل استفاده دستگاه متفاوت است. جوشکاری و برشکاری که فرایندهای مشخصی دارند. منظور از فرآیند خمکاری هم عملیاتی مکانیکی است که در آن به ورق فلزی فشار آورده و زاویه‌دار می‌شود. سوراخ‌کاری هم که برای نصب و قرارگیری بدنه و تجهیزات مختلف در آن واجب است.

رنگ‌کاری بدنه

زمانی که بدنه آماده شد، نیاز به رنگ‌کاری آن در چند مرحله وجود دارد. رنگ‌زدن با رنگ‌های الکترواستاتیک انجام می‌شود و چهار مرحله دارد:

چربی‌زدایی؛ هرگونه چربی باید از سطح فولاد بدنه پاک شود تا کیفیت رنگ بدنه تحت‌الشعاع قرار نگیرد. برای چربی‌زدایی از محلول‌های شیمیایی یا سیستم‌های اولتراسونیک استفاده می‌شود.
زنگ‌زدایی؛ در این بخش از کار هم باید رنگ موجود روی ورق پاک شود. برای حجم بالای زنگ زدایی آهن از اسید سولفوریک استفاده می‌کنند.
فسفاته‌کاری؛ فسفاته‌کاری هم مرحله دیگری است که احتمال زنگ‌زدن بدنه تابلوی برق را کاهش می‌دهد.
عایق‌کاری؛ عایق‌کاری نهایی‌ترین مرحله رنگ‌کاری بدنه تابلوی برق است. 

مونتاژ اسکلت و بدنه تابلوی برق

زمانی که بدنه تابلو خشک می‌شود، اسکلت و بدنه آماده است و باید برای قراردادن قطعات مختلف در تابلو اقدام شود. در این مرحله دستگاه آماده قرارگیری تجهیزات مختلف خواهد بود.

مونتاژ قطعات و تجهیزات الکتریکی و سیم‌کشی

تمام تجهیزات و وسایل مختلف در این مرحله داخل تابلو قرار می‌گیرند و سیم‌کشی‌های لازم هم میان آنها انجام می‌شود. سیم‌کشی و شینه‌کشی به کنار هم قرارگرفتن تجهیزات مختلف تابلوی برق مثل رله‌ها، پریز‌ها، کنتاکتورها و... کمک می‌کنند.

تست و کنترل کیفیت تابلوی برق

بعد از اینکه تابلوی برق طراحی و ساخته شد، نوبت به کنترل کیفیت و ارزیابی‌اش می‌شود. پروتکل‌هایی در این زمینه وجود دارد که کارشناسان بنا به آنها اقدام به تست صحت ایمنی و کیفیت تابلو می‌کنند. بررسی و تست ایمنی و صحت عملکرد تابلوهای برق از ضروریات است.

در مواجهه و استفاده با تجهیزات تابلوهای برق به نکات زیر دقت کنید

طراحی ایمنی برای تابلوهای برق از واجبات است. طراحان و سازندگان تابلوها باید اطلاعات کافی درباره قطعات و تجهیزات را در اختیار کسانی قرار دهند که از تابلوها بهره می‌برند. شرح دقیق و واضح عملکرد تابلوها از خطرات مختلف و به بارآمدن خسارت‌های سنگین جلوگیری می‌کند. مسئولیت‌پذیربودن افرادی که با تابلوهای برق کار می‌کنند هم بسیار مهم است. اگر سهل‌انگاری در مسیر استفاده و نگهداری از این تابلوها وجود داشته باشد، امکان تحمیل خسارات جبران‌ناپذیری وجود خواهد داشت. از همین‌رو، بهتر است که تک‌تک افراد و پرسنلی که با تابلوها در ارتباط هستند، شیوه عملکرد و نکات ایمنی مرتبط با آنها را به‌خوبی بدانند. گوشزد کردن موضوعات ایمنی و شیوه درست کار کردن با تابلوهای برق در هر پروژه‌ای واجب به نظر می‌رسد. نکته دیگر این است که هر تابلوی برق نیاز به نظافت و تمیز کردن دارد. راه‌یافتن گردوخاک و جانوران موذی به تابلوهای برق می‌تواند عملکرد آنها را با خطا مواجه کند. پس از اتمام کار با تابلوها باید محفظه آنها قفل شود. به‌روزرسانی تجهیزات به کاررفته در تابلوهای برق هم ضروری است.  برای اینکه چنین امکانی فراهم باشد، طراحان تابلو بدنه و بستر قرارگیری تجهیزات را ثابت اما قطعات و لوازم را قابل‌تغییر طراحی می‌کنند و می‌سازند. البته در صورتی که مشکل هزینه وجود ندارد، هرچندوقت یک بار تعویض کلی تابلوهای برق هم فکر خوبی است و می‌تواند عملکرد سیستم‌ها و پروژه‌های متکی به تابلو را بهتر و بهینه‌تر پیش ببرد.

در آخر

ساخت تابلوهای برق و تجهیزات موردنیازش را مرور کردیم. برای ساخت هر تابلو نیاز به ارزیابی سیستم، پروژه، طراحی تابلو و به کارگیری موادی مانند ورقه‌ها فلزی و فولادی برای بدنه است. آگاهی از قیمت ورق آهن و قطعات دیگر هم بخش مهمی از برآورد هر پروژه ساخت تابلوهای برقی است. بعد از این‌ها در هر مرحله از ساخت تابلو نیاز به ایمن‌کردن آن هم وجود دارد. تابلوهای برق به‌گستردگی در صنایع مختلف کاربرد دارند و از این رو کیفیت ساخت و ایمنی‌شان حائز اهمیت بسیار است. کار طراحی و تولید تابلوهای برق باید به کارشناسان سپرده شود. در غیر این صورت، خسارت‌های زیادی به هر پروژه فنی وارد خواهد شد و امکان بروز خطر هم وجود دارد.