توقف غیررسمی صدور قرارداد‌های خرید تضمینی برق تجدیدپذیر/ شرایط جدید خرید برق نیروگاه‌های بزرگ

سرویس صنعت برق نیوز: بعد از روی کار آمدن محرابیان بعنوان وزیر جدید نیرو و عدم اعتقاد وی به خرید تضمینی برق نیروگاه‌های تجدیدپذیر، این ماموریت به صورت غیررسمی به ساتبا داده شد که جلوی صدور قرارداد‌های جدید خرید تضمینی برق تا اطلاع ثانوی گرفته شود.

سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی ایران (ساتبا) در اقدامی عجیب و بر خلاف قانون حکم رسمی وزیر قبلی نیرو را بدون دستور کتبی و ابلاغ رسمی جدید از سوی مقام عالی وزارت نیرو لغو کرد و به شرکت‌های توزیع سراسر کشور دستور داد از صدور قرارداد‌های خرید تضمینی برق نیروگاه‌های تجدیدپذیر اجتناب کنند.

این دستور کاملاً خلاف قانون بود و باید حتماً توسط شخص وزیر نیرو در همان زمان ابلاغ می‌شد. بعد از اعتراضات زیادی که به این تصمیم اشتباه صورت گرفت به فاصله چند هفته بعدتر ساتبا عقب نشینی کرد و اعلام نمود که همچنان به ابلاغیه قبلی وزیر نیرو مبنی بر خرید تضمینی برق نیروگاه‌های تجدیدپذیر پایبند بوده و آن را ادامه می‌دهد.

از سرگیری صدور قرارداد‌های خرید تضمینی برق نیروگاه‌های تجدیدپذیر بر اساس آخرین ابلاغیه وزیر نیرو که اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ ابلاغ شده بود در ظاهر ادامه یافت، اما در واقعیت آن‌ها به بهانه‌های مختلف از صدور مجوز‌های جدید خودداری کرده و در پی آن اند صدور قرارداد‌های جدید خودداری کنند. در این خصوص گزارش‌های متعددی دریافت کرده ایم که دولت فعلا از صدور پروانه‌های جدید احداث نیروگاه و حتی تمدید پروانه‌های قبلی طفره رفته و احتمالا قرار است ساتبا به زودی طرح جدید را جایگزین شرایط فعلی نماید.

ساتبا برای نیروگاه‌های خورشیدی بالای ۱۰ مگاوات و بادی بالای ۵۰ مگاوات بر اساس آخرین ابلاغیه وزارت نیرو باید کشف قیمت‌های خرید تضمینی برق را بصورت مناقصه‌ای انجام می‌داد که باز هم ترجیح داد بجای برگزاری مناقصه با اعلام فراخوان عمومی از سرمایه گذاران دعوت به همکاری کند و روش ترکیبی پرداخت سوخت معادل جایگزینی شده بعلاوه فروش در بازار برق را بجای تعیین قیمت‌ها از طریق مناقصه پیش ببرد.

در این روش برای بازگشت سرمایه سریعتر قرار است در چهار سال اول قیمت خرید برق تجدیدپذیر با حدودا دو برابر سوخت معادل صرفه جویی شده (یا معادل ریالی آن بر اساس نرخ ارز دولتی) باشد به شرطی که سرمایه گذار تعهد دهد چهار سال بعدتر (یا سه سال) را بدون دریافت هزینه سوخت معادل به شبکه برق بفروشد که البته معلوم نیست وزارت نیرو از کجا می‌خواهد این تعهد سنگین را تضمین نماید چراکه فعلا در پرداخت هزینه خرید تضمینی برق همین ۹۰۰ مگاوات برق تجدیدپذیر فعلی مستاصل است، اما می‌خواهد برای ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر جدید در چهارسال اول دو برابر سوخت معادلی که قیمت آن برای سال‌های آتی قابل پیش بینی نیست را تضمین پرداخت نماید.

هر اشکالی که به قرارداد‌های خرید تضمینی برق وارد باشد و یا حتی اگر این مدل حمایت اشتباه باشد باید رسماً صدور آن متوقف شده و ساتبا از ادامه روند قبلی دست بردارد. باید بپذیریم قانون بالاتر از سلایق شخصی است و قرار نیست هردفعه که مدیری جدید منصوب می‌شود سلایق و نظرات شخصی خود را بالاتر از قانون تلقی کرده و یا با تفسیر‌های غلط در پی مصادره قانون به نفع خود باشد.

قانون خرید تضمینی برق نیروگاه‌های تجدیدپذیر را اگر نادرست می‌دانید پس از بررسی‌های دقیق، جلسات و نقد‌های کارشناسی شده به صورت رسمی و قانونی با اعلام از قبل، لغو نماییدو قبل از آن فرصتی برای افرادی که در این مسیر هزینه کرده و یا مجوز‌های اولیه را اخذ کرده اند ایجاد نمایید تا یک شبه تمام زحمات آن‌ها بر باد نرود.

قرارداد‌های جدید سرمایه‌گذاری در حوزه نیروگاه‌های تجدیدپذیر غیرشفاف بوده و دولت در این خصوص اطلاع رسانی درستی نداشته است. ساتبا بدون اینکه مصوبه‌های بالادستی قانونی نظیر موافقت رسمی شورای اقتصاد را اخذ کند سرمایه گذاران انتخابی را به صف کرده تا با وزیر نیرو تفاهم نامه امضا کنند.

در چهار سال گذشته تصمیمات جدید و تغییر رویه‌های مستمر ساتبا و عدم تصمیم گیری‌های به موقع و سریع موجب شده تا سرمایه گذاران این حوزه سردرگم باشند. با این وجود روش تهاتر سوخت معادل صرفه جویی شده، هزینه‌های زیست محیطی، بازار برق، بازار کربن، بورس انرژی و... زیرساخت‌های بهتری برای جذب سرمایه گذاری‌های پایدار است که ساتبا پذیرفته است باید سرمایه گذاری‌ها را به کانال‌های درست هدایت کند، اما باید در شیوه پیاده سازی تجدیدنظر شود.

سیاست‌های ساتبا در خصوص سامانه‌های خورشیدی یا نیروگاه‌های انشعابی تا ۲۰۰ کیلووات نیز مشخص نیست. قیمت‌های قبلی برای این نیروگاه‌ها از جذابیت افتاده است و مدل‌های جدید نیز برای سرمایه گذاری خانگی و کوچک دشوار و حتی غیراقتصادی است. هزینه احداث هرکیلووات نیروگاه خورشیدی کوچک (زیر ۲۰ کیلووات) حدودا ۶۵۰-۷۰۰ دلار تمام می‌شود در حالیکه هزینه احداث نیروگاه‌های خورشیدی بالای ۱۰۰ مگاوات زیر ۵۵۰ دلار تمام می‌شود. سامانه‌های خورشیدی انشعابی موجب کاهش هزینه‌های تلفات، کاهش توسعه و نگهداری شبکه برق، افزایش قابلیت اطمینان، اشتغال زایی بالاتر و... شده که هزینه این امتیازات آن‌ها در سوخت معادل قابل جبران نیست.