کمبود برق و ضرورت سرمایه‌گذاری در صنعت برق

به گزارش برق نیوز، تابستان امسال کاهش تولید و بار روانی ناشی از احتمال تعطیلی واحد‌های تولیدی موجب افزایش قیمت سیمان، فولاد و میلگرد شد و حالا در فصل زمستان الزام‌ها برای کاهش مصرف انرژی توسط صنایع بزرگ باری دیگر بر این دغدغه‌ها برای تولیدکنندگان دامن زده است.

استمرار مصرف شدید برق به‌ویژه در فصل زمستان که به‌طور طبیعی امکان تولید برق آبی کاهش می‌یابد و همچنین تعدادی از واحد‌های نیروگاه‌های حرارتی برای تعمیرات سالانه از مدار خارج می‌شوند، می‌تواند اثر منفی بزرگ‌تری در تأمین برق کشور داشته باشد.

کمبود برق

در همین راستا رئیس کمیسیون سرمایه اتاق بازرگانی مشهد در این رابطه اظهار می‌کند: در کشور هرسال شاهد افزایش میزان مصرف برق هستیم، اما این در حالی است که به‌جای افزایش تولید توان برق، اما با کاهش تولید مواجه هستیم.

علی چمنیان در این رابطه به ما می‌گوید: متأسفانه از سال گذشته تاکنون تولید برق از ۵۸ هزار مگاوات به ۵۴ هزار مگاوات کاهش داشته است و ما به‌جای اینکه سالانه ۱۰ درصد افزایش تولید داشته باشیم، اما ۵ درصد کاهش داشتیم!

وی بابیان اینکه تولید و توسعه نیروگاه‌ها در این حوزه به‌درستی مدیریت نشده از آن غفلت کردیم بیان می‌کند: در حال حاضر واقعیت این است که کمبود برق‌داریم و حتی اگر رمز ارز و گرمای هوا را هم از آن فاکتور بگیریم واقعیت این است که با کمبود برق آن به میزان ۴ هزار مگاوات روبرو هستیم.

چمنیان اذعان می‌کند: واقعیت این است که دلیل اصلی وضعیت کنونی برق، فعالیت دستگاه‌های استخراج رمز ارز یا افزایش دمای هوا نیست، بلکه کاهش تولید و عدم برنامه‌ریزی برای افزایش آن است.

وی خصوصی شدن بخش تولید برق را یکی از مشکلات پیش‌آمده دانسته و گفت: در یک سال گذشته ارزش سهام شرکت‌های خصوصی ۱۰۰ درصد افزایش داشت که در حال حاضر به ۲۵ درصد رسیده است.

وی ادامه داد: سریع‌ترین راه افزایش سود در نیروگاه‌ها کاهش هزینه‌های نگهداری است وقتی چنین شرایطی باشد و کسی هم نظارتی بر این داستان نداشته باشد این‌چنین ظرفیت تولید با کاهش روبه‌رو می‌شود.

ضرورت سرمایه‌گذاری در صنعت برق

معاون برنامه‌ریزی و تحقیقات شرکت برق منطقه‌ای خراسان در پاسخ به این سؤال که آیا رفع کمبود‌ها در سال آینده امکان‌پذیر است یا خیر اظهار می‌کند: احداث نیروگاه جدید برای جبران این کسری تولید برق تا سال آینده تا حدودی غیرممکن است، از طرفی پیش‌بینی می‌شود سال آبی چندان خوبی نداشته باشیم و حتی اگر وضعیت متوسط داشته باشیم بازهم پنج هزار مگاوات کمبود برق خواهیم داشت.

مهدی علومی اظهار می‌کند: از طرفی مشکل تأمین گاز و هم‌چنین سوخت مایع همیشه در نیمه دوم سال وجود داشته و لذا با احتساب کاهش قابل‌توجه حجم آب پشت سد‌ها لذا کمبود برق دور از ذهن نیست.

وی با اشاره ه به این‌که مصرف برق افزایش و از طرفی سرمایه‌گذاری برای تولید برق کاهش نشان می‌دهد اظهار می‌کند: بر اساس بررسی‌ها میزان مصرف برق در سال‌های ۹۷ و ۹۸، ۳ تا ۴ درصد رشد داشت، اما از اواخر سال ۹۹ شاهد رشد ۱۳ درصدی مصرف برق در استان بوده‌ایم. این رشد در فروردین‌ماه امسال به ۳۵ درصد نسبت به مدت مشابه رسید.

وی اذعان می‌کند: البته برای جلوگیری از قطع برق صنایع نیازمند ایجاد زیرساخت‌هایی هستیم، از طرفی در حال اخذ تأییدیه از توانیر هستیم تا برق صنایعی که روی یک «فیدر» باهم مشارکت دارند تأمین شود چرا که برق این واحد‌ها نباید قطع شود.

همچنین برای صنایعی که تمایل به احداث نیروگاه خورشیدی دارند، باید تسهیلاتی پیش‌بینی شود که به دنبال تحقق این امر نیز هستیم.

وی در پاسخ به این سؤال که تا چه میزان کمبود برق را می‌توان از محل انرژی‌های پاک تأمین کرد می‌افزاید: پنج درصد نیروگاه‌های تجدید پذیر ما خورشیدی هستند که این نیروگاه‌ها به‌سرعت نصب می‌شوند و هزینه تعمیر و نگهداری زیاد ندارند و در شرایط موجود، نیروگاه‌های خورشیدی بهترین راه‌حل به شمار می‌روند.

علومی می‌گوید: منطقه خراسان ازنظر تابش خورشید وضعیت خوبی دارد و می‌توان از این موقعیت استفاده کرد لذا به دنبال این هستیم که مشکل صنایع را با ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی حل کنیم.

معاون برنامه‌ریزی و تحقیقات شرکت برق منطقه‌ای خراسان بخشی از تأمین برق در زمستان را مرتبط با تأمین سوخت موردنیاز نیروگاه‌ها عنوان می‌کند و می‌گوید: اگر سوخت لازم برای نیروگاه‌ها فراهم شود، قابلیت تولید برق به میزان ۱۹ هزار و ۱۵۶ میلیون کیلووات ساعت در شش ماه دوم سال وجود دارد، اما در صورت تأمین سوخت معادل سال گذشته ۸۲۵ میلیون کیلووات ساعت کمبود برق در زمستان پیش‌بینی‌شده است.

سال آینده

از سال ۱۲۶۳ که اولین مولد برق وارد کشور شد صنعت برق ایران فراز و نشیب‌های بسیاری را پشت سر گذارده و همگام با توسعه کشور، رشد کرده است.

سرعت توسعه ظرفیت تولید شبکه برق کشور به‌گونه‌ای بوده که ظرفیت نامی منصوبه کشور، متناسب با نیاز مصرف، تقریباً در هر ده سال دو برابر شده و در حال حاضر از مرز ۸۴ هزار مگاوات عبور کرده است که حفظ و توسعه صحیح این زیرساخت حیاتی کشور، مستلزم سیاست‌گذاری مبتنی بر امکانات و اهداف توسعه‌ای کشور است.

در سال‌های اخیر آثار منفی مالی و فنی تحریم‌های ظالمانه در صنعت برق، کاهش سرمایه‌گذاری جهت احداث نیروگاه جدید، کاهش میزان انتفاع از منابع صندوق توسعه ملی، کاهش استفاده سرمایه‌گذاران خصوصی از تسهیلات بانکی، عدم بهره‌مندی از فروش اوراق مشارکت جهت اجرای طرح‌های عمرانی، توقف استفاده از منابع عمومی جهت سرمایه‌گذاری در طرح‌های دولتی، تغییرات نرخ ارز و عدم ثبات اقتصادی برای سرمایه‌گذاری، انباشته شدن بدهی‌های قابل‌توجه بخش برق به دلیل عدم پرداخت مابه‌التفاوت قیمت تمام‌شده و قیمت تکلیفی، عدم واقعی سازی قیمت برق که منجر به عدم پرداخت به‌موقع مطالبات و درنتیجه کاهش توان مالی پیمانکاران و سرمایه‌گذاران شده است.

عدم پرداخت مطالبات صنعت برق از سوی سازمان هدفمندی یارانه‌ها طی چند ماه اخیر، و افزایش عمر نیروگاه‌های حرارتی موجود کشور و ضرورت بازنشستگی تعداد زیادی از آن‌ها لزوم سرمایه‌گذاری‌های وسیع در حوزه احداث، بازسازی و نوسازی نیروگاهی جهت تأمین برق مطمئن و پایدار برای سال‌های ۱۴۰۲ به بعد را می‌طلبد و الا بنا بر اظهار نظر کارشناسان این خاموشی‌ها و به تبع آن باز ایستادن چرخ تولید کارخانه‌ها در سال آینده نیز دور از ذهن نخواهد بود.

منبع: تحلیل بازار