زمستان سخت برق در راه است

سرویس صنعت برق نیوز: بعد از پیک تابستان امسال که با اعمال خاموشی به صنایع، از خاموشی در بخش خانگی جلوگیری شد، فشار‌های سیاسی و اجتماعی وارد بر بدنه صنعت برق تا حد زیادی کاهش یافت. توانیر و وزارت نیرو امسال در اقدامی عقلایی از برگزاری جشن عبور از پیک و شوآف‌های مرسوم سال‌های گذشته به درستی پرهیز کردند. اقدامی که هنوز برخی آنرا بعنوان دستاورد دولت رئیسی موجب افتخار دانسته و اصرار دارند مدیریت خاموشی‌ها را بعنوان یک موفقیت بزرگ به مردم بفروشند.

بعد از جنگ روسیه و اکراین و بحران کمبود گاز در اروپا، گروهی از جناح‌های سیاسی داخلی دلخوش به زمستان سخت اروپا کرده و آنرا دستاوردی برای خود تلقی می‌کردند که اروپایی‌ها مجبورند بخاطر کمبود گاز به سیاست‌ها و خواسته‌های ایران تن دهند. اروپایی‌ها روز‌های سختی را سپری کردند و حتی قیمت برق در برخی از کشور‌ها به بیش از سه برابر رسید تاجائیکه دولت مجبور شد یارانه انرژی در نظر بگیرد. آن‌ها مجبور به مدیریت بار و اعمال خاموشی‌های زیادی شدند، اما برخلاف ما که در ایران به دنبال آمارسازی و خوب جلوه دادن شرایط هستیم، در وهله اول بحران پیش آمده و ابعاد آنرا به رسمیت شناختند و سپس با برنامه ریزی به مدیریت آن پرداختند. کسانی که می‌گفتند Winter Is Coming نمی‌دانستند شرایط بحران انرژی ایران در زمستان سخت‌تر از اروپا خواهد بود و کمبود همزمان گاز و برق می‌تواند به بحران‌ها و اعتراضات اخیر دامن بزند.

خاطره تلخ خاموشی‌های دو سال گذشته و گسترش دامنه‌های اعتراضات مردمی موجب شده تا دولت برنامه ریزی گسترده‌ای برای کنترل این بحران نماید. بحرانی که در کوتاه مدت امکان حل کامل آن نیست و برنامه ریزی‌های فعلی، مسکنی کوتاه مدت برای معضلات فعلی است.

توسعه نیروگاه‌های حرارتی و تجدیدپذیر در دولت رئیسی و وزارت محرابیان شدت بیشتری پیدا کرده و برخی از پروژه‌های نیروگاهی که سال‌ها به حالت نیمه تعطیل درآمده بودند این روز‌ها به صورت حتی سه شیفت در حال تکمیل است تا زودتر واحد‌های جدیدتر به مدار آمده و بخشی از کمبود‌های فعلی برطرف گردد. ظرفیت حدودا ۲۰ هزار مگاواتی کمبود برق فعلی نیاز به حداقل سه چهار سال برای جبران داشته و لذا همزمان با این توسعه، تمام تلاش وزارت نیرو بر مدیریت خاموشی‌ها متمرکز شده است.

دولت و وزارت نیرو به خوبی می‌داند خاموشیها، در شرایطی که ایرانیان در اوج نارضایتی‌های اقتصادی و اجتماعی قرار دارند، هیزمی بر آتیش اعتراضات خواهد بود. با اینکه خاموشی‌ها در هفته‌های گذشته در پایین‌ترین حد خود بوده، اما گزارش‌هایی مبنی بر گسترش تجمعات در خاموشی‌های پراکنده روز‌های گذشته منتشر شده است. دو مرتبه خاموشی در اصفهان موجب شده مردم به خیابان‌ها امده و شعار‌های اعتراضی سردهند. از طرفی برخی ادعا می‌کنند معترضان با ایجاد خاموشی برای جلوگیری از عدم شناسایی این خاموشی‌های عمدی را رقم زده اند. البته نگفته اند چطوری این خاموشی‌ها را رقم زده اند.

زمستان امسال از این جهت سختر و پیچیده‌تر از گذشته است که می‌تواند محرکی جدید بر گسترش دامنه اعتراضات گردد. ما باید مانند اروپایی‌ها بحران‌های خود را به رسمیت بشناسیم و بپذیریم حتی در زمستان هم با کمبود برق مواجهیم. شاید راهکار‌هایی نظیر تبادل انرژی با کشور‌های همسایه، واردات از کشور‌های گرمتر، ایجاد شرایط فروش برق مولد‌های اضطراری و مقیاس کوچک و... را بتوان بعنوان برنامه‌های اصلی کاهش پیک زمستان تلقی کرد، ولی باید در نظر داشت پیک برق زمستان بر خلاف تابستان، در شب اتفاق افتاده و همین مسئله مهمترین ترفند دولت که تغییر شیفت کاری و تعطیلی ادارات است را بی اثر می‌کند.

امیدواریم سیاست‌های حکمرانی در ایران بجای کتمان بحران و نشنیدن صدای اعتراضات، بر گفتگو و رفع آن‌ها برنامه ریزی گردد. عدم برگزاری برنامه دروغین "جشن گذر از پیک" امسال را می‌توان دلیلی بر برگشتن عقلانیت به مدیریت برق ایران برشمرد. مثل اروپایی‌ها با مردم وارد صحبت شوید و بگویید که کمبود دارید. از تلاش برای رفع آن‌ها و آمادگی برای خاموشی‌های احتمالی سخن بگویید و از اینکه نتوانسته ایم به موقع برای تامین برق مردم برنامه ریزی کنیم عذرخواهی کنیم.

در شرایط فعلی امکان افزایش نرخ برق وجود نداشته و وزارت نیرو باید دولت را متقاعد به پرداختن هزینه‌های تامین برق نماید. بخش خصوصی برق ایران شرایط سخت تری از بخش دولتی را تجربه می‌کند و خیلی از کسب و کار‌ها در حال فروپاشی است. باید صدای مردم در پایان دادن به شرایط فعلی شنیده شود و بجای اصرار بر ادامه رویکرد‌های فعلی، تا دیر نشده به اصلاح و تغییر آن اقدام کرد.