اصلاح اقتصاد تجدیدپذیر‌ها مهم‌ترین رکن در فرایند توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر

به گزارش برق نیوز، "علی‌اکبر محرابیان" صبح امروز، شنبه (۱۴ بهمن) در نشست خبری با اصحاب رسانه که به مناسبت دهه مبارک فجر برگزار شد به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد و در ارتباط با آخرین وضعیت واردات و صادرات برق اظهار کرد: یکی از جراحی‌های اقتصادی ایجاد امکان برای صادرات برق تجدید‌پذیر بوده است و این در حالیست که در چند دهه گذشته موضوع صادرات برق توسط بخش خصوصی مطالبه شده است که این ظرفیت بسیار خوب را به عنوان کشش سرمایه‌گذاری این حوزه در نظر گرفتیم.

وی به مسأله ناترازی در تابستان و امکان صادرات در دیگر فصول اشاره کرد و ادامه داد: از حدود ۷۵ هزار مگاوات تقاضای مصرف برق در اوج تابستان حدوداً ۳۰ هزار مگاوات آن مربوط به دستگاه‌های سرمایشی است که با کسر این تقاضا در ۸ ماه از سال امکان صادرات وجود دارد. در این مدت تراز تولید نسبت به تقاضا بسیار مثبت است و این امکان را برای سرمایه‌گذاران بخش تجدید‌پذیر در حوزه صادرات فراهم کرده است.

وزیر نیرو خاطرنشان کرد: صادرات به سه طریق امکانپذیر است یکی از طریق خطوط ارتباطی و کریدور‌هایی که وزارت نیرو و توانیر دارد و در روش دیگر هم خودشان می‌توانند اقدام و از طریق احداث کریدور‌های اختصاصی که تحت مدیریت شبکه خواهد بود، بتوانند برق را صادر کنند.

وی از فراهم شدن امکان فروش برق برای تولید‌کننده و فروشنده به صورت ساعتی، روزانه، هفتگی و ماهیانه برای مصرف‌کنندگان کشور‌های خارجی خبر داد.

محرابیان به افتتاح خط تکمیلی برای پاکستان و آماده شدن زیرساخت صادرات برق ایران به اتحادیه اروپا از طریق ترکیه خبر داد و گفت: مراحل تست این خط اختصاصی انجام شده وامکان تأمین بیش از ۶۰۰ مگاوات برق برای بازار ترکیه و از مسیر ترکیه به اتحادیه اروپا را فراهم کرده است و البته از طریق این مسیر واردات برق در صورت نیاز نیز امکانپذیر است.

تراز تجاری سالانه برق ۸۰ درصد صادرات و ۲۰ درصد واردات است

وی با اشاره به معاملات نیروگاه‌های تجدیدپذیر در تابلوی برق سبز بورس انرژی گفت: طی ۴ ماه گرم سال تقاضای قابل توجهی برای خرید وجود دارد که می‌توانند در این مدت در بازار داخلی به فروش برسانند و طی ۸ ماه هم امکان صادرات برای آن‌ها فراهم شده است.

وزیر نیرو با اشاره به اینکه تراز سالانه حدوداً ۸۰ درصد صادرات و ۲۰ درصد واردات را شامل می‌شود، ادامه داد: سیاست وزارت نیرو در دولت سیزدهم مبادله انرژی است. در زمانیکه مازاد تولید وجود دارد و تقاضا کمتر از تولید است، صادرات انجام می‌شود و در زمان‌هایی که تقاضای ما کمتر از تولید است، به واردات می‌پردازیم. این درحالیست که در کشور ما بین شنبه تا چهارشنبه حداکثر مصرف را داریم و در کشور‌های دیگر بین دوشنبه تا جمعه در حداکثر مصرف هستند که این شرایط با توجه به افق و اقلیم هر کشوری متفاوت است.

محرابیان در پاسخ به یارانه انرژی مشترکان پرمصرف در حوزه برق و انرژی، یادآورشد: بر اساس قانون و مقررات از مصارف در حد الگو به طور کامل حمایت می‌شود و این مصرف‌کنندگان مشمول یارانه و حمایت خواهند بود، در دو سال اخیر تلاش شده است کمترین رشد قیمت را داشته باشند و به دلیل صرفه‌جویی مشمول پاداش نیز بشوند، بطوری‌که در دوسال اخیر شاهد قبض‌های برق رایگان و بستانکار از صنعت برق کشور شدند.

وی با بیان اینکه تمامی مصرف‌کنندگان برق خانگی و غیرخانگی مشمول یارانه می‌شوند، تصریح کرد: طبق قانون، مازاد مصرف بدون یارانه تأمین انرژی می‌شود به طور مثال اگر مشترکی ۵ برابرالگو راهم مصرف کند، مصرف تا سطح الگوی مشترک، شامل یارانه می‌شود و قانونگذار بیشتر از این میزان را برق غیر یارانه‌ای پیش‌بینی کرده است و این درحالیست که بیش از ۸۰ درصد مصرف‌کنندگان در اقصی نقاط کشور الگو را رعایت می‌کنند.

وزیر نیرو با بیان اینکه اختصاص یارانه مصارف بالاتر از الگو به صورت مرحله‌ای انجام می‌شود، افزود: تمام تلاش ما این بوده است که همراه با ایجاد فرهنگ و مشارکت و کار دسته جمعی به این موضوع مهم دست یابیم که اقدامات دو سال اخیر بر این مبنا بوده است.

محرابیان ضمن تشکر از همکاری و همراهی مردم که امکان تأمین برق پایدار در تمامی بخش‌ها را فراهم کرده است، اظهار کرد: در تابستان ۱۴۰۰ از ابتدای خرداد تا ۱۵ مهرماه دردوره گرم سال به رغم وجود قطعی‌های فراوان و گسترده و متعدد برق، مجموع مصرف خانگی به ۴۸ میلیارد کیلو‌وات ساعت رسید و این درحالی است که در مشابه زمانی سال ۱۴۰۲ با وجود ۲ میلیون مشترک جدید که طی ۲ سال به صنعت برق اضافه شدند و کنتور دریافت کردند و همچنین گرمای بی‌سابقه سال در تاریخ برق کشور و عدم اعمال محدودیت برای بخش خانگی، نه تنها مصرف بخش خانگی رشدی نکرد بلکه ۲ میلیارد کیلو‌وات ساعت نسبت به سال ۱۴۰۰ با کاهش مواجه بودیم و مصرف برق خانگی در یک سال به ۴۶ میلیارد کیلو‌وات ساعت رسید.

وزیر نیرو ادامه داد: چنانچه رفتار مصرف‌کننده طبق الگو‌های قدیم بود و طرح‌های پاداش صرفه‌جویی و منطق غیر‌یارانه‌ای کردن مصارف مازاد بر الگو اجرا نمی‌شد، این عدد حداقل باید ۱۰ میلیارد کیلو‌وات ساعت با رشد مواجه می‌شد، اما از عدد دوره سال ۱۴۰۰ هم ۲ میلیارد کیلو وات ساعت کمتر شد و این موضوع به معنای موفقیت مردم است و در صورت همکاری مردم می‌توانیم برق را بدون مشکلی برای تمامی بخش‌ها تأمین کنیم.

وی با بیان اینکه با اضافه شدن ۸ هزار مگاوات نیروگاه و ۲ میلیارد کیلووات ساعت مصرف کمتر بخش خانگی، این ظرفیت جدید در بخش تولید استفاده شد، اظهار کرد: صنایع حدود ۲۵ درصد برق بیشتری نسبت به تابستان سال ۱۴۰۰ دریافت کرده‌اند و علاوه بر آن ۱۱ درصد سیمان کشور نسبت به سال گذشته رشد تولید داشته است. همچنین ایران به رتبه هشتم تولید فولاد جهان صعود کرد. تولید فولاد ما به گونه‌ای بود که در دوره گرم میزان عرضه ۴ برابر تقاضا بود و در طی این دوره گرم، ماهیانه ۸۰۰ هزار تن میلگرد در بورس توسط تولید‌کننده عرضه شد که ۲۰۰ هزار تن از آن به فروش رسید. در سیمان هرآنچه تقاضا بود تأمین شد و به این دلیل بازاری آرامی داشتیم.

وی با بیان اینکه سیمان و فولاد به عنوان دو عنصر صنعتی انرژی‌بر هستند که به مراتب دیگر بخش‌های صنعت هم توانستند برق مورد نیازشان را دریافت کنند، یادآور شد: در طول تابستان ۱۴۰۰ در سیمان ۴۳۳ درصد رشد قیمت سیمان را داشتیم و شرایط رشد قیمت به شرایط تعادل بازار و تأمین نیاز و حاصل جمع این کار ملی به تأمین برق پایدار برای بخش خانگی و حداکثر انرژی برای بخش صنعت و تولید و اشتغال کشورتبدیل شد.

جهش توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر از نیروگاه‌های مقیاس کوچک به ساختگاه ۱۰۰۰ مگاواتی

وزیر نیرو در پاسخ به پرسشی درباره عملکرد وزارت نیرو در حوزه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر گفت: در فرایند توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر مهم‌ترین رکن اصلاح اقتصاد تجدیدپذیر‌ها بود که در این رابطه تلاش شد تا قوانین حمایتی و بالادستی اصلاح شود و در کنار آن نیز تلاش شد تا بازار جذابی برای انرژی‌های تجدیدپذیر ایجاد شود تا بخش خصوصی انگیزه لازم را برای ورود به این عرصه داشته باشد.

وی در همین رابطه افزود: در سال‌های گذشته ظرفیت توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر کشور در مقیاس‌های کوچک و کیلوواتی پیش می‌رفت، اما امروزه در سایه ریل گذاری مناسبی که صورت گرفته است، ساختگاه‌هایی تعریف کردیم که ۶۰۰ مگاوات، ۴۰۰ مگاوات و بعضاً ۲۵۰ مگاوات ظرفیت تولید برق دارند و همین موضوع آینده روشنی را برای انرژی‌های تجدیدپذیر ترسیم کرده است.

محرابیان در ارتباط با انرژی‌های تجدیدپذیر با اعلام این خبر که بزودی یک ساختگاه هزار مگاواتی جدید معرفی خواهد شد، اضافه کرد: جدا از برنامه‌ریزی برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در مقیاس بزرگ، همچنین ساختگاه‌های مقیاس متوسط و کوچک نیز مدنظر هستند و تلاش مجموعه وزارت نیرو این است که در سال‌های نه چندان دور ظرفیت تولید تجدیدپذیر‌ها از نیروگاه‌های حرارتی بیشتر شود.

وزیر در ادامه به صرفه جویی اقتصادی از محل انرژی‌های تجدیدپذیر اشاره و بیان کرد: محاسبات نشان می‌دهد در یک بازه زمانی ۲۵ ساله میزان هزینه انجام شده در بخش تجدیدپذیر‌ها تنها ۱۰ درصد میزان سرمایه گذاری انجام شده در بخش برق حرارتی است و باتوجه به استقبال خوب بخش خصوصی از توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر امیدواریم روند توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر سرعت خوبی پیدا کند و در ماه‌های آینده به نوبت پروژه‌های آماده شده این حوزه به مرحله بهره برداری برسند.

وی در همین خصوص با تاکید بر تلاش وزارت نیرو برای مجاب کردن دولت برای اختصاص بسته‌های حمایتی در مقیاس‌های کوچک انرژی‌های تجدیدپذیر اضافه کرد: با برنامه‌هایی که برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در بین خانواده‌های تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی اجرایی کردیم، هم به دنبال رفع ناترازی و اشتغال پایدار این عزیزان هستیم و هم تلاش می‌کنیم از یک مسیر عزتمندانه اقتصاد این خانواده‌ها را متحول کنیم.

محرابیان در ارتباط با سوالی درباره برنامه وزارت نیرو برای رفع ناترازی برق و تاکید رهبر معظم انقلاب بر مسئله مدیریت ناترازی انرژی گفت: ما برای رفع ناترازی در صنعت برق برنامه مفصلی ارائه کردیم و اطمینان داریم با اجرای این برنامه‌ها می‌توانیم ناترازی برق را مرتفع کنیم. در دو سال گذشته نیز مشاهده کردید با اجرای برنامه‌ها این ناترازی به صفر رسید.

وی در همین خصوص افزود: همه اجزای دولت مصمم هستند تا با حمایت از برنامه‌های تعریف شده برای رفع ناترازی چه در بخش تولید و چه در بخش مدیریت مصرف، برنامه‌های تعریف شده را به پیش ببرند و در همین راستا نیز برای اوج بار ۱۴۰۱ تعداد ۱۰۰ برنامه، برای اوج بار ۱۴۰۲ تعداد ۱۴۰ برنامه و برای اوج بار ۱۴۰۳ نیز تعداد ۱۸۰ برنامه تنظیم کردیم که همه این اقدامات به صورت کمّی است و نقش موثری در مدیریت ناترازی‌ها دارد.

وزیر نیرو بیان کرد: نکته بسیار شاخص در مورد برنامه‌های وزارت نیرو برای رفع ناترازی اینکه همه این اقدامات اجرای یک پازل ۲۰ ساله صنعت برق کشور است و به صورت سالیانه اقداماتی انجام می‌دهیم تا روز به روز شاهد کاهش ناترازی در این صنعت باشیم.

محرابیان با ارائه آماری در این خصوص افزود: در دولت‌های هفتم و هشتم ۶۰ درصد، در دولت‌های نهم و دهم ۶۸ درصد و در دولت‌های یازدهم و دوازدهم تنها ۲۳ درصد به ظرفیت برق کشور افزوده شد، اظهار داشت: در ابتدای دولت سیزدهم ما دو مشکل بزرگ در خصوص تامین برق کافی داشتیم که یکی ناترازی شدیدی بود که به ما ارث رسید و دیگر افزایش سالیانه تقاضا بود که باید برای پاسخ به آن اقدامات متعددی را اجرایی می‌کردیم.

وزیر نیرو در ادامه و در پاسخ به پرسشی پیرامون عملکرد وزارت نیرو در حوزه سامانه املاک و اسکان گفت: همواره اجرای قوانین بالادستی از جمله قانون مرتبط با سامانه املاک و اسکان مورد تاکید ما بوده است، اما از نظر بنده در مسیر تکمیل این سامانه مشکلاتی وجود دارد که اجرای این قانون را با چالش‌هایی رو به رو کرده است.

وی در همین خصوص توضیح داد: بر اساس آماری که ما در اختیار داریم استقبال از این سامانه توسط مالکان و مستأجران کم است و اگر ما بخواهیم بر اساس قانون تعرفه برق مشترکانی که در سامانه ثبت نام نکرده اند را واقعی و بالاترین تعرفه محاسبه کنیم، معنای این اقدام آن است کسر قابل توجهی از شهروندان با قبض‌های سنگینی رو به رو خواهند شد.

محرابیان اضافه کرد: ارزیابی بنده این است که هدف دولت و مجلس برای تنظیم این قانون چیزی جز افزایش قبض برق مشترکان بوده و از این رو اشکالات و پیشنهادات خود را به دولت داده ایم و در کمیسیون‌های تخصصی در حال بررسی است.

حمایت وزارت نیرو از تولید خودرو‌های برقی

محرابیان در پاسخ به پرسش دیگری درباره موضوع تامین برق خودرو‌های برقی و تعامل وزارت نیرو با وزارت صمت در این حوزه گفت: بر اساس آمار بیش از ۹۰ درصد آلودگی کلانشهر‌های کشور متاثر از تردد خودرو‌ها به ویژه خودرو‌های فرسوده است و بر همین اساس موضوع استفاده تکنولوژی‌هایی مانند بهره‌برداری از خودرو‌های برقی بسیار مهم است.

وی در همین رابطه افزود: سابق بر این و در دولت‌های نهم و دهم قوانین بسیار خوبی برای گازسوز کردن خودرو‌ها و نیز خروج خودرو‌های فرسوده از چرخه فعالیت تنظیم شد که نتایج خوبی نیز داشت، اما در سال‌های گذشته به مرور این قوانین مورد بی توجهی قرار گرفت.

وزیر نیز با اشاره به این پیشینه اضافه کرد: تولید خودرو‌های برقی می‌تواند نقش قابل توجهی در کاهش آلودگی هوا داشته باشد و از این رو مورد حمایت وزارت نیرو قرار دارد. با این وجود برای توسعه گسترده ناوگان نیاز به اجرای طرح جامع تامین برق این نوع خودرو‌ها وجود دارد که باید به صورت پیوست به آن توجه کرد. اقدامی که در بسیاری از کشور‌های توسعه یافته رخ داده است و آن‌ها با استفاده از تکنولوژی سیستم‌های ذخیره‌ساز انرژی در بازه‌های زمانی کم باری، نسبت به ذخیره‌سازی برق در این حوزه اقدام می‌کنند.

وزیر نیرو در ادامه و در پاسخ به پرسشی پیرامون روند توسعه شبکه برق سراسری کشور نیز گفت: در حال حاضر طول خطوط شبکه برق کشور ۱ میلیون کیلومتر است که سه برابر فاصله کره زمین تا کره ماه می‌شود. طبیعی است که در طول فعالیت این میزان شبکه، بخشی در وضعیت ایده آل قرار دارد و بخشی نیز نیازمند نوسازی و بخشی نیازمند تعویض باشد.

محرابیان در همین رابطه خبر داد: تنها در بخش شبکه‌های فوق توزیع کشور ۵۷ پروژه تا تابستان ۱۴۰۳ اجرا می‌کنیم که عمدتاً در مناطق دارای مشکل مانند استان‌های گلستان، مازندران، تهران و شمال خوزستان بوده است و اجرای این پروژه‌ها نقش موثری در تامین برق پایدار در این مناطق ایفا خواهد کرد.