چین در حال تبدیل‌شدن به قطب ذخیره انرژی

به گزارش برق نیوز، ظرفیت ذخیره‌سازی انرژی این کشور در سه‌ماه اول سال ۲۰۲۴ و در پی تلاش برای پیشبرد انتقال انرژی سبز باز هم افزایش یافته است، به‌گونه‌ای که تا پایان ماه مارس، ظرفیت ذخیره‌سازی انرژی نوع جدید به ۳۵.۳ گیگاوات رسیده است که به‌گفته اداره ملی انرژی (National Energy Administration – NEA)، نسبت به سال گذشته ۲.۱ برابر بیشتر شده است.

در سال‌های اخیر، چین با تمرکز ویژه بر تقویت قابلیت‌های ذخیره انرژی خود به قطبی در کاربرد انرژی‌های تجدیدپذیر تبدیل شده است.

به‌گفته NEA، افزایش سرسام‌آور تقاضا برای راهکار‌های ذخیره انرژی، که ناشی از نیاز به ادغام اثربخش منابع انرژی تجدیدپذیر تناوبی، مانند باد و خورشید، در شبکه برق چین است، منجر به افزایش شدید سرمایه‌گذاری‌ها در پروژه‌های ذخیره انرژی در سراسر این کشور شده است.

روش‌های ذخیره‌سازی انرژی جدید یا ذخیره‌سازی انرژی با استفاده از فناوری‌های جدیدی، چون باتری‌های لیتیوم‌یون، باتری‌های جریان مایع، هوای فشرده، و انرژی مکانیکی، مبنای مهمی در ایجاد سیستم نیروی جدید چین هستند که از مزایای پاسخ سریع، پیکربندی انعطاف‌پذیر، و دوره‌های کوتاه ساخت و ساز برخوردار است.

دولت چین معتقد است که رویکرد کنش‌گرانه دولت در ترویج انرژی پاک نیز، با برنامه‌هایی، چون اعطای یارانه به پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر و مشوق‌هایی جهت اجرای اقدامات ذخیره‌سازی انرژی که محیطی سازنده برای رشد سریع بخش ذخیره‌سازی انرژی ایجاد کرده‌اند، نقشی تعیین‌کننده در پیشبرد این رونق داشته است.

پیش‌بینی صنعت حاکی از آن است که این روند ادامه خواهد داشت و انتظار می‌رود که در سال‌های آینده چین در بازار ذخیره‌سازی انرژی جهان برتری داشته باشد.

از آنجایی که برآورد می‌شود تا سال ۲۰۳۰، در منطقه خودمختار اویغورنشین سین‌کیانگ (Xinjiang) در شمال‌غربی چین کمبود برق از ۸ میلیون کیلووات عبور کند، ذخیره‌سازی جدید انرژی برای پشتیبانی از عملیات شبکه برق با مزایایی، چون پاسخگویی سریع‌تر، ظرفیت تنظیم بالا، استقرار انعطاف‌پذیر، و دوره ساخت کوتاه، ضرورت دارد.

به‌گفته NEA، بخش‌های شمال‌غربی چین سریع‌ترین رشد تأسیسات ذخیره‌سازی انرژی نوع جدید را شاهد بوده است؛ به‌طوری که، ظرفیتی بالغ بر ۱۰.۳ گیگاوات تا پایان ماه مارس در این منطقه نصب و به بهره‌برداری رسیده است.

تا پایان سال ۲۰۲۳، ۲۲۲ گیگاوات ظرفیت بادی و خورشیدی و بیش از ۱۰ گیگاوات پروژه ذخیره‌سازی باتری در شمال‌غرب چین نصب شده است که به‌گفته بیان گوانگچی (Bian Guangqi)، یکی از مقامات NEA، برابر با ۲۹.۲ ظرفیت کل کشور است.

گام مهم

توسعه ظرفیت ذخیره‌سازی انرژی در گذار چین از سوخت‌های فسیلی به انرژی‌های تجدیدپذیر گام مهمی محسوب می‌شود که در عین حال، تأثیر تصادفی‌بودن، نوسان، و تناوب انرژی‌های جدید را بر شبکه و بر مدیریت عرضه و تقاضای برق کاهش می‌دهد.

تا پایان ماه مارس، ظرفیت تولید برق نصب‌شده چین با افزایشی ۱۴.۵ درصدی نسبت به سال گذشته به ۲.۹۹ میلیارد کیلووات رسید که، بنا به گفته NEA، از این مقدار، تولید برق خورشیدی با ۵۵ درصد افزایش نسبت به سال گذشته به ۶۶۰ میلیون کیلووات و تولید برق بادی با افزایشی ۲۱.۵ درصدی نسبت به سال گذشته به ۴۶۰ میلیون کیلووات رسیده است.

شرکت‌های بزرگ تولید برق در سراسر کشور نیز از آغاز امسال سرمایه‌گذاری خود را در پروژه‌های تولید برق افزایش داده‌اند. بنا به آمار دولتی، در سه ماهه نخست سال ۱۳۶.۵ میلیارد یوان (۱۸.۸۴ میلیارد دلار) سرمایه‌گذاری شده است که نسبت به سال گذشته افزایشی ۷.۷ درصدی نشان می‌دهد. این در حالی است که سرمایه‌گذاری در پروژه‌های شبکه انتقال برق با ۱۴.۷ درصد افزایش نسبت به سال گذشته به ۷۶.۶ میلیارد یوان رسیده است.

شرکت فناوری ژونگچو گوئونگ (پکن) با مسئولیت محدود (Zhongchu Guoneng (Beijing) Technology Co Ltd) و موسسه مهندسی ترموفیزیک (Institute of Engineering Thermophysics) زیرنظر آکادمی علوم چین به‌طور مشترک بزرگ‌ترین انبار انرژی هوای فشرده جهان را ایجاد کرده‌اند که در ماه مه برای نخستین بار در استان شاندونگ (Shandong) چین به شبکه وصل شده است.

این ایستگاه تولید برق ۳۰۰ مگاواتی با مجموع سرمایه‌گذاری ۱.۴۹۶ میلیارد یوان بزرگ‌ترین نیروگاه ذخیره انرژی هوای فشرده جهان با بالاترین بازده و پایین‌ترین هزینه واحد محسوب می‌شود.

این نیروگاه با قابلیت تخلیه مداوم به‌مدت ۶ ساعت و تولید تقریباً ۶۰۰ میلیون کیلووات ساعت در سال می‌تواند در ساعات اوج مصرف حدود ۲۰۰ هزار تا ۳۰۰ هزار خانوار را پشتیبانی کند.

بنا به گفته کمیسیون توسعه و اصلاحات ملی (National Development and Reform Commission)، چین قصد دارد ظرفیت ذخیره‌سازی انرژی جدید خود را توسعه دهد و انتظار می‌رود که این ظرفیت تا سال ۲۰۲۵، از مرحله نخست تجاری‌سازی به توسعه بزرگ‌مقیاس گسترش یابد. این در حالی است که ظرفیت نصب‌شده فعلی بیش از ۳۰ میلیون کیلووات است و تا سال ۲۰۳۰ به توسعه کامل بازارمحور در ذخیره‌سازی انرژی جدید دست خواهد یافت.

در پاسخ به این برنامه، تمام استان‌های چین در حال تشدید اقدامات خود جهت ساخت تأسیسات ذخیره‌سازی برای استفاده بهتر از انرژی سبز، اما فرّار و حفظ ثبات شبکه هستند.

برای مثال، استان چینگ‌های (Qinghai) مقرر کرده است که ۱۰ درصد از پروژه‌های برق بادی ایجادشده باید تحت پشتیبانی ساخت ابزار‌های ذخیره‌سازی الکتریکی باشند.

بهره‌برداری اندک

با تمام این اوصاف، مشکل بهره‌برداری اندک برخی از انواع جدید ذخیره انرژی همچنان پابرجاست. به‌گفته یکی از اساتید آکادمی مهندسی چین (Chinese Academy of Engineering)، نرخ بهره‌برداری از ذخیره‌سازی انرژی‌های جدید در چین چندان بالا نیست؛ به‌طوری که شاخص‌های نرخ بهره‌برداری میانگین در سمت شبکه، کاربر، و تخصیص اجباری به پروژه‌های ذخیره‌سازی انرژی جدید، به‌ترتیب به ۳۸، ۶۵، و ۱۷ درصد بالغ می‌شود.

دخیره‌سازی انرژی در سمت شبکه در نقاط بحرانی در شبکه برق توزیع می‌شود و خدمات متنوعی از جمله پیک‌سایی (peak shaving) و تنظیم فرکانس ارائه می‌دهد. منظور از ذخیره‌سازی انرژی در سمت کاربر سیستم‌های ذخیره‌سازی‌ای است که در سمت کاربری، مانند خانه‌ها، کسب و کارها، و کارخانه‌ها، نصب شده‌اند و ظرفیت تنظیم انعطاف‌پذیر کاربران سمت بار را افزایش می‌دهند.

در ماه آوریل، NEA اطلاعیه‌ای با عنوان «ارتقاء یکپارچه‌سازی ذخیره‌سازی انرژی جدید و بهره‌برداری از دیسپچ» منتشر کرد که هدف آن استانداردسازی ادغام ذخیره انرژی جدید در شبکه و ارتقاء بهره‌برداری از دیسپچ کارآمد برای ذخیره انرژی جدید بود.

این اطلاعیه الزامات خاص شرکت‌های شبکه، آژانس‌های دیسپچ نیرو و واحد‌های پروژه ذخیره‌سازی انرژی جدید را مشخص کرده است.

به‌گفته NEA، دولت از آغاز امسال فهرستی از ۵۶ پروژه آزمایشی ذخیره‌سازی انرژی نوع جدید را منتشر کرده است که شامل ۱۷ پروژه باتری لیتیوم‌یون و ۱۱ پروژه ذخیره‌سازی انرژی هوای فشرده می‌شود. برخی از این پروژه‌ها به شبکه متصل شده‌اند و به‌طور مؤثری کاربرد فناوری‌های جدید را بهبود داده‌اند.

منبع: چاینادیلی