عضویت ایران در اتحادیه بین‌المللی انرژی خورشیدی؛ رویکردی در راستای تحقق اهداف دولت چهاردهم

به گزارش برق نیوز، اتحادیه بین المللی خورشیدی (ISA) یک سازمان بین المللی است که با هدف پیشبرد پذیرش انرژی خورشیدی برای آینده­ای بدون کربن در سال ۲۰۱۶ تاسیس شد. این اتحادیه یک ابتکار مشترک بین هند و فرانسه بود که با شعار "یک خورشید، یک جهان، یک شبکه" ایجاد شد و هدف آن هم‌راستاکردن تلاش­‌ها برای اجرایی سازی راهکار‌های انرژی خورشیدی و مبارزه با تغییرات آب و هوایی به خصوص در کشور‌هایی با دسترسی حداقل ۳۰۰ روز به آفتاب در سال که به‌طور کامل یا جزئی بین مدار راس‌السرطان و راس‌الجدی کره زمین قرار دارند، ایجاد شد.

ایده این کار به لزوم اتحاد و یکپارچه سازی کشور‌های این منطقه جغرافیایی برای استفاده حداکثری از انرژی خورشیدی بر می‌گردد تا با بسیج امکانات و تامین مالی احداث نیروگاه‌های خورشیدی و ایجاد اتصالات گسترده در شبکه‌های برق از شرق تا غرب، اصطلاحا خورشید در این کشور‌ها هرگز غروب نکند و کشور‌های دیگر نیز بتوانند از انرژی حاصل از خورشید حتی از طریق کشور‌ها مجاور در بازه زمانی طولانی تری بهره ببرند.

در سال ۲۰۲۰، این اتحادیه توسط سازمان ملل متحد به یک معاهده چندجانبه تبدیل شد که همه کشور‌های عضو با عمل به آن می‌توانند از کمک‌های مالی و فناورانه بهره‌مند شوند. در سال ۲۰۲۱ نیز این اتحادیه به‌وسیله مجمع عمومی سازمان ملل متحد به "عضویت ناظر " این سازمان درآمد و هم‌اکنون نیز با همین عنوان در جلسات سازمان ملل حضور دارد.

هم اکنون بیش از ۱۰۰ کشور معاهده پیوستن به این اتحادیه را امضا کرده‌اند و بیش از ۹۰ کشور در آن عضویت کامل دارند. هدف این اتحادیه تامین مالی ۱ تریلیون دلار سرمایه­‌گذاری خورشیدی تا سال ۲۰۳۰ و در عین حال کاهش هزینه‌­های فناوری و تامین مالی است و در کنار آن، این اتحادیه به عنوان بستری برای همکاری­‌های بین ­المللی انرژی خورشیدی، از کشور‌های عضو در بخش­‌های مختلف از جمله موارد زیر پشتیبانی می‌کند.

1. با تمرکز بر تحلیل داده‌ها، آگاهی در خصوص انرژی خورشیدی را گسترش داده و از اتخاذ سیاست­‌ها و شیوه‌های سازگار با خورشید در کشور‌های عضو خود حمایت می­‌کند.
2. با تسهیل ارائه اطلاعات و داده‌های تکمیلی به دولت­‌ها در ایجاد سیاست­‌های انرژی دوستدار خورشیدی مشاوره می‌دهد.
3. کمک به توسعه، آزمایش و پیاده‌سازی مدل‌های تجاری جدید برای پروژه‌های خورشیدی و تجمیع تقاضا برای فناوری خورشیدی در سراسر کشورها.
4. با کاهش ریسک‌ها و جذب سرمایه‌گذاری‌های خصوصی، دسترسی مالی کشور‌ها به منابع مالی توسعه انرژی خورشیدی را فراهم می‌کند.
5. دسترسی به دوره‌های آموزشی و داده­‌های تخصصی را برای متخصصان و سیاست­گذاران در بخش انرژی فراهم می­‌کند.
   
   

این اتحادیه با استراتژی "به سوی ۱۰۰۰" که هدف آن بسیج ۱۰۰۰ میلیارد دلاری سرمایه‌گذاری در راهکار‌های انرژی خورشیدی تا سال ۲۰۳۰ است، دسترسی به انرژی پاک و مقرون‌به‌صرفه را برای ۱۰۰۰ میلیون نفر با تمرکز ویژه بر کشور‌های کمتر توسعه‌یافته و در حال توسعه فراهم کند و نهایتا نصب ۱۰۰۰ گیگاوات نیروگاه خورشیدی در جهان محقق شود.

هند، همچنین از ۳۲ سازمان و برنامه بین‌المللی مختلف نظیر «آژانس بین‌المللی انرژی»، «برنامه محیط زیست ملل متحد»، «گروه بانک جهانی» و ... برای عضوگیری، تقویت و گسترش اتحادیه بین‌المللی انرژی خورشیدی استفاده کرد. علاوه بر این سازمان‌ها، «سازمان‌ملل‌متحد» نیز نقش قابل توجهی را در جذب عضو برای اتحادیه داشته است، اما هم اکنون اغلب کشور‌های عضو این اتحادیه را کشور‌های آفریقایی تشکیل می‌دهند، البته علاوه بر هند و فرانسه به عنوان موسسان این اتحادیه، کشور‌های مهمی نظیر ایالات متحده‌آمریکا، آلمان و ژاپن هم در این اتحادیه به عنوان عضو اصلی و شریک حضور دارند، اما چین به عنوان ابرقدرت و پیش‌گام این حوزه، علی‌رغم ابراز تمایل هند و مسئولان اتحادیه، به عضویت این اتحادیه درنیامده است که شاید به دلیل رقابت‌های بین المللی منطقه‌ای بین برخی کشور باشد.

​ البته با توجه به دست بالای چین در احداث، بهره برداری و زنجیره تامین تجهیزات انرژی خورشیدی در جهان هیچ کشور یا نهادی هرگز نخواهد توانست تهدید برای چین در این حوزه تلقی شود.

توسعه همکاری‌های بین‌المللی یکی از راهبرد‌های کلیدی دولت چهاردهم و وزارت نیرو برای توسعه برنامه احداث ۲۵ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی می‌تواند تلقی شود که پیرو آن لایحه عضویت ایران در اتحادیه بین‌المللی انرژی خورشیدی در روز یک شنبه دوم دی ماه ۱۴۰۳ در کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی پس از استماع نظرات نمایندگان موافق و مخالف مورد بررسی قرار گرفت و کلیات ماده واحده آن به تصویب اعضاء رسید تا پس از جمع بندی نهایی، به صحن مجلس ارائه شود.