بزرگ‌ترین نیروگاه زیرزمینی در آسیا

به گزارش "برق نيوز" این سد ۲۸۰ متر طول، ۵/۲۵ متر عرض و ۶۵ متر ارتفاع و یکی از بلندترین تونل‌های انحراف جهان را به طول ۱۱۶۷ متر دارد. ساخت این سد در سال ۱۹۹۱ شروع شد و در پایان سال ۱۹۹۹ تکمیل شد. در اینصورت این پروژه به دلیل سرعت نصب نیروگاه برق آبی رکورد جدیدی را بر جای گذاشت این نیروگاه در اولین سال بهره‌برداری۹/۳ میلیارد کیلووات ساعت برق تولید کرد.

محل این پروژه در نزدیکی Panzhihua بر روی رودخانه یالانگ Yalong که شاخه‌ای از رودخانه Yangtze می‌باشد در استان Sichuan واقع شده است. این استان یک منطقه کوهستانی است که در جنوب غرب کشور چین قرار دارد و دارای استعداد برق آبی قابل توجه است. برای دولت این کشور توسعه این استان از الویت خاصی برخوردار است چون این منطقه فقیر است و در مقایسه با موفقیت‌های استان‌های ساحلی سرمایه‌گذاری خارجی در آن موفق نبود.

رودخانه یلانگ (Yalong) و پروژه برق آبی بر روی آن ظرفیت ناخالص این نیروگاه mw۳۴۹۲ مگاوات (mw۳۳۰۰ خالص) است که بیشتر از ظرفیت سایر نیروگاههای برق آبی زمان خود می‌باشد.

مجموع سرمایه‌گذاری در این پروژه مبلغ ۴/۳ میلیارد دلار برآورد شده علاوه بر جذب تعداد زیادی نیروی کار محلی، اجرای این طرح ۷۰۰ نفر تکنسین و متخصص از ۴۷ کشور جهان را به کار مشغول کرده است.

کشور چین بالاترین پتانسیل نیروی برق آبی بهره‌برداری نشده را در جهان دارد ولی هم اکنون کمتر از ۱۰ درصد انرژی برق آبی آن استفاده می‌شود. پروژه‌های تولید برق از طریق نیروگاههای آبی بزرگ و متوسط با مجموع ظرفیت نصب شده mw۵۳۱۴ مگاوات هم اکنون در حال تولید برق هستند و به هدف این کشور کمک می‌کنند تا بتواند سالیانه بیش از mw۵۰۰۰ (مگاوات) نیروی برق آبی تولید کند. ارتان بزرگترین طرح کمک کننده به مجموع این ظرفیت است. رودخانه یلانگ به طول ۱۵۱۷ کیلومتر در بهترین مکان واقع شده است چون ارتفاع ریزش آب از آن ۴۴۰۰ متر است که به وسیله آن می‌تواند ۳۳۴۰۰ مگاوات برق تولید کند.

● سد قوسی و نیروگاه
بخش های اصلی این پروژه شامل یک سد بتنی دوقوسی به ارتفاع ۲۴۰ متر و طول ۷۷۵ متر و یک مجموعه نیروگاه زیرزمینی بزرگ است. این نیروگاه دارای مغار نیروگاه (به ابعاد ۶۶×۳۱ به ۲۶×۲۸۱ متر) با شش واحد ۵۵۰ مگاواتی، مغار ترانسفورماتور (به ابعاد ۲۵×۱۹×۲۱۵ متر) و محفظه موجگیر (Surge Chamber) به ابعاد ۶۹×۱۹×۲۰۱ متر است. پروژه مذکور همچنین دو تونل انحراف بزرگ به ابعاد ۲۳×۲۰×۱۰۰۰ متر که بزرگترین تونل انحراف در جهان به شمار می‌رود، دو تونل سرریز هر کدام به ابعاد ۵/۱۳×۱۳×۸۵۰ متر و یک پل به طول ۵۰۰ متر بخود اختصاص داده است.

قرارداد کلیه عملیات اجرائی زیرزمینی و سازه‌های جانبی این پروژه با دو شرکت آلمانی و چینی به طور مشترک تحت نظارت فیلیپ هولزمن از آلمان Philipp Holzmann منعقد شد. سایر شرکت‌های فعال در این طرح عبارتند از Hochtief از آلمان و Changjiang Gezhouba Engineering Bureau از چین هستند. شرکت ژئوکنسرلت Geoconsul از کشور اطریش به عنوان مشاور کارهای ساختمانی زیرزمینی پروژه مذکور فعالیت کرد.

● واحدهای تولید برق آبی
پروژه ارتان Ertan اولین نیروگاه برق آبی چین بود که از طریق مناقصه بین‌المللی ساخته شد. شرکت جنرال الکتریک (GE) کانادا قرارداد ساخت شش واحد تولید برق این نیروگاه را برنده شد. طبق این قرارداد شرکت جنرال الکتریک باید دو توربین اول فرانسیس Francis هر کدام با ظرفیت
۵۸۲ مگاوات مربوط به این پروژه را در کانادا تولید کند. سومین و چهارمین توربین در قالب یک پروژه با مشارکت شرکت جنرال الکتریک و شرکت سازنده ماشین‌آلات و تجهیزات برقی در استان Heilongjiang در شمال شرق چین و شرکت سازنده تجهیزات برقی Dongfang ساخته شد. پنجمین و ششمین توربین توسط شرکت‌های چینی ساخته شد.

شرکت Dongfang مخصوصاً یکی از شرکای مهم شرکت جنرال الکتریک کانادا است. در سپتامبر ۱۹۹۹، واحد پنج ارتان اولین ژنراتور برق آبی ۵۵۰ مگاواتی ساخت داخل کشور چین رسماً به بهره‌برداری رسید. (بزرگترین توربین برق آبی قبلی که در چین ساخته شد ۳۲۰ مگاوات ظرفیت داشت). شرکت‌های Dongfand و Harbin نیز با شرکت VA Technologie از اطریش به منظور تولید توربین برق آبی ساخت داخل این کشور با یکدیگر شرکت سرمایه‌گذاری مشترک تشکیل دادند.

● سازندگان و تهیه‌کنندگان بین‌المللی
شرکت ایمپرجیلو Impregilo از ایتالیا و شرکت لیونایز د اُ Lyonnaise des eaux از فرانسه نیز قراردادهای ساخت این پروژه را به ارزش ۶۰۰ میلیون دلار برنده شدند. شرکت صنایع سنگین میتسوبیشی شبکه اتصالات این نیروگاه را تهیه کرد.

شرکت های مهندسی هارزا، لامایر اینترنشنال، الکتریسیته و فرانس و گروه مشاورین نروژ خدمات مهندسی این پروژه را فراهم کردند. قرارداد شرکت هارزا شامل کنترل و بازنگری طراحی، برنامه‌ریزی ساخت برآورد هزینه و خدمات ارزشیابی مناقصات بود. شرکت زیمنس گزارش سیستم مدیریت نیروگاه (BFS) را به زبان چینی برای نیروگاه ارتان و اولین اجرای آنرا در نیروگاه برق آبی تهیه کرد.

شرکت اس ام ائی سی (SMEC) از استرالیا روش‌های اجرای کار و نرم‌افزارهای کامپیوتری برای بهره‌برداری بهینه از نیروگاه برق آبی ارتان را فراهم کرده است. این مجموعه نرم‌افزار شامل سیستم مدیریت تولید (GMS) است که با شبکه برق استان Sichuan عمل می‌کند. اپراتورهای این نیروگاه یعنی کارکنان شرکت توسعه برق آبی ارتان (EHDC) برای بهره‌برداری بهینه از عملکرد تولید برق تا ۵ نیروگاه از جمله نیروگاه ارتان از سیستم ETGMS استفاده خواهند کرد. این نرم‌افزار از عملکرد کل شبکه برق Sichuan که با کلیه نیروگاهها برق آبی و حرارتی برنامه‌ریزی شده است شبیه‌سازی می‌کند. این عمل به اپراتورهای مذکور کمک می‌کند تا بتوانند از منابع آب بهره‌برداری بهینه کنند.

● تأمین بودجه طرح
سودهای حاصل از فروش برق تولیدی توسط شرکت توسعه برق آبی ارتان براساس قراردادهای درازمدت با شرکت‌های خدمات برق و درآمدهای شرکت نیروی برق Sichuan باعث سرمایه‌گذاری در پروژه برق آبی یلانگ شد.

سرمایه‌گذاری از طرف سه سهامدار شرکت توسعه برق آبی ارتان EHDC یعنی شرکت سرمایه‌گذاری توسعه دولتی، شرکت سرمایه‌گذاری Sichuan و شرکت تولید نیروی برق انجام شد. وام‌های این پروژه از بانک جهانی، بانک توسعه چین و بانک‌های داخلی این کشور تأمین شد. بانک جهانی ۷۸۰ میلیون دلار در قالب وام‌های درازمدت و ۱۵۰ میلیون دلار به صورت ضمانتنامه‌های وام تجاری فراهم کرد. بانک توسعه دولتی از اعتبارات و حمایت دولت استفاده کرد و باعث افزایش بودجه و تأمین پروژه ارتان و سایر طرحهای زیربنائی از جمله پروژه Three Gorges در بازارهای وام‌های بین‌المللی شد. این بانک به منظور رفع محدودیت‌های بانک‌های داخلی برای پرداخت سرمایه‌گذاری‌های درازمدت با مبلغ بالا تأسیس شد.

● تردید درمورد مصرف برق تولیدی
درمورد بازار احتمالی برق در منطقه در ابتدای شروع این پروژه شک و تردید وجود داشت و برای این شرایط ممکن است دلائلی هم وجود داشته باشد. مصرف برق سرانه سالیانه در استان Sichuan به میزان ۶۰۰ کیلووات ساعت است که این مقدار کمتر از ۱۰ درصد مصرف برق سرانه در کشورهای پیشرفته است.

دولت در استان سیچوان Sichvan بهرحال محدودیت‌های مصرف نیروی برق را حذف کرده و شرکت‌های محلی و مصرف‌کنندگان را به مصرف برق بیشتر تشویق کرده است. مدیران نیروگاه ارتان اکنون در مورد مصرف نیروی برق تولیدی نگران هستند. اولین چهار واحد فعال این نیروگاه ۱۰ میلیارد کیلووات برق در سال تولید کرد ولی تا این تاریخ فقط برای مصرف ۴/۶ میلیارد کیلووات آن قرارداد منعقد شده است. دو واحد آخری این نیروگاه ۷ میلیارد کیلووات دیگر به ظرفیت این نیروگاه اضافه خواهد کرد. با توجه به ظرفیت کل نیروگاه اهداف مالی این نیروگاه ممکن است تأمین نشود.