صادرات برق به جای نفت و گاز/ خام‌فروشی، ما را آسیب‌پذیر کرد

سرویس صنعت برق نیوز: قیمت برق قاعدتا در شرایطی که اکثر برق تولیدی کشورها از سوخت های فسیلی است باید متاثر از قیمت گاز باشد. ثبات قیمتی برق در منطقه ناشی از حرکت کشورها به استفاده از انرژی های تجدیدپذیر و دیگر منابع تامین انرژی نظیر آب است و لذا تا حدودی نوسانات قیمتی برق را کنترل می کند.

خام فروشی ایران را به شدت وابسته به قیمت جهانی نفت کرده و اگر به جای خام فروشی به ایجاد صنایع و تولیداتی با ارزش افزوده می کردیم الان نوسانات قیمت نفت و کاهش جهانی آن این چنین بر اقتصاد کشور تاثیر گذار نبود.

برق یکی از بهترین محصولاتی است که می تواند جایگزین صادارت گاز خام شده و عمل ایجاد ارزش افزده زیادی در کشور گردد. قیمت برق تقریبا ثابت است و نوسانات آن خیلی کمتر از نوسانات نفت و گاز است. وزارت نفت که قبلا مانع از استفاده گاز برای تولید برق بود حالا صادرات برق را اقتصادی تر از فروش گاز می داند.

تبادل انرژي الكتريكي ايران با ساير كشورها سبب تقويت نقش كشور با كشورهاي همسايه و دسترسي به بازارها و مراكز جديد مصرف به عنوان فراهم كننده بستر تجارت انرژي برق در منطقه غرب آسيا مي شود و از طرف ديگر امكان صدور بيشتر خدمات مهندسي و كالا و تجهيزات برقي به كشورهاي منطقه را فراهم مي‌آورد. همچنين مبادلات برق موجب افزايش بهره وري، پايداري و ضريب اطمينان شبكه سراسري، استفاده از امكانات كشورهاي متعامل در جهت تأمين ظرفيت ذخيره برق و در نتيجه صرفه جويي در سرمايه گذاري و كاهش اعتبارات مورد نياز براي ايجاد اين ظرفيت مي‌شود.

به اين ترتيب، ايران در زمان پيك مصرف برق، از كشورهاي منطقه برق دريافت مي‌كند و در زمان پيك مصرف آنها، به آنان برق صادر مي‌كند. طرح همكاري منطقه اي برق مي‌تواند زمينه را براي انتقال برق ايران به كشورهايي كه در همسايگي ايران نيستند نيز فراهم كند. صادرات برق خصوصا از مسیر ترکیه پيش زمينه اي است تا برق ايران به شبكه برق اروپا متصل گردد.
 
به طوركلي در سال هاي گذشته، شبكه برق ايران با شبكه كشورهاي تركيه، جمهوري آذربايجان، نخجوان، ارمنستان، تركمنستان، پاكستان، افغانستان و عراق ارتباط الكتريكي داشته است. تبادل برق با توجه به اختلاف فصل پرباري شبكه برق ايران با كشورهاي همسايه صورت مي گيرد. فصل پيك در همسايگان شمالي كشور در فصل زمستان و در كشور ما در فصل تابستان است و بدين ترتيب در تابستان، ايران وارد كننده برق از آنها و در زمستان صادر كننده برق به آنها خواهد بود. اختلاف افق با كشورهاي همسايه شرقي و غربي نيز امكان تبادل برق با آنها را فراهم كرده كه اين امر موجب اصلاح ضريب بار و كاهش پيك مصرف برق در كشور مي شود.

در این زمینه نیز حمید چیت‌چیان در مورد توان وزارت نیرو برای کمک به صادرات غیر نفتی با توجه به کاهش جشمگیر قیمت نیز گفت: امکان افزایش صادرات را داریم و در حال حاضر بیش از 12 میلیارد کیووات ساعت برق به کشورهای همسایه صادر می‌شود.

وی با تاکید بر این‌که در حال حاضر بازار موجود است اما میزان تولید محدودیت دارد، گفت: اگر مردم لطف کنند و مقداری مصرف برق را کاهش دهند امکان صادرات بیشتری خواهیم داشت.

وزیر نیرو با اشاره به صادرات خدمات فنی و مهندسی نیز گفت: در حال حاضر صادرات خدمات فنی و مهندسی به کشورهای گوناگون از آسیا تا آمریکای جنوبی صورت می‌گیرد.

چیت‌چیان در پاسخ به این که چرا وزارت نیرو اعلام می کند صادرات افزایش پیدا کرده اما آمار برق نشان دهنده کاهش صادرات است گفت: در مقطعی کوتاه در تابستان به مدت چند روز به دلیل افزایش استفاده برق در داخل میزان صادرات کاهش یافت اما در کل سال مجموعا صادرات برق کاهش پیدا نکرده است.

معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی وزارت نیرو معتقد است اگر می‌خواهیم به یک اقتصاد پایدار برسیم و اقتصاد مقاومتی به خوبی اجرا شود باید مزیت‌هایی که در صنایع کشور وجود دارد را شناسایی کنیم و تا آنجا که می‌توانیم وابستگی خود به خام فروشی نفت را کاهش دهیم.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا صادرات برق ایران می‌تواند جایگزین خوبی برای صادرات نفت باشد گفت: پیش‌بینی می‌کنیم در سال 93 صادرات برق ایران به کشورهای همسایه بالای 3 هزار میلیارد تومان باشد بنابراین یکی از گزینه‌هایی که می‌تواند سالانه درآمد ارزی خوبی برای کشور داشته باشد صادرات برق است البته این رقم می‌تواند افزایش بیشتری یابد.

رهبری انقلاب نیز در همین زمینه گفته اند: در اقتصادى که متکى به منابع زیرزمینى است ، وقتى قرار شد که این ذخیره‌ى تاریخى را مدام خام‌فروشى کنیم، به حالت «بچه‌پولدارى ملى» - مثل بچه‌پولدارها که قدر پول را نمیدانند، هرجور دستشان بیاید خرج میکنند - کشور را بخواهیم اداره کنیم، آنجا نه نخبه شناسایى میشود، نه به نخبه احساس احتیاج میشود، نه نخبه میتواند نقش ایفا کند. (۹۳/۰۷/۳۰)