لامپهای کم مصرف و بحران مسمومیت جيوه در حاشیه کلانشهرها

به گزارش "برق نيوز"در طی چند سال گذشته و به دنبال چند سال تبليعات گسترده و تخصيص يارانه های کلان به استفاده از لامپهای کم مصرف، تعداد لامپهای کم مصرف در کشور به شدت افزايش يافت؛ بگونه ای که در کلانشهری چون تهران ، تعداد لامپهای منصوبه حدود پنجاه ميليون شعله تخمين زده می شود.

استفاده از لامپ های کم مصرف هر چند از ديدگاه بازدهی نوری و کاهش توان و انرژی الکتريکی مصرفی يک فرصت محسوب می شود ولی نيازمند زير ساخت پيشرفته ای جهت جمع آوری و بازيافت لامپهای سوخته يا شکسته می باشد که بدون توجه به آن انتظار می رود با وقوع سونامی آلودگی جيوه در کلانشهرها و بخصوص تهران مواجه شويم. معمولا در کشورهای پيشرفته بازيافت لامپهای کم مصرف بر اساس روشهای مشخص و آموزش داده شده و توسط شهرداريها صورت می گيرد.

مقدار جيوه توليدی چقدر است؟
حتی با فرض ثابت بودن تعداد لامپها و خارج شدن آنها از چرخه مصرف (مثلا به دليل ارزان شدن لامپهای LED) ، با توجه به مصرف حدود 4 تا 8 ميلی گرم جيوه در هر لامپ (بسته به سازنده، توان لامپ و ….) ، حجم کل جيوه توليدی در طی عمر حداکثر سه ساله آنها،حدود 300 کيلوگرم خواهد بود.

آيا 300 کيلوگرم جيوه مقدار کمی است؟
نتايج مطالعات پزشکی بالينی در جهان نشان می‌دهند که در نتیجهٔ تماس مستقیم، استنشاق و يا گوارش جیوه، اختلالات مختلفی به وجود می‌آید که برخی از آن‌ها عبارتند از: اختلال دستگاه خود-ایمنی، اختلال در عملکرد کلیه، ناباروری، تاثیرات منفی روی جنین، مشکلات رفتاری– عصبی، ناکارآمدی قلبی، آلزایمر، تاثیرات مخرب بر دستگاه عصبی مرکزی و محیطی، تاثیرات چشمی، مشکلات دهانی، نارسایی حاد تنفسی، درماتیت، دمانس، تهوع، استفراغ، اسهال، درد شکم، همانوری، کونژکتیویت، برونشیت، پنومونی، ورم ریه، تب بخار فلزی و اختلالات نوروسایکوتیک، اثر بر روی غده تیروئید، تولید مثل و سمیت ژنی.

 يک mg/m۳ بخار جیوه يا جيوه محلول در آب به ریه‌ها، کلیه‌ها و دستگاه عصبی آسیب زده و باعث تحریک پذیری شدید، بی ثباتی احساس لرزش، کاهش وزن، ورم لثه، سردرد، کاهش رشد، التهاب ریه و آماس پوست می‌شود.  بنابراين 300 کيلوگرم جيوه پتانسيل آلودگی 300 ميليون متر مکعب آب، خاک و يا هوا (در صورت تبخير) را خواهد داشت. اين مقدار جيوه به جز مقدار جيوه موجود در آب، خاک و هوا، ناشی از ساير منابع آلوده کننده خواهد بود.

نکته مهم آن است که اين مقدار جيوه به مرور در مساحت کوچکی به مرکزيت محل جمع آوری زباله ها پخش شده و لذا مناطق مسکونی نزديک به  محل جمع آوری زباله های شهری را که عمدتا در حاشيه کلانشهرها قرارداشته و از منابع آب زيرزمينی محلی استفاده می کنند به شدت تحت تاثير قرار خواهد داد.

ترکيب جيوه با آب کلردار مسموميت جيوه را افزايش می دهد، بگونه ای که حد کشنده کلريد جيوه (که در اين حالت ايجاد می شود) تنها يک ميلی گرم است.



 منبع:farhadyazdi.com