کلید عبور از بحران

از وضعیت فعلی وزارت نیرو، که غالبا حاصل عملکرد هشت ساله اخیر می‌باشد، می‌توان با آثار واقعی آن تصویری کلی به دست آورد. برخی از این آثار بطور کلی عبارتند از:

·        حجم بدهی در حدود ده هزار میلیارد تومان

·        پیمانکاران ورشکسته یا در مرز ورشکستگی و البته دلسرد

·        خصوصی سازی مغایر با سیاستهای ابلاغی مقام رهبری ولطمه به اقتصاد آب وبرق وایجاد بحران در تولید وتوزیع

·         بروز پدیده برق و آب ناپایدار

·        عزل ونصب های مکرر وبی قاعده ولطمه به مبانی مدیریت منابع انسانی

·        ضعف در مدیریت منابع آبی، افت سطح آبهای زیر زمینی، خشکی دریاچه‌ها و ...

·        عدم پیشرفت مناسب طرح‌های توسعه شبکه فاضلاب و مدیریت پساب‌ها

·        عدم پیشرفت مناسب طرح‌های توسعه در حوزه برق و آب

·        افت میانگین سطح تخصصی و تجربی مدیران صنعت

·        تمرکز بر فعالیت‌های مقطعی و کوتاه مدت

·        لطمه به پژوهش وآموزش به بهانه خصوصی سازی

·         ایحاد فضای یاس و ناامیدی در بدنه صنعت

·        ارتقاءفرهنگ عدم پاسخ گویی وسفید نمایی در مدیران ارشد

·        کاهش سلامت اداری

اگر بخواهیم علت بروز تمامی آثار فوق را در چند علت کلی بطور خلاصه بیان کنیم، میتوان این پیامد‌ها را ناشی از سه علت کلی دانست:

·        عدم وجود راهبرد یکپارچه:

o       عدم وجود و یا عدم پایبندی به برنامه‌های کلان و راهبردی به عنوان محور توسعه هماهنگ

·        رویکرد غیر تخصصی به مدیریت و اقتصاد:

o       عدم توجه به علم مدیریت و اقتصاد به عنوان یک تخصص الزامی در راهبری وزارت نیرو و کمبود حضور متخصصین از این دست در سطوح ارشد مدیران وزارت نیرو

·        عدم توجه به شایسته سالاری:

o       گماردن برخی افراد نامناسب از نظر تخصص و تجربه در پست‌های کلیدی و تصمیم ساز و جایگزین شدن تصمیمات سلیقه‌ای و فردی به جای تصمیم‌گیری علمی و بر مبنای عقلانیت.

برای هریک از مقولات فوق نیز میتوان مثال‌های متعددی را در دولت نهم و به ویژه دهم بر شمرد که همه دست اندرکاران صنعت نمونه های فراوان از این دست را در ذهن دارند،

متاسفانه در این سال‌ها با وجود دلسوزی مسئولین وزارتخانه، عدم توانمندی و سوء مدیریت موجود تبعات بعضا غیر قابل جبرانی به بار آورد.

از این شمای کلی از وضعیت وزارت نیرو که بگذریم، باید اذعان نمود که وزیر منتخب مسیر ناهموار و بسیار دشواری را پیش روی خواهد داشت. به نظر میرسد ایشان قاعدتا باید حول دو محور کلی حرکت نماید:

·        پایدار سازی و ایجاد ثبات، اطمینان و امید در حوزه صنعت آب و برق

·        احیا و اجرای برنامه‌های توسعه‌ای در هر سه حوزه آب، برق و فاضلاب

به منظور حرکت مناسب در دو محور کلی فوق الزاماتی در نگاه کلان و کلی مدیریت ارشد وزارت نیرو ضروریست، که وزیر محترم و منتخب باید توجه ویژه‌ای بدان‌ها داشته باشد. این الزامات عملا توجه جدی به همان عللی است که طی این سال‌ها موجب آشفتگی و نابودی نسبی صنعت آب و برق گردید که پیشتر در همین سرمقاله بر شمردیم.

میتوان گفت در راستای حرکت در دو محور اصلی برشمرده، لازم است از سوی وزیر محترم به عوامل کلیدی ذیل توجه گردد:

1.     پایبندی در عمل به برنامه راهبردی وزارت نیرو:

خوشبختانه در سال‌های اخیر با تلاش و زحمات برخی دلسوزان صنعت آب و برق، برنامه راهبردی وزارت نیرو با جمع نظرات اکثریت نخبگان، متخصصان و مدیران صنعت آب و برق تدوین گردیده است. این برنامه در تمامی سطوح از سطح استراتژیک تا سطح بخش‌ها و سپس برنامه‌های عملیاتی تدوین و ارائه گریدیده است. این مجموعه‌ی ارزشمند که حاصل یک نگاه عقلایی، کلان و بلندمدت در برنامه‌ریزی است، قطعا باید به عنوان محور اقدامات وزیر محترم در سکانداری وزارت نیرو باشد.

این برنامه همچنین می‌تواند نقش موثری در ایجاد اطمینان و امید در صنعت برق و آب کشور نیز ایفا نماید و افقی روشن را برای همگان ترسیم کند.

2.     رویکرد تخصصی به مدیریت و اقتصاد:

بکارگیری متخصصین حوزه‌های مدیریت و اقتصاد در سطح مدیران ارشد وزارت نیرو و مشاورین و همچنین توجه به آموزش و پرورش مدیران صنعت در حوزه‌های مدیریتی و اقتصادی نیز یکی از محوری‌ترین مسئولیت‌های وزیر منتخب خواهد بود. در این راستا احیای موسسه تحقیقات و آموزش مدیریت و مراکز آموزشی تخصصی، و ارتباط با دانشگاه‌های فعال در این حوزه‌ها می‌تواند کمک شایانی به تسریع در امر آموزش نماید.

3.     توجه به شایسته سالاری:

گماردن افراد مناسب از نظر تخصص، تجربه و توانمندی مدیریتی در پست‌های کلیدی و تصمیم ساز.

تصمیم‌گیری بر مبنای عقلانیت و مبتنی بر مطالعات تخصصی. توجه به شایستگی و نه ارتباطات.

در این راستا با توجه به چالش‌های موجود در وزارت نیرو انتخاب معاونین متخصص، با تجربه و به ویژه توانمند  و مقتدردر حوزه اجرایی الزام اجتناب ناپذیر وزیر منتخب خواهد بود. امروز وزارت نیرو با داشتن یک برنامه راهبردی تدوین شده تا سطوح عملیاتی، نیازمند معاونین و مدیران توانمندی است که ضمن باور به برنامه‌های تدوین شده، بتوانند اجرای این برنامه‌ها را به بهترین نحو و در کوتاهترین زمان عملیاتی نمایند.

آنچه برشمرده شد می‌تواند وزیر محترم را درسازماندهی مجدد و سرو سامان دادن به وضع موجود، اصلاح اشتباهات، ایجاد فضای اطمینان و امید در صنعت، احیاء شریان جریان نقدینگی صنعت و شتاب دادن به این کشتی عظیم یاری نماید.

و مهمتر از همه می‌تواند حس همدلی را در وزارت نیرو و صنعت آب و برق مجددا زنده کند تا دست در دست هم ایران اسلامی را به قله‌های موفقیت نزدیکتر کنیم.

پیشاپیش به وزیر منتخب تبریک میگوییم و از خداوند برای ایشان، عنایت حمایت و بیکرانش را به منظور توفیق وی در اعتلای این بخش از ایران اسلامی خواستاریم.