روغنهای اتصال الکتريکی حلقة مفقوده در بهرهبرداری سيستمهای قدرت

برق نیوز-فرهاد یزدی، چندين سال پيش، فرصتي طلايي براي من پيش آمد تا مدت کوتاهي با شرکت زيمنس همکاري کنم. در آن زمان، به پيشنهاد رييسم که انساني بسيار فرهيخته و دانشمند بود، هفته اي يکبار همراه با اکيپي به سرپرستي يک تکنسين مجرب عازم پروزه هايي مي شدم که براي اهدافمختلفي به پستهاي برق مراجعه مي کردند .
يکي از نکات بسيار مهمي که در طي حضورم در پستهاي برق مختلف مشاهده مي کردم آن بود که همه اکيپهاي تکنسيني قوطي ها و اسپريهاي حاوي روغنهاي مخصوصي را با خود حمل مي کردند که جايگاه ويژه اي در قفسه بنديهاي ابزارها داشت. تکنسينهاي مختلف، در هنگام کار بر روي اتصالات الکتريکي مختلف اعم از اتصالات الکترونيکي تجهيزات حفاطتي، کنترلي و اندازه گيري و اتصالات قدرت (مثل اتصال سرکابل به شينه) از اين روغنها و اسپريها (کنتاکت شورها) استفاده مي کردند.
در يکي از روزها و
در هنگام صرف ناهار، از رييسم در مورد کاربرد اين روغنها، گريسها و اسپريهاي متنوع
سوال کردم و وي با تعجب از من پرسيد : مگر شما از اين روغنهاي جادويياستفاده نمي
کنيد؟! استفاده از واژه جادويي از سوي رييسم که بسيار واقعگرا بود اين پرسش را در
ذهنم برانگيخت که چرا اين روغنها جادويي هستند.
از آن زمان به بعد مطالعات زيادي
بر روي روغنهای اتصال الکتريکي انجام دادم و به يقين رسيدم که اين روغنها
ابزاري بسيار مهم براي بهره برداران سيستمهاي قدرت محسوب مي شوند. براي اينکه
عملکرد روغنهاي اتصال الکتريکي را توضيح دهم مجبورم تا از آنالوژي آن با قوانين
فيزيک بهره بگيرم. همه ما مي دانيم که قوانين فيزيک در بعد ميکروسکوپي و کوانتومي
(که مکانيک آماري ناميده مي شود)، با قوانين حاکم بر حوزه ماکروسکوپيک (مثل قوانين
نيوتن) متفاوتند. روغنهاي اتصال هم رفتار کاملا مشابهي دارند.
بدين ترتيب که وقتي
در لايه ها و ضخامتهاي خيلي نازک (در ابعاد ميکرومتر) مورد استفاده قرار مي
گيرند، به جاي رفتار عايقي، از خودرفتار نيمه هادي نشانمي دهند. فيزيک
حاکم بر اين لايه هاي نازک فيزيک خاصي است که Thin Layer Physics ناميده مي شود.
بدين ترتيب، روغنهاي اتصال لايه نازک، باعث افزايش سطح واقعي اتصالات الکتريکي (که
در حالت عادي خيلي کمتر ازسطح ظاهري يا مشاهده شده اتصال است) شده و بدين
ترتيب مقاومت الکتريکي اتصالات را کاهش و قابليت اطمينان آنها را افزايش ميدهند.
بديهي است که با توجه به تعداد زياد اتصالات الکتريکي، يکي از بديهي ترين
و ملموسترين نتايج حاصله از بکارگيري روغنهاي اتصال ،کاهش تلفاتخواهد بود
(البته مزاياي حاصله ابعاد متعدد و متنوعي دارد که تلفات يکي از آنهاست).
به اين ترتيب، کاهش تلفاتي که از روغنکاري اتصالان الکتريکي و با صرف هزينه اي بسيار اندکحاصل خواهد شد، ممکن است بسيار بيشتر از کاهش تلفات حاصله از پروژه هاي پر هزينه اي باشد که هم اکنون در صنعت برق کشور پيگيري مي شوند.
اين مقدمه براي آن بود که در پستهاي بعدي مباحث فني در خصوص روغنهاي اتصال را در پيش بگيرم، زيرا عليرغم سادگي ظاهري موضوع، انتخاب روغن اتصال مناسب موضوعي بسيار پيچيده و چند بعدي است ....
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «برق نیوز» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.