نقش راكتور ها در پست های برق
در شبكه‌هاي ولتاژ بالا و خطوط طولاني به منظور كاهش اثر خازني خطوط در حالت كم‌باري كه باعث افزايش ولتاژ مي‌شود، از راكتورهاي موازي استفاده مي‌شود.
سرویس آموزش و آزمون برق نیوز: در شبكه‌هاي ولتاژ بالا و خطوط طولاني به منظور كاهش اثر خازني خطوط در حالت كم‌باري كه باعث افزايش ولتاژ مي‌شود، از راكتورهاي موازي استفاده مي‌شود. به اين ترتيب دو هدف عمده زير در استفاده از راكتور موازي مورد نظر است:
- پايداري سيستم از نظر خاصيت خازني خط
- كنترل ولتاژ و نهايتاً جذب توان راكتيو شبكه در شرايط باركم
راكتور موازي امپدانس ضربه مجازي خط را افزايش داده و بار طبيعي مجازي، يعني باري كه در آن پروفيل ولتاژ مسطح حاصل مي‌شود را كاهش مي‌دهد. با جبرانسازي كامل، پروفيل ولتاژ در حالت بي‌باري مسطح خواهد بود.
در عمل راكتورهاي موازي نمي‌توانند به طور يكنواخت در طول خط پخش شوند. آنها در ابتدا و انتهاي خط و در نقطه مياني خط ( معمولاً در پست‌هاي سوئيچينگ مياني) متصل مي‌گردند. در خطوط بسيار طويل حداقل تعدادي راكتورموازي بطور دائم به خط متصل مي‌شوند تا اينكه حداكثر ايمني در مقابل اضافه ولتاژ ناشي از قطع ناگهاني بار و يا بازشدن خط فراهم نمايند.
در خطوط كوتاه‌تر و يا قسمتي از خطوط كه بين راكتورهاي سوئيچ نشده قراردارند، مسأله اضافه ولتاژ از شدت كمتري برخوردار است و راكتورها را مي‌توان به طور مكرر به مدار متصل نمود تا ساعت به ساعت به موازات تغيير بار، توان راكتيو را تنظيم نمايند.
راكتورهاي موازي از نظر اتصال به شبكه به دو صورت مورد بهره‌برداري قرار مي‌گيرند:
- اتصال مستقيم به خط انتقال
- اتصال به سيم‌پيچ سوم ترانسفورماتور قدرت
راكتورهايي كه مستقيماً به خط متصل مي‌شوند حتماً از نوع روغني بوده و شكل ظاهري آنها در پست شبيه ترانسفورماتور قدرت است. راكتورهاي روغني شامل هسته و سيم‌پيچ مسي غوطه‌ور در روغن مي‌باشند.براي كنترل شارنشتي دو شكل اساسي ساختار راكتور مطرح مي‌باشد: نوع حفاظت شده مغناطيسي (بدون هسته) و نوع با هسته داراي فاصلة هوايي.
انتخاب بين اين دو راكتور در هر نوع كاربردي بستگي به شرايط‌كاري مورد نياز دارد. در بعضي موارد تا ولتاژهايي به بزرگي 150% حد معمول به مشخصه ولتاژ جريان خطي نياز مي‌باشد. در ساير موارد مشخصه‌نزولي (كاهش اندوكتانس با افزايش ولتاژ اعمالي) يك مزيت به شمار مي‌رود. علاوه بر آن تاحدودي غيرخطي‌بودن در ولتاژهاي بالاتر از ولتاژ نامي شبكه قابل قبول مي‌باشد. راكتور نوع دوم نسبتاً از نوع اول ارزانتر مي‌باشد اما براي رساندن نويز صدا به حداقل قابل‌قبول، بايد ازتكنيكهاي ويژه‌اي استفاده شود. راكتورهاي با هسته داراي فاصلة هوايي، بخصوص در ولتاژهاي بالا به علت دانسيته انرژي زياد به راكتورهاي بدون هسته ارجحيت دارند.
چگالي فوران در راكتورهاي بدون هسته كمتر از راكتورهاي با هسته شكاف‌دار بوده و جهت رسيدن به چگالي فوراني يكسان، بايد قطر كويل‌هاي راكتور بدون هسته بزرگتر انتخاب شود.
راكتورهاي سه‌فاز از سه سيم‌پيچ تشكيل شده كه هر سيم‌پيچ روي يك ستون هسته پيچيده مي‌شود ولي عملاً اكثر راكتورهاي سه‌فاز بصورت پنج ستونه طراحي مي‌شوند كه دو ستون آن بدون سيم‌پيچ مي‌باشد.
راكتورها معمولاً با سيستم خنك‌كنندگي طبيعي (ONAN) طراحي مي‌شوند كه در آن رادياتورها مستقيماً به بدنه راكتور متصل مي‌گردند. ولي مواردي هم وجود دارد كه راكتورها بصورت ONAN/ONAF/OFAF طراحي شده و يا رادياتورهاي آنها نيز بصورت جداگانه بر روي فونداسيون مخصوص نصب مي‌گردند.
راكتورهاي موازي با توجه به مشخصه مغناطيسي خود به صورت خطي، غيرخطي يا اشباع رده‌بندي مي‌شوند. اكثر راكتورهاي موازي روغني داراي يك مشخصه غيرخطي هستند كه در حالت كار عادي در قسمت غير اشباع (خطي) منحني‌كار مي‌كنند.
راكتورهاي موازي از نظر اتصال به شبكه به دو صورت مورد بهره‌برداري قرار مي‌گيرند:
- اتصال مستقيم به خط انتقال
- اتصال به سيم‌پيچ سوم ترانسفورماتور قدرت
راكتورهايي كه مستقيماً به خط متصل مي‌شوند حتماً از نوع روغني بوده و شكل ظاهري آنها در پست شبيه ترانسفورماتور قدرت است. راكتورهاي روغني شامل هسته و سيم‌پيچ مسي غوطه‌ور در روغن مي‌باشند.براي كنترل شارنشتي دو شكل اساسي ساختار راكتور مطرح مي‌باشد: نوع حفاظت شده مغناطيسي (بدون هسته) و نوع با هسته داراي فاصلة هوايي.
انتخاب بين اين دو راكتور در هر نوع كاربردي بستگي به شرايط‌كاري مورد نياز دارد. در بعضي موارد تا ولتاژهايي به بزرگي 150% حد معمول به مشخصه ولتاژ جريان خطي نياز مي‌باشد. در ساير موارد مشخصه‌نزولي (كاهش اندوكتانس با افزايش ولتاژ اعمالي) يك مزيت به شمار مي‌رود. علاوه بر آن تاحدودي غيرخطي‌بودن در ولتاژهاي بالاتر از ولتاژ نامي شبكه قابل قبول مي‌باشد. راكتور نوع دوم نسبتاً از نوع اول ارزانتر مي‌باشد اما براي رساندن نويز صدا به حداقل قابل‌قبول، بايد ازتكنيكهاي ويژه‌اي استفاده شود. راكتورهاي با هسته داراي فاصلة هوايي، بخصوص در ولتاژهاي بالا به علت دانسيته انرژي زياد به راكتورهاي بدون هسته ارجحيت دارند.
چگالي فوران در راكتورهاي بدون هسته كمتر از راكتورهاي با هسته شكاف‌دار بوده و جهت رسيدن به چگالي فوراني يكسان، بايد قطر كويل‌هاي راكتور بدون هسته بزرگتر انتخاب شود.
راكتورهاي سه‌فاز از سه سيم‌پيچ تشكيل شده كه هر سيم‌پيچ روي يك ستون هسته پيچيده مي‌شود ولي عملاً اكثر راكتورهاي سه‌فاز بصورت پنج ستونه طراحي مي‌شوند كه دو ستون آن بدون سيم‌پيچ مي‌باشد.
راكتورها معمولاً با سيستم خنك‌كنندگي طبيعي (ONAN) طراحي مي‌شوند كه در آن رادياتورها مستقيماً به بدنه راكتور متصل مي‌گردند. ولي مواردي هم وجود دارد كه راكتورها بصورت ONAN/ONAF/OFAF طراحي شده و يا رادياتورهاي آنها نيز بصورت جداگانه بر روي فونداسيون مخصوص نصب مي‌گردند.
راكتورهاي موازي با توجه به مشخصه مغناطيسي خود به صورت خطي، غيرخطي يا اشباع رده‌بندي مي‌شوند. اكثر راكتورهاي موازي روغني داراي يك مشخصه غيرخطي هستند كه در حالت كار عادي در قسمت غير اشباع (خطي) منحني‌كار مي‌كنند.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «برق نیوز» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.