بخش 70000 میلیارد تومانی صنعت برق
سعید مهذب ترابی* : نوزدهمین کنفرانس شبکه های توزیع برق از تاریخ 16 اردیبهشت ماه و به مدت دو
روز در پژوهشگاه نیرو برگذار میگردد.
در این گردهمایی علمی، نمایشگاهی، مدیریتی، مدیران و
کارشناسان صنعت برق با اخرین یافتههای علمی و تولیدات صعنتی و نرمافزاری بخش
توزیع آشنا میشوند.
این کنفرانس در شرایطی برگذار میگردد که طی یکسال اخیر نظام ساختاری این شرکتها دچار تغییرات هدف دار و خاصی شده است؛ از عزل سهام ممتازه توانیر تا جهت گیری برای ابقای ان و وبرنامه ریزی برای فروش و یا واگذاری سهام بخش دولتی اآنها که حتی در مورد چند شرکت این سهام به بانکها اختصاص یافت تا تشکیل یک شرکت مهندسی توزیع در کشور.
این بخش از صنعت برق؛ با بیش از 700 هزار کیلومتر شبکه توزیع و 560 هزار
ترانسفورماتور توزیع و بیش از 30 میلیون مشترک؛ بسیار ثروتمند بوده و دارایی آن با
قیمت روز تعدیل شده بالغ بر 60000 تا
70000 میلیارد تومان میگردد. این بخش پراکندهترین؛ در دسترسترین؛ اجتماعیترین؛
اقتصادیترین و حتی سیاسیترین بخش خدماتی کشور میباشد که تقریبا همه پارامترهای
توسعه کشور به آن بستگی دارد و به لحاظ تاثیرگذاری اجتباب ناپذیر آن؛ به شدت مورد
توجه می باشد.
اقتصاد سالانه بخش توزیع برق نیز در بدترین شرایط اقتصادی
اش، بدون استثنا چرخش و گردش دارد. به طوریکه گردش مالی سالانه این چرخه مهم
اقتصادی؛ تا 2000 میلیارد برآورد میگردد که بالغ بر 80 در صد آن تولید صنعتی بوده
واشتغال بالغ بر 60000 نفر را موجب میشود.
پیش بینی میگردد طول شبکه های توزیع تا سال 1404 به بیش از
930 هزار کیلومتر وتعداد ترانسفورماتورهای توزیع بالغ بر 830 هزار دستگاه؛ میزان
فروش برق این بخش به حدود 350000 میلیون کیلوواتساعت و تعداد مشترکین این بخش
بیشتر از 45 میلیون گردد. گردش مالی و سهمی که بخش فوق در اقتصاد صنعت برق وکشور
ایفا خواهد نمود ایجاب می نماید مدیریت اثر بخش توزیع مورد توجه قرارگیرد
مدیریت اثر بخش توزیع به معنای؛ تعریف دقیق وظایف و مسئولیت
ها در چهار محور مرتبط به هم: مدیریت، مالکیت، ساختار و مقررات به منظور ارائه
خدمت بهتر و مناسب تر و یا قیمتی منطقی و قابل رقابت به مشتریان با لحاظ راهبردهای
زیر:
1- عدم تحمیل به بودجه دولتی؛ برون سپاری وخصوصی سازی
2- هم راستای نیاز توسعه ای کشور، و منطبق بر منویات اصل 44 واهداف چشم انداز 20 ساله کشور
3- وظایف حاکمیتی وزارت نیرو (الزام تامین برق) به منظور حصول
اطمینان از پایداری؛ ایمنی وحفظ محیط زیست فراهم و الزام باشد
برای نیل به راهبردهای فوق؛ استراتژهای قابل تعریف برای بخش
فوق به شرح زیر میباشد.
* رفع انحصار در فروش برق به
مشتریان وامکان انتخاب برای مشتری وجهت گیری به منظور فعال سازی بورس برق
* تدوین راهبرد برن سپاری با
تفکیک وظایف مدیریت؛ بهره برداری؛ توسعه و مشتریان, ورضایت مندی مشترکین
* بنگاهداری وسود آوری
وجداسازی سیمداری از بازرگانی برق وتوسعه مدیریت داراییها
* عدم دخالت دولت در بازیگردانی بخش توزیع وتعریف نقش حاکمیتی
* واگذاری تمام زیر
فعالیتهای بخش توزیع به شرکتهای خصوصی با مدیریت یکپارچه شرکت
* استفاده بیشتر از انرژیهای تجدید پذیر
* کاهش شدت مصرف انرژی
* منطقی نمودن تلفات برق
ضمنا قبل از هرگونه اقدامی برای تغییرات ساختار ی و واگذاری؛
باید نقشه راه غلتان این شرکتهاتا چشم انداز ۱۴۰۴ تهیه ومورد اجماع قرارگرفته
ومصوب گردد. در این چشم انداز، برنامه زمانبندی و مدل جداسازی مدیریت از مالکیت،
بستر سازی برای امکان برون سپاری فعالیتها، کوچک سازی و مدل اقتصادی اداره توزیع
وچگونگی مشارکت دهی بخش خصوصی تعریف میگردد.
ضمنا به نظر میرسد با توجه به تفاوتهای فاحش درامدی –هزینه ای و متغییرهای تاثیرگذار بر آنها؛ از قبیل ترکیب درامدی بخش های مختلف مصرف، تلفات، قدمت شبکه ها، روند توسعه، ترکیب نیروی انسانی، شرایط فنی بالادستی و حتی سطح انتظارات و توقعات جامعه و ذینفعان مرتبط در ایندهای نزدیک امکان واگذاری شرکتی و برای هر استان به صورت مجزا فراهم نیست و باید در فاز اول؛ یا به صورت بلوکی کشوری و یا در قالب بلوکهای منطقه ای تا حدودی همسان شده؛ فرایند واگذاری صورت پذیرد (مشابه کشور المان) و در هر صورت برای اداره و مدیریت متوازن بخش توزیع، یک شرکت مدیریت و مهندسی توزیع به صورت سهامی (با ساختاری وظیفه ای و مشارکتی مشابه شرکت بورس انرژی) تشکیل و وظایف بنگاهداری بخش توزیع برق را با طی فرایندها وایجاد ویژگیهای زیر بر عهده گیرد.
مدل مالی ارزش گذاری سهام در واگذاریها؛ می تواند به صورتهای
زیر صورت پذیرد:
(O&MBY R-BOT) (O&MBYR) (OP-O&M)
۱- حداقل تا انتهای
برنامه ششم توسعه؛ به منظور اطمینان بخشی از تاثیر فرایند های تاثیر گذار اجتماعی؛
شرکت توانیر ویا هر مجموعه ای مرتبط با وزارت نیرو؛ دارای یک کرسی در هیات مدیره
این شرکتهاباشد(مشابه کشور فرانسه(
۲ –مابقی
سهام (سهم صبا وسهم توانیر)در هر منطقه ترکیب شده توزیع؛ به صورت سهام ترجیحی؛
بلوکی محدود وعرضه عمومی با نسبتی که حداقل تا انتهای برنامه ششم سهم هر قسمت
بیشتر از ۵۰ درصد نشود( چه واسطه ای وچه بدون واسطه.)
3- اهلیت ساختاری
و فرایندی ومدیریتی متقاضیان سهام بلوکی توسط قانون تعریف میگردد
4- وزارت
نیروجایگاه حکومتی وتنظیم کننده روابط ذینفعان را برعهده دارد. این وظیفه کاملا
حکومتی بوده وبار مالی تصمیمات ودستورات احتمالی در نظر گرفته وتامین می نماید
5- شرکت فوق می باید در
یک برنامه زمانی مشخص؛ نسبت به جدا سازی بخش بازرگانی توزیع یرق از بخش سیمداری
اقدام وبسترسازی لازم برای برون سپاری را فراهم نماید
6- امکان عرضه سهام بخش
توزیع در بورس در قالب یک برنامه زمانی مشخص فراهم گردد
7- منطق
مالی وخرید وفروش برق در شرکت فوق بر اساس شرایط حاکم بر بازار بورس انرژی وقوانین
ومقررات وتنظیمات مربوطه است و اجرای هردستوری حاکمیتی که بار مالی داردمنوط به
پیش بینی منابع واقعی وتامین ان توسط مراجع دستور دهنده است
8- شرکتهای خدماتی خصوصی
و صلاحیت دار؛ وظایف بخشی وتخصصی شرکت فوق را در نقاط مختلف انجام می دهند
9- نظام حاکم بر مدیریت
این شرکت؛ نظام حاکم بر قانون تجارت می باشد.
-10این
شرکت یک نوع شرکت هلدینگ وانسجام دهنده است که ساختاری غیردولتی داشته وعمدتا
وظیفه ارتباطات برون سازمانی بخش توزیع را هماهنگ می نماید
11 - نرخ
خدمات در این شرکتها؛ به صورت منطقه ای –رقابتی مشخص وتحت کنترل قرار میگیرد
در خاتمه؛ ضمن خسته نباشید به کلیه عوامل برگذار کننده؛ این
گردهمایی بزرگ؛ امیدواریم در سال اسب؛ بخش توزیع بر اسب مراد که خیر کشور در ان
باشد سوار شود. انشا. . .
* مدیر عامل شرکت مهندسین مشاور نیرو
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «برق نیوز» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.