عباسی: طرح «برق امید» سیاسی است

به گزارش برق نیوز، فریدون عباسی دوانی رئیس کمیسیون انرژی و نماینده مردم کازرون در مجلس شورای اسلامی میهمان این هفته برنامه دست خط بود.

متن کامل پرسش و پاسخ مجری برنامه با وی به شرح ذیل است:

*سلام خیلی خوش آمدید.

سلام علیکم و خیلی ممنونم.


*تذکری هم به من دادید که تاریخ تولد شما را ۲۰ تیر ۳۷ عنوان کردم، شما گفتید اشتباه است. اصلاح این با خود شما باشد.

۱۷ شهریور ۱۳۳۷ هستم. سال را درست عنوان کردید.


*مجلس یازدهم چطور است؟

الحمدالله، فضای خوبی است.

*چه کسانی این کمیسیون را برای شما کنار گذاشته بودند؟ در جایی گفته بودید چند نفری به من زنگ زدند فلان کمیسیون را برای شما کنار گذاشتیم. از بیرون مجلس بودند؟

بله. حدوداً ۵ گروه و باند و یا هر چه اسم آن‌ها را می‌گذارید، من هم نمی‌پرسیدم چه کسانی هستید. برخی معرفی می‌کردند، ولی می‌گفتند کمیسیون انرژی را برای شما کنار گذاشتیم. شیوه آن‌ها اینجوری است که یک حرفی را بیان می‌کنند، ولی با n نفر دیگر ممکن است ببندند. پیشنهاد می‌کنند که دفتر و کارمند می‌دهیم، از این مسائل وجود دارد.

من در جایی هم بیان کردم بهتر است نماینده‌ها کنترل شوند، چون نمی‌دانند کسانی که تماس می‌گیرند چه کسانی هستند.

*در این مدتی که از مجلس یازدهم می‌گذرد، عملکرد مجلس یازدهم را تا این جا چطور دیدید؟

در کل، الان که ۶ ماه گذشته است انسجام وجود دارد؛ یعنی هم رئیس محترم مجلس سوار کار شده‌اند و روابط ایشان با دبیران و نائب رئیسان تنظیم شده و هم شناسایی ایجاد شده که چه کسانی زیاد حرف می‌زنند و چه کسانی کم حرف می‌زنند. فکر می‌کنم که آینده خوبی بهتر از گذشته داریم.

*ولی شاید به خصوص شما‌ها که از حوزه انتخابیه شهرستان آمده اید، چه آن‌هایی که شهر‌های بزرگ هستند و چه کسانی که شهر‌های کوچک هستند، مردم توقعات فراونی دارند که مجلس جدید کار‌هایی کند تا وضعیت معیشت مردم بهبود پیدا کند. طرح معیشتی که تصویب کردند در نهایت مشخص نشد که چه شده است.

من چنین تصوری ندارم؛ چون وقتی قانون بگذارید، باید قابل اجرا باشد یعنی آن‌هایی که قانونگذار هستند باید تجارب اجرائی هم کسب کرده باشند که چیزی تصویب نکنند که قابل اجرا نباشد. چیزی هم تصویب نکنند که شورای نگهبان آن را رد کند. این هم نکته مهمی است.

شورای نگهبان هم که بیخود طرحی را رد نمی‌کند؛ پس باید نمایندگان این مسئله را ببینند که از مجموع بودجه‌های عمرانی باید برداشته شود. وقتی از آنجا برمی‌دارند قاعدتاً یکسری از پروژه‌های عمرانی دیگر نباید قابل اجرا باشد. پس نمایندگان نباید به دولت فشار بیاورند که حتماً در حوزه انتخابیه ما این کار‌های عمرانی باقی مانده و باید انجام دهید. یعنی همه امورات به هم متصل است. بعد چه کسی می‌خواهد مصوبات مجلس را اجرا کند؟ آیا دولت فعلی خیلی اعتقاد دارد که باید با مجلس هماهنگ باشد و مصوبات را اجرا کند؟ من این هماهنگی را ندیدم.

در جا‌هایی که من به عنوان رئیس کمیسیون با اینکه نظرات اعضای کمیسیون را می‌گیرم و با وزرا و یا حتی با معاونین وزرا جلسه برگزار می‌کنیم و باید در کمیسیون هم مطالبی را عنوان کنیم، روبه جلو هستیم؛ من این راه مثبت را می‌بینم.


*از ارتباطات و تعاملاتی که با آقایان زنگنه و اردکانیان دارید، تقریباً راضی هستید؟

بله، حالا اگر آقای زنگنه تعامل بیشتری داشته باشند، بهتر است. تا الان هم خوب بوده، ولی انتظار من این است که تعامل بیشتری داشته باشند، ما کمک‌های خوبی را می‌توانیم به مجموعه وزارت نفت انجام دهیم.

*بودجه را دولت ارائه داد. الان چند بشکه نفت می‌فروشیم و برای بودجه ۱۴۰۰ چقدر در نظر گرفته شده است؟

من عدد را نمی‌توانم دقیق بیان کنم. به هر حال بودجه‌ای که امسال دیده شده حدود ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه برای سال ۱۴۰۰ است و ۴۰ دلار هم مبنا هست. اینکه چقدر محقق شود بستگی به شرایط تحریم‌ها و اقدامات دستگاه‌های دیپلماسی ما در حوزه دیپلماسی اقتصادی دارد که چقدر فعال عمل کند. ما می‌خواهیم از خام‌فروشی هم جلوگیری کنیم. بیشتر باید به سمت فروش فرآورده برویم که بهای بیشتری دارد و به نفع کشور است و اینکه چقدر بتوانیم ارزش افزوده در صنایع پائین دستی، چه نفت و چه حوزه پتروشیمی ایجاد کنیم.


*دو میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه‌ای که برای ۱۴۰۰ در نظر گرفته شده، کلاً فروش به خارج کشور است یا به داخل کشور هم بر اساس آن چه آقای روحانی عنوان کردند، هم هست؟

نه، کلا برای فروش بیرون از کشور است.

مصرف داخلی ما جای خود دارد که بحث جبران کسری بودجه است. بحث من این است که این دولت دولت بعدی را بدهکار نکند، یعنی منطقی صحبت کنیم. در جایی می‌گوییم با موضوع کرونا مواجه شدید و رکود اقتصادی برای جامعه ما ایجاد شد، مثلاً راه آهن ما درآمد نداشته، هواپیمایی ما در آمد نداشته است. همه این مسائل درست است. ما واقعیات را در نظر بگیریم و ببینیم دولت در کجا کسری دارد، بعد مطابق آن بگوئیم دقیق گفته شود کجا سهام فروخته شد، کجا املاک واگذار شده، کجا تهاتر شد. همه این‌ها درست است و چقدر باقی مانده که می‌گویید کسری است؟ مطابق این مجلس اجازه می‌دهد که شما نفت سلف بفروشید. ولی چرا ۲ تا ۵ سال باید باشد؟ چرا ۶ ماهه نمی‌فروشید؟ شیوه این بود اول مصاحبه کنند و مردم را شرطی کنند، وقتی مجلس موافقت نکرد بگویند تقصیر مجلس است و ما می‌خواستیم گشایش ایجاد کنیم. این‌ها شیوه‌های تبلیغاتی عجیبی است که پی می‌گیرند.

یا مثلا «برق امید» که اول این سوال را مطرح می‌شود چرا اسم آن امید است؟ این که امید می‌گذارند یعنی سیاسی است. چرا برق را مجانی می‌کنید؟ برق ما همینطوری مفت است، چه چیزی را می‌خواهید مجانی کنید؟ چرا این میزان تبلیغ انجام می‌دهید که یکباره ۳۰ میلیون نفر مشمول آن می‌شوند؟ کلاً چند کنتور در کشور داریم؟ ۲۲ میلیون و ۵۰۰ هزار کنتور در کشور است. برق چه کسانی را می‌خواهید مجانی کنید؟ اگر فرد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی است، مبلغی را به کمیته امداد و بهزیستی کمک کنید و بگوئید روی مستمری این‌ها قرار دهند. پول برق برخی از خانواده‌ها ۴۲۰۰ تا ۵ هزار تومان می‌شود. این را می‌خواهید ببخشید؟!

خب اینهمه مردم به دلیل سیاست‌های غلط اقتصادی فقیر شدند، حالا می‌خواهیم پول برق بخشی از جامعه را که ۵ هزار تومان هست ببخشیم. قدری منطقی نیست و بیشتر به این معناست که ۵۰۰-۴۰۰ میلیارد تومان را می‌خواهید دریافت نکنید، ولی کنتورخوان را می‌فرستید و او هم صرفه‌جویی نمی‌کند یعنی هزینه می‌کنید و پول رفت و آمد و پرسنل می‌دهید که این عدد خوانده شود و بعد می‌خواهید ببخشید، چرا؟ چون می‌خواهید مصرف را کاهش دهید؟ با این روش چقدر مصرف کاهش پیدا می‌کند؟


*اگر قیمت‌های حامل‌های انرژی واقعی‌تر از این شود روی تورم تاثیر ندارد؟

من می‌گویم قبل از اینکه دستش بزنیم، همه چیز باید در کاغذ و کامپیوتر باشد، کار بکند، ببینیم و صاحبنظران نطر دهند؛ نباید عجله کرد! دائم قیمت بنزین را بالا و پائین کنیم. یک بار در سال گذشته قیمت بنزین را افزایش دادیم، چه نتیجه‌ای در جامعه داشت؟ چقدر تخریب به دنبال آن آمده است؟ چقدر نارضایتی اجتماعی ایجاد شد که هنوز آثار آن وجود دارد. بهتر این است که به اجماع در کشور برسیم. چرا یک سال را نگاه کنیم؟ مثلاً ۶ ماه از دولت باقی مانده از این فرصت استفاده تبلیغاتی کنیم؟


*جلسه‌ای را با سفیر ترکمنستان برگزار کردید. البته گفتید که وزارت خارجه همراهی نمی‌کرد، ولی بعد آقای امیرعبداللهیان پیگیری کردند و برای قضیه گاز بود. نتیجه چطور بود؟

جلسه خوبی بود از اینکه مجلس دیپلماسی پارلمانی را شروع کرده است. این اولین پیام بود و اینکه آمده ایم به دولت کمک کنیم، چون عده‌ای می‌گفتند برخورد‌های آقای زنگنه خوب نبوده و ترکمن‌ها اینطور کردند. بخاطر همین من منابع و قرارداد را خواستم. قبل از اینکه بخواهیم وزیر خودمان را تضعیف کنیم، ببینیم ترکمن‌ها کجا کوتاهی کردند. وزارت خارجه فکر می‌کند ما می‌خواهیم از طرف خارجی دیتا بگیریم و وزیر خودمان را تضعیف کنیم که گفتند ما به صلاح نمی‌دانیم. اینجا بحث استقلال قوا مطرح می‌شود. شما به صلاح نمی‌دانید، برای خودتان ندانید! مجلس صلاح خودش را می‌داند.

جلسه خوبی بود و ما هنوز پیگیر موضوع هستیم. بعد هم بگوئیم هر کسی تخلف کرد چطور جریمه شود. حالا اشکال ندارد، اختلافی پیدا می‌کنیم و به داوری بین‌المللی می‌رویم. چیزی نیست که بخواهیم آن را بزرگ کنیم که مثلا وزیر خودمان را تضعیف کنیم چرا پرونده به داوری بین المللی رفته است.


*الان نتیجه آن پرونده چه شده است؟

داوری بین المللی حکم دادند و ما باید پول ترکمنستان را بدهیم که من هم ذکر کردم که همان موقع هم گفتیم پول را می‌خواهیم بدهیم، نمی‌توانیم بانکی منتقل کنیم. اقرار می‌کنیم که بدهکار هستیم، ولی شما به داوری رفتید. داوری نتیجه داد که چقدر باید پرداخت کنیم و آن هم چقدر باید خسارت پرداخت کنیم. الان سر جای اول رفتیم.

ما می‌خواهیم پول شما را بدهیم باید چطور پرداخت کنیم؟ تحریم بانکی است، پس باید جنس بدهیم. همان کاری که ابتدا می‌خواستیم انجام دهیم، الان هم می‌توانیم انجام دهیم.


*بعضاً صحنه‌هایی را می‌بینیم که بسیار ناراحت کننده است. مثلاً آب شرب نداشتن برخی مناطق محروم که آزاردهنده است. در این زمینه مجلس پیگیری خاصی انجام داده است که بتواند این مشکل را برطرف کند؟

وزارت نیرو به نظر من تلاش‌های خودش را در دوره‌های مختلف انجام داده است؛ جزو وزارتخانه‌های قوی ما است، وزارتخانه‌ای که متخصصین خوبی دارد. در وزارت نیرو وقتی پول را نمی‌دهیم می‌خواهیم چطور آن را اداره کنیم؟ چطور تعهدات را اجرا کند؟ مثلاً وزارت نیرو نزدیک ۴۵ هزار میلیارد تومان بدهی دارد، ۴۰ هزار میلیارد تومان طلب دارد. شاید این اعداد را الان اشتباه کنم.

خب وزارت نیرو تعهدات خود را به نیروگاه‌هایی که خصوصی شده اند چطور ادا کند؟ برای همین ما هشدار‌های لازم را از سوی کمیسیون انرژی به سازمان برنامه و بودجه دادیم، با آقای نوبخت هم درباره انرژی‌های نو و هم شبکه‌های فرسوده صحبت شد.

حالا شما درباره آب سوال کردید. پراکندگی روستایی کشور را در نظر بگیریم، اخیراً این مسئله را دیده ام که حتی در تانکر آبرسانی هم مشکل داریم. یعنی می‌خواهیم به احشام آب برسانیم، تانکر کم داریم یا انسجام بین دستگاه‌های آبرسان نداریم؛ یعنی جهاد کشاورزی می‌گوید مسئولیت من نیست، جهاد عشایر می‌گوید این‌ها عشایر نیستند و روستایی هستند، آبفا می‌گوید من مسئول آب شرب هستم و آب حیوان را من نباید ببرم و جهاد کشاورزی مسئول است، چون این مسائل روستا است.

بعد به جهاد می‌گوئیم چرا این وظیفه را انجام نمی‌دهید؟ می‌گوید من برون‌سپاری کردم. کلمات قشنگی یاد گرفته ایم و می‌خواهیم دولت را سبک کنیم. تانکر و ... را فروختند و الان پول ندارند قرارداد ببندند. یعنی بودجه‌ای که باید اول سال به جهاد کشاورزی بدهند تا قرارداد با بخش خصوصی ببندد تا روزی چند تانکر در کجا‌ها آب برساند، نمی‌دهند. هیچ کسی هم حل نمی‌کند. فرماندار که مسئول هماهنگی در آن منطقه است این موضوع را بین سه اداره حل نمی‌کند. مشکل ما الان انسجام مدیریت است. یعنی مدیران دولتی ما آن کاری که باید انجام نمی‌دهند.


*الان وضعیت انرژی اتمی ما چطور است؟ یک زمانی سکاندار این سازمان بودید و الان هم در حوزه کاری شماست.

ابتدا باید بدانیم از انرژی اتمی چه چیزی می‌خواهیم؟ تولید برق هسته‌ای که نیاز کشور است. نه به تعبیر بنده که رشته‌ام هسته‌ای باشد، من می‌گویم ملاک ما وزارت نیرو است. وزارت نیرو بگوید من چقدر برق در چه سالی می‌خواهم. افقی را تعیین کند مثلا ۱۴۱۰ و بر مبنای آن جلو برویم؛ ما از اینجا عقب هستیم!

اگر بخواهیم انرژی اتمی را ارزیابی کنیم ۴ سالی دو رآکتور دیگر را دیر شروع کردند، بعد که شروع کردند حمایت لازم صورت نمی‌گیرد که پول به موقع داده شود تا پیمانکار‌های روس و داخلی که زیرمجموعه آن کار می‌کنند به موقع و طبق زمانبندی جلو بروند.

واحد یکم هم که برق تولید می‌کند برق را در شبکه می‌دهد و پولی دریافت نمی‌کند که خودش را بگرداند. همان مشکلی که ابتدا درباره وزارت نیرو بیان کردم که این مشکل را وزارت نیرو دارد.

نکته دیگر در هسته ای، کاربرد پرتو‌ها در زندگی مردم است و گردش مالی کاربرد پرتو‌ها در دنیا، از صنعت برق در سال‌های گذشته بیشتر بوده است؛ یعنی در تولید ایزوتوپ‌های مختلف، رادیودارو‌ها و کاربرد‌های صنعتی که پرتو‌های مختلف را در صنایع دارند، مثل سیمان، نفت، پتروشیمی و ... از پرتو‌ها استفاده می‌شود و ما در کشورمان عقب هستیم.

سال ۸۹ که به سازمان انرژی اتمی رفتم و رئیس این مجموعه شدم، ایده‌ای را داشتم و معاونت کاربرد پرتو‌ها را هم‌وزن معاونت توسعه نیروگاهی در انرژی اتمی ایجاد کردم که در ۱۰ سال گذشته وجود دارد و کار می‌کند، ولی در جامعه کمتر مشهود است.

*این پرتو‌ها الان کارش ادامه دارد؟

ادامه دارد، ولی من رضایت لازم را شخصاً ندارم، چون خودم ایجادکننده آن معاونت بودم.


*یعنی بازدهی باید بیشتر می‌بود؟

بله، باید توجه بیشتر می‌شد. زمان آقای احمدی نژاد را مثال می‌زنم. ایشان رئیس جمهور بود ابتدا معترض به من بود که ساختار را بزرگ کردید و بعد کاربرد پرتو‌ها را توضیح دادم، خیلی تیز بود و زود فهمید. گفت هر کاربردی می‌توانید انجام دهید. کلاً در این ۷ سال گذشته هسته‌ای به آن شکلی که در ۸ سال قبل آن، یعنی از ۱۵ سال پیش شروع کنیم، بها داده شده باشد، نخیر!


*آب سنگین اراک که سرنوشت آن مشخص شد، ولی گفتند با چینی‌ها می‌خواهند کار ویژه‌ای کنند و آب سنگین دیگری تاسیس کنند. این کار شد؟

ببینید، در مجموع اجحافی که به رآکتور اراک شد، این بود که همش را سیاسی کردند! یعنی به غلط گفتند اینجا پلوتونیوم تولید می‌کند و برای پلوتونیوم است و به غلط گفتند در اینجا حادثه ایجاد می‌شود و مثل چرنوبیل می‌شود. در حالی که اصلاً ربطی به هم نداشت. آن یک رآکتور ۳ هزار مگاوات حرارتی بود و این ۴۰ مگاوات است؛ این دو تفاوت زیادی دارد. مدل آن چیز دیگری بود که فکر می‌کنم گرافیتی بود، اینجا آب سنگین است. در اینجا حادثه‌ای اتفاق نمی‌افتاد. سوخت آن ایرانی است که در جای دیگری تست نشده است؛ خب نشود، مشکلی نیست.

این موضوع مجوز از شرکت‌های کشور‌های خارجی را بت کرده‌ایم و در صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و هسته‌ای استفاده می‌کنیم. خب صنایع نظامی ما مگر لایسنس گرفتند که توانستند پیشرفت کنند؟ مگر مجوزی از شرکت‌های مشاور خارجی گرفتند که موشک و هواپیما بسازند؟

دلالی و نگاه به خارج اجازه نمی‌دهد؛ چون پول در اینجا است و عده‌ای در این امر کاسبی می‌کنند. باز من کتمان نمی‌کنم. برخی از تکنولوژی‌ها را نداریم و باید بخریم.


*البته اگر به ما بدهند.

اگر درست خرج کنید و طرف درستی هم انتخاب کنید می‌شود. انجام دادیم و شده است. در ایران آدم‌های خودمان را بها نمی‌دهیم. خیلی از اساتید دانشگاه‌ها هستند که چیز‌های زیادی می‌دانند.


*یعنی الان اراک به نوعی بلااستفاده مانده است؟

ببینید، اراک جنجالی بود که برجام را توجیه کنند و بگویند برجام را توافق کردیم ۶ کشور مهم می‌خواهند برای اراک به ما کمک کنند. یکی طراحی می‌کند، یکی سوخت می‌دهد، یکی محاسبات را انجام می‌دهد، یکی ساختمان را می‌سازد. سال بعد گفتند این‌ها نیامدند و همان شرکت‌های داخلی کار می‌کنند. خب اینکه شرکت داخلی ما ۸۶ درصد رآکتور را کار کرده بود و کاری نمانده بود و فقط منتظر چند تا اقلام بودیم که از خارج بیاید، آخر اسفند ۹۲ این را با سوخت مجازی تست کنیم. یعنی اگر این کار را کرده بودیم رآکتور قدرت پائین در کشور داشتیم که حاصل ۲۰ سال کار فکر متخصصان‌مان را در تجربه آزمایش می‌شد.

این‌ها جماعتی هستند که هی توی سر فکر ایرانی می‌زنند. جامعه را می‌ترسانند. همش از چرنوبیل صحبت می‌کردند. من هم در مجلس سوال کردم و گفتم من می‌روم و خانواده خود را می‌برم و در رآکتور می‌نشینم و می‌گویم رآکتور را روشن کنید. هیچ اتفاقی نمی‌افتد؛ چون یقین به موضوع دارم که چیزی نمی‌شود. مثلا وقتی سوخت رآکتور تهران را می‌خواستیم تولید کنیم، کسی ما را می‌ترساند، یک میله ۶۰ سانتی را از سوخت اراک ... سوخت اراک را می‌خواهیم تست کنیم یعنی متخصصان طراحی کردند و می‌گویند با رآکتور تهران آن حدی که می‌توان سوخت اراک را تست کنیم و آماده برای سوخت شویم، حالا ما لیزر جوشکاری داریم و لوله زیرکونیومی درست می‌کنیم و قرص‌های سوخت‌ها را درست کردیم. این‌ها را باید در این لوله ۶۰ سانتی بفروستیم و سر و ته آن را جوش بدهیم.

عجیب مخالفت می‌کردند که نباید بشود، چون رآکتور آلوده می‌شود، به پلوتونیوم آلوده می‌شود. من در این رآکتور کار کرده ام و از دوره دانشجویی آمده بودم و کارآموزی را اینجا گذرانده بودم. حادثه‌ای که در آن ایجاد شد که در سال ۶۳ بود، من تنها دانشجوی لیسانس و کارآموزی بودم که آنجا حضور داشتم. من برای کمک رفتم. من به این فرد که می‌گفت، گفتم سوخت امریکایی مگر نشت نکرد؟ یک دکتر متخصصی آنجا بود و از او سوال کردم که این قبلاً با سوخت آمریکایی با پلوتونیوم آلوده نشد؟ گفتم چه کار کردید؟ گفتند پاک کردیم. درست بود، پاک کردند و این رآکتور الان استفاده می‌شد.

من به آن فرد گفتم چطور با سوخت آمریکایی آلوده بشود، با سوخت ایرانی آلوده نشود؟ بروید انجام دهید و این‌ها این کار را کردند و هنوز هم نشت نکرده است. ۹-۸ سال گذشته است. سوخت غنی شده هم داخل آن گذاشتیم، سنسور هم قرار دادیم و اندازه‌گیری کردیم. رآکتور را با طراحی جدیدی روشن کردیم. رآکتور یک مدتی خوابیده بود. ولی همین متخصصین ما محاسبات را انجام دادند و گفتند می‌شود برای شروع بدون سوخت ۲۰ درصد و با انباشت و هندسه خاصی از سوخت ۵/۳ درصد در یک موضع خاص استفاده کنیم و رآکتور را روشن کنیم که خیال اپراتور جمع باشد که ایمنی برقرار است. این ابتکاری بود که زدند، در حالی که ۵ برابر قیمت رادیواستپ خارجی بود که به ما می‌فروختند، تا فهمیدند ما می‌خواهیم این کار را انجام دهیم قیمت رادیواستپ را به قیمت جهانی رساندند. متوجه شدند ما این طراحی را می‌کنیم و رآکتور ما بالا می‌آید و ما خودمان رادیودارو تولید می‌کنیم.


*متولد ۳۷ در آبادان هستید، ولی اصلیت شما کازرونی است.

بله. روستای دوان نزدیک کازرون.


*از چه زمانی وارد سپاه شدید؟

من به صورت رسمی وارد نشده بودم. در سال ۵۸ اولین کارم را در سپاه شیراز شروع کردم، ولی عضویتی نداشتم و حقوق‌بگیر نبودم. جنگ که شد به جبهه رفتم و آنجا هم تقریباً ده ماهی سپاه خرمشهر بودم. بعد وارد جهاد سازندگی شدم، ۶ سال در جهاد سازندگی بودم و بعد از فوق لیسانس، از جهاد به سپاه منتقل شدم.