ظرفیت قراردادهای دوجانبه کشور از مرز ۳ هزار مگاوات در ساعت عبور کرد
به گزارش برق نیوز، در گفنگویی که با "رضا ظریفی" مدیر قراردادهای بازار برق شرکت مدیریت شبکه برق ایران انجام شده است، ایشان ضمن اعلام این خبر، به تشریح شرایط و ویژگی های این نوع قراردادها در بازار برق پرداخت که در ادامه آن را می خوانیم.
انعقاد قراردادهای دوجانبه از چه زمانی شروع شد و چه بخش‌هایی شرایط استفاده از آن را دارند؟ در خصوص فرآیند این معاملات توضیح بفرمایید؟
انعقاد قراردادهای دوجانبه برق در کشور از سال ۱۳۹۴ شروع شد و اولین قرارداد را شرکت فولاد مبارکه اصفهان به عنوان بزرگ‌ترین مشترک کشور با نیروگاه منتظری اصفهان به ظرفیت ۲۰۰ مگاوات در هر ساعت منعقد کرد. از زمان راه اندازی این گونه قراردادها در کشور تاکنون مشترکان صنعتی بالای ۵ مگاوات اجازه داشته اند تمام یا بخشی از برق مصرفی خود را از طریق انعقاد قراردادهای دوجانبه با نیروگاه‌های بخش خصوصی کشور یا عرضه کنندگان مجاز برق تامین کنند. صنعت برق در نظر دارد امکان مبادله این قراردادها را برای سایر مشترکان نیز در آینده نزدیک فراهم کند.
درخصوص فرآیند این معاملات باید گفت که مشترک و عرضه کننده برق پس از دست یابی به توافق‌های لازم درخصوص ظرفیت قرارداد، بازه زمانی و قیمت برق، فرم درخواستی را تنظیم و دو طرف امضا می‌کنند. در این فرم نیازی به درج قیمت توافقی نیست و قیمت قرارداد دوجانبه برق یک موضوع محرمانه بین خریدار و فروشنده برق است. عرضه کننده برق این فرم درخواست را به شرکت مدیریت شبکه ارائه می‌کند و ما در صورت صحت و تکمیل بودن مدارک و مستندات لازم، قرارداد دوجانبه را تایید و مراتب را به شرکت برق منطقه‌ای یا توزیع مربوطه اعلام می‌کنیم تا در محاسبه قبض برق مشترک اعمال شود.
این نوع معاملات تا چه اندازه در سایر کشور‌ها رواج دارد؟
در کشور‌های دارای بازار برق، قراردادهای دوجانبه از اهمیت و حجم قابل توجهی برخوردار است. چون مزایا و سادگی مطلوبی برای خریداران و فروشندگان برق دارد. به عنوان مثال در آلمان، از ۷ هزار تراوات ساعت انرژی مبادله شده، بیشتر از ۴ هزار تراوات ساعت مربوط به معاملات دوجانبه است که نزدیک به ۶۰ درصد از حجم معاملات برق را تشکیل می‌دهد. در فرانسه نزدیک به ۵۰ درصد و در انگلستان حدود ۹۰ درصد معاملات برق به صورت قراردادهای دوجانبه انجام می‌شود. در کل اروپا نیز حجم معاملات دوجانبه ۶۷۴ تراوات ساعت در سال ۲۰۲۰ نسبت به سال ۲۰۱۹ افزایش داشته است.
در ترکیه نیز بین ۶۰ تا ۷۰ درصد معاملات برق در قالب قراردادهای دوجانبه انجام می‌شود؛ و نکته قابل توجه اینکه از منظر زمانی، این قراردادها در ترکیه تا ۲۵ سال قابلیت انعقاد دارد که نشانگر اهمیت و جایگاه ویژه و ثبات قراردادهای دو جانبه در این کشور است.
این معاملات باعث چه تغییر و تحولاتی در صنعت برق شده و می‌شود؟
آثار این گونه قراردادها بر بخش‌های مختلف صنعت برق قابل طرح و بررسی است. مالکان نیروگاه‌ها با انعقاد این گونه قراردادها می‌توانند به نقدینگی مناسب‌تر و منظم تری برای پوشش هزینه‌های خود دست پیدا کنند. همچنین هولدینگ‌ها امکان بسیار مطلوبی پیدا می‌کنند تا بتوانند برق صنایع زیرمجموعه خود را از طریق نیروگاه‌های زیر مجموعه خود تامین کنند.
مصرف کنندگان برق نیز می‌توانند با مذاکره یا برگزاری مناقصه، بهترین تامین کننده برق خود را پیدا کنند و حتی می‌توانند سبدی از تامین کنندگان مختلف داشته باشند و بدین ترتیب هزینه‌های مصرف برق خود را بهینه کنند. امکان تهاتر کالا به کالا نیز یکی از مزیت‌های این گونه قراردادهاست که در صورت توافق، دوطرف می‌تواند به تسهیل معاملات برق کمک کند.
مجموعه صنعت برق نیز به جد از انعقاد این گونه قراردادها استقبال کرده و با تمام توان سعی در تسهیل این معاملات و حذف بروکراسی اداری مربوطه دارد. صنعت برق و شرکت مدیریت شبکه به دو دلیل از انجام معاملات دوجانبه برق حمایت می‌کنند: دلیل اول اینکه سیاست‌ها و مقررات بالادستی کشور همگی حکم به کاهش تصدی گری دولت در امر خرید و فروش برق دارند و وظیفه قانونی ماست که از توسعه این قراردادها حمایت کنیم. دلیل دوم هم اینکه افزایش حجم معاملات دوجانبه نقش بسیار مهم و تاثیرگذاری در کاهش حجم فزاینده بدهی‌های مدیریت شبکه و صنعت برق به تولیدکنندگان بخش خصوصی برق دارد. در صورتی که رشد معاملات دوجانبه برق همراه با افزایش حجم معاملات برق در بورس انرژی به گونه‌ای باشد که عمده معاملات برق در خارج از بازار عمده فروشی برق انجام شود، مسلماً منجر به کاهش بدهی مدیریت شبکه به تولیدکنندگان خصوصی برق خواهد شد.
در سطح اقتصاد کلان نیز توسعه معاملات برق در بورس انرژی و قراردادهای دوجانبه موجب کشف قیمت و ارزش واقعی برق در کشور می‌شود که هدف بسیار مهمی در حوزه انرژی و مصرف بهینه آن است.
معمولا حجم معاملات به طور ماهیانه یا هفتگی چقدر هست؟
قراردادهای دوجانبه با ظرفیت ۲۰۰ مگاوات در هر ساعت از سال ۹۴ شروع شد و هم اکنون بیش از ۳ هزار مگاوات در ساعت قرارداد دوجانبه در کشور داریم که یک رکورد جدید برای حجم اینگونه قراردادها در کشور است. در شهریور ماه سال جاری ۲۰۷ مشترک از مشترکان صنعتی بالای ۵ مگاوات کشور در قراردادهای دوجانبه فعال بوده اند. از لحاظ انرژی نیز ۲ میلیون و ۷ هزار و ۱۵۴ مگاوات ساعت قرارداد دوجانبه در شهریور ماه ۱۴۰۰ داشته ایم که ۶.۶ درصد از کل معاملات برق ایران در شهریور ۱۴۰۰ را شامل شده است.
امسال نسبت به سال گذشته چقدر حجم معاملات افزایش داشته؟
مجموع معاملات دوجانبه در شش ماهه اول سال ۱۴۰۰ بالغ بر ۱۱ میلیون و ۷۵ هزار و ۳۸ مگاوات ساعت بوده که نسبت به شش ماهه اول سال گذشته ۱۶۹ درصد رشد داشته است. مجموع معاملات بورس و دوجانبه نیز در شش ماهه اول سال جاری شامل ۹.۷ درصد از کل حجم معاملات برق کشور در همین بازه است.
آیا صنایعی که از بورس و دوجانبه خرید کردند یا به قولی قرارداد داشتند و در تابستان امسال بخاطر محدویت صنایع که بخاطر ناترازی تولید و مصرف برق و رمز ارز‌ها نتوانستند استفاده کنند، متضرر شدند؟ تمهیدی برای رفع این مشکل انجام گرفت؟
خوشبختانه با همکاری و مساعدت شرکت توانیر تمهید مناسبی برای این گونه مشترکان اتخاذ شد تا کسانی که برق مورد نیاز خود را پیشاپیش از محل بورس انرژی یا قراردادهای دوجانبه تامین کرده بودند و در اثر خاموشی‌های تابستان نتوانستند برق خریداری شده را مصرف کنند، متضرر نشوند. در ابلاغیه‌ای که شرکت توانیر به همین منظور صادر کرده، ذکر شده که در صورتی که مجموع خرید برق مشترک صنعتی از بورس انرژی و قرارداد دوجانبه برای یکی از ماه‌های تابستان بیشتر از مجموع مصرف برق در ماه مورد نظر بوده و این اتفاق ناشی از محدودیت‌های اعمال شده توسط شبکه سراسری برق باشد، بهای مازاد برق خریداری شده توسط مشترک با نرخ متوسط موزون قیمت برق در بورس انرژی و بازار عمده فروشی برق در همان ماه محاسبه شده و به حساب بستانکار مشترک منظور می‌شود. براین اساس مشترکان فعال در بورس انرژی و قراردادهای دوجانبه نگرانی از بابت محدودیت‌های شبکه سراسری برق کشور و در نتیجه عدم امکان مصرف برق خریداری شده نخواهند داشت.
برای توسعه این نوع از معاملات برق چه برنامه‌هایی درنظر دارید؟
برای توسعه و تسهیل قراردادهای دوجانبه قصد داریم فرآیند درخواست کتبی از سوی متقاضیان قراردادهای دوجانبه را از طریق راه اندازی یک سامانه در سایت شرکت، به صورت الکترونیکی انجام دهیم. با راه اندازی این سامانه که انشااله در یک ماه آینده به بهره داری خواهد رسید، متقاضیان قراردادهای دوجانبه برای ارسال درخواست و مستندات خود نیازی به انجام مکاتبه و یا ارسال پستی مدارک نخواهند داشت و قادر خواهند بود تا درخواست و مدارک خود را در سامانه مورد نظر ثبت و بارگذاری کنند. همکاران ما نیز درخواست‌ها و مدارک را بررسی کرده و در صورت نقص مدارک، درخواست را به متقاضی مربوطه با ذکر دلیل برگشت خواهند زد تا دوباره توسط متقاضی تکمیل و ارسال شود. متقاضیان نیز می‌توانند گردش کار درخواست خود را به صورت آنلاین دنبال کرده و از تایید نهایی درخواست دوجانبه خود از طریق سامانه آگاه شوند.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «برق نیوز» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.