نکات ایمنی برق مسکونی جهت پیشگیری تشکیل پرونده قضایی

به گزارش برق نیوز، همانقدر که انرژی برق می‌تواند مفید و تسهیل کننده زندگی روزمره باشد، می‌تواند خطرناک و تهدید کننده نیز محسوب شود. به همین دلیل است که نکات ایمنی برق در منزل از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و رعایت نکات ایمنی کار با برق در خانه می‌تواند از بروز حوادث بسیار زیادی پیشگیری کند. حوادثی که در پی رعایت نکردن نکات مربوط به ایمنی برق در منزل به وقوع می‌پیوندند، معمولاً خسارات جبران ناپذیر مادی و جانی به همراه دارند. آتش سوزی، از دست دادن اعضای بدن و مرگ از خساراتی است که در پی عدم رعایت نکات ایمنی کار با برق در خانه بر جای می‌ماند.

در این مقاله به بررسی نکات ایمنی مربوط به ایمنی برق در منزل خواهم پرداخت و شما را با این فاکتور‌های پیشگیری آشنا خواهم کرد. در ادامه به توضیح بعضی از نکات ایمنی کار با برق در خانه می‌پردازم که بیشتر جنبه عمومی دارند و رعایت آن‌ها امری روزمره و عادی به شمار می‌آید. به طور قطع اکثر مردم بدون آن که متوجه شوند این مسائل را رعایت می‌کنند، اما با این حال یادآوری مجدد آن‌ها خالی از لطف نیست.

برای رعایت هرچه بهتر نکات مربوط به ایمنی برق در منزل، سعی کنید تمامی نکات ریزی که در ادامه به آن‌ها خواهم پرداخت را به بهترین شکل رعایت کنید.

۱-در قدم اول سعی کنید وسایل برقی استاندارد تهیه کنید.
۲-همیشه به یاد داشت باشید وسایل برقی که از آن‌ها استفاده نمی‌کنید را از برق بکشید.
۳-سیم‌های آزاد را بپوشانید تا مانع از پاره شدن آن‌ها شوید. وسایل برقی که به واسطه استفاده شدن گرم شده‌اند را هرگز نپوشانید.
۴-بعد از مدت معینی استفاده از وسایل برقی آن‌ها را خاموش کنید تا خنک شوند.
۵-قبل از استفاده از هر وسیله برقی دفترچه راهنمای آن را به طور کامل مطالعه کنید.
۶-قبل از به برق زدن و از برق کشیدن وسایل برقی، حتماً آن‌ها را خاموش کنید.
۷-وسایل برقی را همیشه تمیز و عاری از گرد و غبار نگه دارید. هرگز وسیله برقی در حال کار را به حال خود رها نکنید.
۸-از سه راهی و سیم سیار در محل‌های خیس استفاده نکنید. برق‌های خانگی در دو نوع فشار قوی و فشار ضعیف وجود دارند.

کار با برق فشار ضعیف

موقع کار روی تاسیسات برق فشار ضعیف اگر امکان قطع برق وجود دارد، باید به این ترتیب عمل نمود: جریان برق را به نحو موثری قطع نموده و تابلوی اعلام خطر در روی کلید قطع و وصل قرار گیرد و کلید‌های خودکار و فرعی مربوط به دستگاه‌ها نیز در حالت قطع باشد و از هر نوع امکانی که باعث شود تا مجدداً وسائل مذکور برق دار شوند باید جلوگیری نمود.

خطرات برق فشار قوی

خطرات برق فشار قوی بیش از خطرات برق فشار ضعیف می‌باشد و انجام هرگونه عملیات روی تاسیسات مذکور باید با دقت بیشتری با رعایت نکات ایمنی زیر به مرحله اجراء درآید:

کلیه عملیات باید تحت سرپرستی و دستور شخص ذیصلاحی انجام شود.
دانستن کمک‌های اولیه هنگام برق گرفتگی
جریان برق تاسیسات مذکور باید از کلیه منابع نیروی برق قطع شود (قرار دادن تمام دستگاه‌های قطع کننده در حالت باز).
قرار دادن اعلانات خبری روی فرمان دستگاه‌های قطع کننده‌ای که متوقف شده است.
تحقیق شود که در محل کار فشار الکتریکی وجود نداشته باشد، این عمل بوسیله چنگک نئون، تفنگ مخصوص پرتاب سیم و ... انجام می‌شود. لازم به توضیح است که در روش تحقیق از پرتاب سیم‌های لخت و یا زنجیر بوسیه دست جداً خودداری شود.
هنگامی که هیچگونه فشار الکتریکی در خط مشاهده نشود با استفاده از دستکش و چنگک عایق باید فاز‌ها را به یکدیگر وصل نموده و به زمین اتصال داد. اتصال فاز‌ها به یکدیگر و وصل آن‌ها به زمین حتی الامکان نزدیک به محل کار و در دو طرف محل کار باید انجام شود.
برقرار کردن مجدد جریان برق پس از پایان کار فقط به دستور سرپرست انجام و به ترتیب عکس انجام عملیات مذکور عمل برقراری مجدد جریان انجام می‌گیرد.
سیم‌های رابط مرتباً بازدید شود که فاقد قسمت‌های لخت برق دار باشند. کلیه ادوات برقی مثل کلیدها، پریز‌ها و ... حتماً سالم باشند.
سیم کشی ساختمان کارگاه‌ها باید طبق اصول فنی بوده و سیم‌ها از داخل لوله‌های عایق عبور داده شوند یا از کابل استفاده گردد.

از نکات دیگر می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

دستگاه‌های برقی که بدنه فلزی دارند یا دارای اتصال زمین موثر بوده و در سر راه جریان برق دستگاه‌ها حتماً فیوز‌های مناسب و سالم قرار داده شود.
کابل‌های برق پرتابل (قابل حمل) حتی الامکان در مسیر رفت و آمد کارگان قرار نگیرد.
هنگام تعمیرات باید زیر پا عایق و از ابزار دسته عایق مناسب استفاده شود.
مقابل تابلو‌های برق دستگاه‌ها باید در محفظه‌های قفل دار نصب شده و کلید آن‌ها در اختیار افراد مسئول و ذیصلاح باشد.
افرادی که با برق و تعمیرات برق آشنایی ندارند از انجام کار‌های برقی خودداری کنند.
به منظور اطلاع از وجود یا عدم وجود برق در یک مدار از وسایل سنجش مناسب مثل فازمتر و ... استفاده شود.
در صورت انجام تعمیرات روی دستگاه‌های برقی باید فیوز‌های تابلوی برق دستگاه را برداشته و درب تابلوی برق نیز قفل یا در قسمت کلید دستگاه تابلوی دستگاه “در حال تعمیر، از دست زدن خودداری کنید” نصب گردد.
چراغ‌های دوره گرد که با برق ۲۲۰ ولت کار می‌کنند باید روی لامپ حفاظ توری شکل داشته باشند، همچنین دسته‌ی آن‌ها برای جلوگیری از خطرات برق گرفتگی کاملاً عایق باشند. ضمناً چراغ دوره گرد مورد استفاده در مخازن فلزی، چاه‌ها و ... باید از برق کمتر از ۲۴ ولت تغذیه شوند.
روی کانال‌های مربوط به برق که محل عبور و مرور کارگران است باید پوشیده شود تا از افتادن آن‌ها داخل کانال جلوگیری شود.
در انبار‌های قند و شکر و آرد و محل‌هایی که گاز‌های قابل اشتعال و گرد و غبار آتش زا وجود دارد، کلیه کلید‌های برق وسائل تنظیم مقاومت‌های الکتریکی و کلید‌های اصلی فرمان دستگاه‌ها باید در محل‌های مجزا و پوشیده و در خارج از محل انبار‌های مذکور نصب شوند یا از کلید‌های قطع و وصل جرقه استفاده گردد.
استفاده از جرثقیل ها، بالابر‌ها و ... در محل‌هایی که خطوط برق وجود دارد باید با رعایت نمودن احتیاط‌های لازم صورت گیرد که بدنه دستگاه‌ها به حریم خطوط برق دار وارد نشوند.
ایجاد هرگونه ساختمان در حریم خطوط برق دار بدون کسب مجوز از شرکت برق منظقه‌ای اکیداً ممنوع است.

نکات ایمنی کار با برق فشار قوی

باید به کمک ولت متر یا فازمتر یا هر وسیله سنجش دیگری از بی برق بودن مدار اطمینان حاصل نمود. اگر امکان قطع جریان برق امکان‌پذیر نیست باید با احتیاط لازم و به ترتیب زیر عمل نمود:

انجام کار باید طبق دستور مستقیم شخص مسئول و تحت مراقبت کامل شخصی که آشنا به تاسیسات موردنظر است صورت پذیرد.
زیر پا اشیاء مانند چهارپایه چوبی، فرش لاستیکی و ... باید قرار داد مگر در مواردی که منظور بالا رفتن از پایه یا تیری باشد که فاقد سکوی کار است.
استفاده از دستکش، کفش عایق و ابزار دسته عایق مثل انبردست، پیچ گوشتی و ... ضروری است.
استفاده از کلاه ایمنی، کت عایق و شلواری که تمام بدن را بپوشاند جهت کار در مجاورت سیم‌های برق دار لازم است.
همراه داشتن اشیاء فلزی غیرضروری مثل زنجیر، ساعت و ... هنگام کار با تاسیسات برق دار ممنوع است.
هادی‌های برهنه برق دار را که در مجاورت محل کار است، جهت جلوگیری از اتصال کوتاه باید عایق بندی نمود.
استفاده از لباس برق مناسب و همچنین دستکش ایمنی عایق برق.

نویسنده:
علی شعاعی کارشناس رسمی قوه قضائیه رشته برق، الکترونیک و مخابرات